De Jonge Akademie: ‘Geef alle studenten les in ethiek’

Het onderwijs aan de Nederlandse universiteiten is goed, vinden de vijftig leden van De Jonge Akademie, een genootschap van relatief jonge wetenschappers verbonden aan de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).

Toch kan het beter, schrijven ze in een pamflet met adviezen dat ze vandaag naar buiten brengen. “Wij pleiten voor meer Bildung in academische opleidingen, zelfs als dat deels ten koste gaat van onderwijs in professionele kennis en vaardigheden.”



Vorig jaar pleitte de studentenbeweging Bildung in Delft al voor meer Bildung aan de TU. Hoewel de TU al lessen ethiek geeft, zijn die niet populair onder studenten.  “Studenten zien die lessen als apart vak en weten niet hoe ze ethiek moeten toepassen”, zei Steven Burger van Bildung in Delft destijds. Directeur Onderwijs & Studentenzaken Timo Kos zei dat faculteiten ethiek ook wel integreren in andere vakken en dat docenten het ook in projecten of toetsen kunnen stoppen.

Waarden

Wat ze ook studeren, alle studenten moeten les krijgen in ethiek, wetenschapsfilosofie en politieke filosofie, staat in het pamflet Van De Jonge Akademie. Elke opleiding moet aandacht besteden aan “waarden, verantwoordelijkheden en vaardigheden die studenten vormen tot academische burgers”.

Volgens De Jonge Akademie zou het ook mogelijk moeten zijn om academische carrière te maken ‘door te focussen op en uit te blinken in onderwijs’.  Dat kan nu niet of nauwelijks. “Naam, faam en carrière worden gemaakt met wetenschappelijke doorbraken en niet met excellent onderwijs.”

Er is wel enige aandacht voor goede docenten dankzij verkiezingen van de docent van het jaar, erkent De Jonge Akademie. Er zijn ook speciale onderwijshoogleraren en sinds kort kunnen goede docenten ook geld aanvragen voor onderwijsvernieuwing in het Comenius-programma van NWO. De TU Delft deelt sinds 2016 onderwijsbeurzen uit en heeft samen met Universiteit Leiden en de Erasmus Universiteit Rotterdam een Centre for Education and Learning dat zich richt op onderzoek naar onderwijs.

Vervlechting

Toch zet het volgens De Jonge Akademie nog geen zoden aan de dijk. Er zouden sowieso meer docenten moeten komen in het wetenschappelijk onderwijs, en dan vooral docenten die zich in onderwijs specialiseren. De Jonge Akademie wil de vervlechting van onderwijs en onderzoek graag behouden, maar je kunt best docenten aanstellen die wat minder onderzoek doen.

Moet De Jonge Akademie de hand niet in eigen boezem steken? De leden zijn vaak al hoogleraar en hebben hun ‘naam en faam’ zelf ook te danken aan hun onderzoek. Zou een uitmuntende docent lid kunnen worden?

“Dat is een gewetensvraag”, zegt filosoof Jeroen de Ridder, een van de schrijvers van het pamflet. “De prestaties op het gebied van onderwijs horen wel bij de criteria voor lidmaatschap, maar inderdaad: doorbraken in het wetenschappelijk onderzoek hebben toch meer invloed. Ook bij ons kom je verder met onderzoek dan met onderwijs. We zouden ook eens naar onze eigen selectiecriteria kunnen kijken.”

Overigens is de KNAW wel ‘gastvrouw’ van het Comeniusnetwerk voor laureaten van de Comeniusbeurzen en de winnaars van de landelijke verkiezing van de docent van het jaar.

HOP, Bas Belleman