ISO: Stop de capaciteitsbekostiging

Western countries are proud of their sewer systems, and for good reason: infectious waters are effectively removed from residential areas and the effluent water from treatment installations is of reasonably good quality. But recently appointed professor, Jules van Lier (wastewater treatment and environmental engineering), believes that the way we deal with our water and waste streams is questionable.

By flushing the toilet and mixing that water with all other household waters, prof. Van Lier says: “We dilute our sludge with a factor of hundred.” Subsequently, we aerate the sewage water in treatment installations, in order for aerobic (oxygen consuming) bacteria to break down the organic compounds. But this aeration – pumping air inside the basins – costs lots of energy.

Instead, sewage treatment could produce energy. “For this we have to concentrate the sludge and use an anaerobic waste treatment technique that produces methane”, Van Lier says. “And what’s more, by doing so we can also recuperate nitrates and phosphates that we can use as fertilizers.”
The professor explains that in the agro food business, waste streams are already widely being treated through fermentation by methane bacteria in so called biogas plants. “These methane producing bacteria thrive well in waste streams because the temperature is relatively high”, he says. “The optimum temperature for these microorganisms is 38°C. Sewage water is generally much cooler than that. Heating the low-concentrated, large quantities of sewage is out of the question, however, because of the energy requirement. This is why the waste must be concentrated prior to anaerobic treatment.”
One way of doing this is through the use of vacuum toilets. Experiments with separate collections for faeces and urine are currently being conducted in the Frisian town of Sneek.

Van Lier, and a PhD student from Wageningen University, are working on a technique to treat the highly concentrated waste streams deriving from these kind of toilets. They are using a high pressure fermentation tank, and their goal is not simply to produce methane, but also to produce high quality green gas, which is a gas consisting of almost pure methane. Because of this high pressure, the carbon dioxide, which is normally part of the biogas, largely remains dissolved in the sludge.

“We found that these methane bacteria can survive a pressure of ninety atmosphere”, Van Lier says, “and that’s more than enough. We already obtain high quality gas with ten atmosphere.”

The trick now is to make this fermentation process suitable for the black waters that are collected via vacuum sewers. Instead of batch digestion processes, a continuous flow process that can be operated in a decentralized mode is needed. With the support of a TU Delft PhD student, the
professor
will further research the possibility to build a user friendly,
continuous flow
fermentation tank. Commercialization of the process will be performed by a company called Bareau, that is currently working on innovative technologies to use the pressure
as an
additional energy source for reactor equipment.

Because most sewer systems in the Netherlands date from just after the Second World War, large sections of these aging systems must be replaced in the coming years. According to Van Lier, now is the time for a paradigm shift. Decentralised sanitation, coupled with resource recovery, might be a better solution, he believes.

The advantages of this technique are even more obvious for developing countries. Since such countries cannot afford to build sewer systems like we have in the west, why waste the energy that’s locked inside the waste? 

Het hoger onderwijs is in beweging. Nog afgezien van de bezuinigingen heerst alom het gevoel dat het roer om moet: het universitaire onderwijs wordt te massaal, maar de hogescholen ook. De opleidingen lijden eronder. De commissie-Veerman mocht een schot voor de boeg geven en uitleggen hoe een nieuw stelsel van hoger onderwijs eruit zou kunnen zien.

Profilering
Het verslag van de commissieleden is juichend ontvangen, zowel door onderwijsinstellingen als studenten. Het toverwoord werd ‘profilering’: onderwijsinstellingen zouden zich moeten richten op hun eigen sterke punten en voor de overige opleidingen samenwerken met andere instellingen. Nu nadert het moment van de waarheid: hoe krijgen de adviezen vorm? Een flinke investering in het hoger onderwijs, waar Veerman voor pleitte, zit er niet in. Wat moet er dan gebeuren?

Verkeerde kant
Sinds er gevoelige documenten van de universiteiten via dagblad Trouw zijn uitgelekt, vreest het Interstedelijk Studenten Overleg dat het in Den Haag de verkeerde kant op gaat. “De universiteiten pleiten nu voor capaciteitsbekostiging”, zegt voorzitter Guy Hendricks. “Wij zijn van oudsher voor de dialoog, we willen graag meedenken… Maar hierover niet.”

Selecteren
De universiteiten zouden graag geld krijgen voor een vast aantal studenten. Dan hoeven ze geen rekening meer te houden met schommelingen in de aanmeldingen en kunnen ze bovendien de beste studenten gaan selecteren. Volgende week vergadert de Tweede Kamer over selectie. “Over zo’n onderwerp moet je niet lichtvaardig denken”, waarschuwt Hendricks. “Als er eenmaal selectie is, schaf je die niet zo makkelijk af.”

Eilanden
Zijn vrees is dat universiteiten eilanden worden en dat het hbo de schommelingen in de studentenaantallen moet opvangen. “Straks zeggen de universiteiten: vol is vol, we hebben dit jaar geen ruimte meer op ons eiland. Als je het geluk hebt dat er in jouw jaar wat minder leerlingen eindexamen doen, maak je meer kans op een plek aan de universiteit – en dat heeft dan niets te maken met je motivatie of intelligentie.”

Bekostiging
Ook de commissie-Veerman pleitte voor capaciteitsbekostiging, maar dan moet het onderwijs wel aanzienlijk beter worden: niet alleen aan de universiteiten, maar ook aan de hogescholen. De laatste jaren gaan er steeds minder vwo’ers naar het hbo. Dat kan alleen veranderen als er betere beroepsopleidingen komen waar praktisch ingestelde vwo’ers graag naartoe gaan.

Aanscherping
De kern staat in dit citaat uit het rapport: “De commissie wil niet zo ver gaan dat de overheid direct zou moeten aansturen op een capaciteitsreductie. Echter, als een aanscherping van het profiel van het wo én het aantrekkelijker worden van het hbo er toe zouden leiden dat de Nederlandse universiteiten kleiner en selectiever worden, dan lijkt dat de commissie een goede ontwikkeling.”

Details
Hoe de details eruit moeten zien, mogen drie zwaargewichten de staatssecretaris vertellen. Dat zijn Robbert Dijkgraaf (natuurkundige en president van wetenschapsgenootschap KNAW), Joop Sistermans (voorheen van adviesraad AWT) en Fons van Wieringen (voorzitter van de Onderwijsraad).