WOinActie ziet ‘ware opening’ als testcase

WOinActie, vakbond FNV, de Landelijke Studentenvakbond en de vakbond voor wetenschap Vawo hebben het bestuur van alle Nederlandse universiteiten opgeroepen hun eigen opening af te blazen en naar Leiden af te reizen voor de alternatieve opening. “We willen reuring veroorzaken”, zegt UvA-hoogleraar en WOinActie-voorman Rens Bod.

Reden voor een feestje is er volgens hem namelijk niet. Hij is teleurgesteld in minister Van Engelshoven, die voor de zomervakantie liet weten dat ze de meeste aanbevelingen van de commissie-Van Rijn voor een nieuw bekostigingsmodel overneemt. Dat betekent onder meer dat instellingen met relatief veel bèta-technische opleidingen extra geld krijgen, ten koste van de andere domeinen.

‘Iedereen zei achter onze actie te staan’

Universiteitenkoepel VSNU spreekt van bezuinigingen op alfa, gamma en medisch die kunnen oplopen tot ruim 100 miljoen euro. De herverdeling van Van Rijn leidt volgens WOinActie tot minimaal tweeduizend ontslagen. Gevolg: de werkdruk neemt toe, de competitie verhardt en vakgebieden komen tegenover elkaar te staan. “Adequate financiering voor het wetenschappelijk onderwijs” is waar Rens Bod op 2 september voor strijdt. “Na het rapport van Van Rijn is de steun voor onze beweging flink toegenomen.”

Hebben de universiteitsbesturen naar aanleiding van jullie brief wat van zich laten horen?

“Ze hebben allemaal geantwoord dat ze hun opening niet meer konden afblazen, aangezien alles al was geregeld. Dat hadden we wel verwacht, de oproep was symbolisch. Maar iedereen zei achter onze actie te staan.”

“Meerdere rectoren en collegevoorzitters ondersteunen ons publiekelijk, zoals Carel Stolker van de Universiteit Leiden. Een aantal decanen heeft laten weten naar onze Ware Opening te komen. Sommige universiteiten zijn van plan een live-verbinding op groot scherm uit te zenden. De Jonge Akademie heeft zich inmiddels ook achter ons geschaard.”

Is het voor jullie belangrijk wat bestuurders vinden?

“Wij zijn een beweging van werknemers en studenten, niet van werkgevers. Het is mooi dat ze meedoen, maar het gaat ons in de eerste plaats om onze eigen belangen. We geloven niet meer dat de collegevoorzitters met oplossingen kunnen komen. De werkdruk is niet verlaagd en we krijgen steeds minder geld. We willen laten zien dat we zelf voldoende draagvlak hebben.”

‘We proberen de druk op te voeren’

Heeft minister van Engelshoven een uitnodiging ontvangen?

“Ze is van harte welkom om langs te komen. Ik heb los daarvan weer een afspraak om met haar om tafel te gaan zitten. Maar die gesprekken hebben over het algemeen geen resultaat. Hoewel, soms blijkt er toch iets mogelijk te zijn. Dan komt er weer wat extra geld bij, zoals die 41 miljoen extra investeringen voor bèta-technische opleidingen.”

“Maar de minister zegt niets toe op het moment zelf. En ik kan geen verband aantonen tussen onze gesprekken en zichtbare resultaten. Het is lastig om die correlatie in causaliteit om te zetten. Excuus voor mijn wetenschappelijk taalgebruik.” (lacht)

Wat voor zin zal deze protestactie dan hebben?

“Dat is altijd de vraag. We proberen de druk op te voeren en denken alweer na over volgende stappen. Dit is een testmoment om te kijken of we voldoende ondersteuning hebben om verder te gaan naar zwaardere acties, zoals langere stakingen.”

• De ‘Ware Opening van het Academisch jaar’, maandag 2 september op Het Gerecht, een plein in Leiden waar vroeger executies werden voltrokken. Van 15 uur tot 17 uur zullen wetenschappers uit verschillende vakgebieden korte lezingen geven over het belang van samenwerking tussen disciplines en de gevolgen van het wetenschapsbeleid van de laatste twintig jaar.

HOP, Melanie Zierse