Bedrijven zijn net beestjes

Ir. Rob Dekkers van de sectie producttechniek en organisatie (Ontwerp, Constructie en Productie) kan het weten, hij liet tijdens zijn promotieonderzoek evolutietheorieën op de bedrijfskunde los.

Dat was volgens Dekkers nodig, want in de bedrijfskunde wordt slechts beschreven waar je als bedrijf succesvol mee wordt.

,,Stel dat de meeste succesvolle bedrijven groot en oud zijn en een blauw uithangbord hebben. Dan moeten % volgens bedrijfskundige theorieën % bedrijven daar aan voldoen, willen ze blijven bestaan. Maar hoe word je nu groot, oud en krijg je een blauw uithangbord? Als iedereen dat blauwe uithangbord heeft, ben je dan nog succesvol? Daar is nooit aandacht aan besteed. Het bestuderen van de evolutiebiologie hielp mij herkennen hoe dat zit. Daardoor kon ik de groei van bedrijven beter beschrijven.”

Als voorbeeld haalt Dekkers Laurus aan, het moederbedrijf van de supermarkten Edah, Konmar en Super De Boer. Dit bedrijf ging in 2001 bijna failliet omdat het aanvankelijk achthonderd winkels van zes uiteenlopende supermarktketens wilde ombouwen tot één Konmar. ,,Laurus wilde één formule, zoals Ahold met Albert Heijn. Uit dit voorbeeld blijkt dat bedrijven niet snel kunnen omturnen. Zelfs als ze dat doen, dan gaan ze na verloop van tijd weer op de oude manier werken. Verder blijkt dat de verbeteringen % zoals in de logistiek, administratie – veel te langzaam op gang kwamen. Dus al die tijd en het geld dat Laurus daarin stak, droegen niet bij aan het invoeren van die ene formule. Hadden ze mijn proefschrift maar moeten lezen…”

Dekkers kwam op het idee om de evolutietheorieën op de bedrijfskunde los te laten omdat in de bedrijfsvoering wel vaker zijdelings naar de biologie is gekeken. Vooral de theorieën die het ontstaan van soorten beschrijven zijn populair in de bedrijfskunde % het ontstaan en uitsterven van dinosaurussen lijken op de opkomst en neergang van technologieën zoals de stoommachine.
Darwin

Net zoals organismen zich volgens Darwin langzaam aanpassen aan de omgeving, passen bedrijven zich heel geleidelijk aan aan de ontwikkeling van technologie, markten en de maatschappij.

Verder meent Dekkers dat vanuit de biologische soortontwikkeling een organisatie beter wordt beschreven dan met een technische kijk, zoals de bedrijfskundigen aan de TU dat doen. ,,Neem het begrip ‘vertrouwen’. Dat kun je niet met technologische modellen of systemen beschrijven. Maar in een organisatie is dat hartstikke belangrijk. Het is een versimpeling, maar als je vanuit de biologie naar organisaties kijkt, sta je dichterbij de werkelijkheid dan wanneer je vanuit een technologische benadering kijkt.”

Dekkers heeft zijn bedrijfskundige theorieën de afgelopen jaren opdrie bedrijven losgelaten, waaronder een bedrijf dat infrastructuren bouwt. Daaruit bleek dat dit bedrijf tien procent van zijn kosten kan besparen door op een slimme manier grootschalige productieapparatuur te gebruiken en om te bouwen voor elk project.

Huidige bedrijfskundige theorieën en methoden zijn volgens Dekkers niet beter dan de zijne, maar anders. ,,Het gaat erom wat erachter zit. En dat heeft alles te maken met hoe het bedrijf – bijvoorbeeld % producten bedenkt en naar buiten kijkt en een visie heeft.”

Dekkers verwacht een hoop commentaar op zijn werk. ,,Tot nu toe gaat iedereen ervan uit dat bedrijven snel een andere strategie kunnen invoeren. Ik zeg juist dat het in werkelijkheid veel langzamer gaat.” Zoals bij de beestjes dus.

Voor managers en consultants is het werk niet geschikt: ,,Managers kunnen maar kort hun aandacht bij het probleem houden en dan kom ik aanzetten met mijn boekwerk.” Intussen wordt er gewerkt aan de praktische oplossingen die uit zijn theorie voortkomen. ,,Want het is nog geen halleluja”, aldus Dekkers.

Dinosauriërs en bedrijven hebben overeenkomsten. Als ze zich niet aan een veranderende omgeving aanpassen, gaan ze dood. Ir. Rob Dekkers van de sectie producttechniek en organisatie (Ontwerp, Constructie en Productie) kan het weten, hij liet tijdens zijn promotieonderzoek evolutietheorieën op de bedrijfskunde los.

Dat was volgens Dekkers nodig, want in de bedrijfskunde wordt slechts beschreven waar je als bedrijf succesvol mee wordt.

,,Stel dat de meeste succesvolle bedrijven groot en oud zijn en een blauw uithangbord hebben. Dan moeten % volgens bedrijfskundige theorieën % bedrijven daar aan voldoen, willen ze blijven bestaan. Maar hoe word je nu groot, oud en krijg je een blauw uithangbord? Als iedereen dat blauwe uithangbord heeft, ben je dan nog succesvol? Daar is nooit aandacht aan besteed. Het bestuderen van de evolutiebiologie hielp mij herkennen hoe dat zit. Daardoor kon ik de groei van bedrijven beter beschrijven.”

Als voorbeeld haalt Dekkers Laurus aan, het moederbedrijf van de supermarkten Edah, Konmar en Super De Boer. Dit bedrijf ging in 2001 bijna failliet omdat het aanvankelijk achthonderd winkels van zes uiteenlopende supermarktketens wilde ombouwen tot één Konmar. ,,Laurus wilde één formule, zoals Ahold met Albert Heijn. Uit dit voorbeeld blijkt dat bedrijven niet snel kunnen omturnen. Zelfs als ze dat doen, dan gaan ze na verloop van tijd weer op de oude manier werken. Verder blijkt dat de verbeteringen % zoals in de logistiek, administratie – veel te langzaam op gang kwamen. Dus al die tijd en het geld dat Laurus daarin stak, droegen niet bij aan het invoeren van die ene formule. Hadden ze mijn proefschrift maar moeten lezen…”

Dekkers kwam op het idee om de evolutietheorieën op de bedrijfskunde los te laten omdat in de bedrijfsvoering wel vaker zijdelings naar de biologie is gekeken. Vooral de theorieën die het ontstaan van soorten beschrijven zijn populair in de bedrijfskunde % het ontstaan en uitsterven van dinosaurussen lijken op de opkomst en neergang van technologieën zoals de stoommachine.
Darwin

Net zoals organismen zich volgens Darwin langzaam aanpassen aan de omgeving, passen bedrijven zich heel geleidelijk aan aan de ontwikkeling van technologie, markten en de maatschappij.

Verder meent Dekkers dat vanuit de biologische soortontwikkeling een organisatie beter wordt beschreven dan met een technische kijk, zoals de bedrijfskundigen aan de TU dat doen. ,,Neem het begrip ‘vertrouwen’. Dat kun je niet met technologische modellen of systemen beschrijven. Maar in een organisatie is dat hartstikke belangrijk. Het is een versimpeling, maar als je vanuit de biologie naar organisaties kijkt, sta je dichterbij de werkelijkheid dan wanneer je vanuit een technologische benadering kijkt.”

Dekkers heeft zijn bedrijfskundige theorieën de afgelopen jaren opdrie bedrijven losgelaten, waaronder een bedrijf dat infrastructuren bouwt. Daaruit bleek dat dit bedrijf tien procent van zijn kosten kan besparen door op een slimme manier grootschalige productieapparatuur te gebruiken en om te bouwen voor elk project.

Huidige bedrijfskundige theorieën en methoden zijn volgens Dekkers niet beter dan de zijne, maar anders. ,,Het gaat erom wat erachter zit. En dat heeft alles te maken met hoe het bedrijf – bijvoorbeeld % producten bedenkt en naar buiten kijkt en een visie heeft.”

Dekkers verwacht een hoop commentaar op zijn werk. ,,Tot nu toe gaat iedereen ervan uit dat bedrijven snel een andere strategie kunnen invoeren. Ik zeg juist dat het in werkelijkheid veel langzamer gaat.” Zoals bij de beestjes dus.

Voor managers en consultants is het werk niet geschikt: ,,Managers kunnen maar kort hun aandacht bij het probleem houden en dan kom ik aanzetten met mijn boekwerk.” Intussen wordt er gewerkt aan de praktische oplossingen die uit zijn theorie voortkomen. ,,Want het is nog geen halleluja”, aldus Dekkers.