Wie bedenkt een nieuw Facebook als iedereen vertrekt?

Op 17 maart werd bekend dat data van Facebook-gebruikers is terechtgekomen bij het bedrijf Cambridge Analytica, dat die data in 2014 heeft gekregen. De betrokken partijen blijven elkaar tegenspreken over wat er daarna is gebeurd. Geluiden dat de data werd gebruikt bij de presidentsverkiezingen, worden tegengesproken door het bedrijf zelf.  

Na de bekendmaking kwam Facebook-topman Mark Zuckerberg ruim vier dagen later met een reactie. Vorige week kregen journalisten een uur de kans om met hem te praten. Hij zei vaak sorry en “mensen maken fouten en leren daarvan.” Gisteren en vandaag getuigt Zuckerberg voor het Amerikaanse Congres over de zorgen rondom privacy.

Dag, dag, Facebook

Afgelopen zondag heeft Arjen Lubach in zijn televisieprogramma Zondag met Lubach Facebook-gebruikers opgeroepen om te stoppen met Facebook door zich aan te melden voor een event op, jawel, Facebook. Op het moment van schrijven staat de teller van aanwezigen boven de 26.000 en heeft de actie internationale aandacht gekregen, onder andere van de New York Times.

Niet iedereen die op aanwezig staat bij het evenement, zegt zijn Facebook ook echt op. Neem bijvoorbeeld Imad Akesbi, student technische wiskunde. “De voordelen van Facebook wegen niet op tegen de nadelen”, vertelt hij. “Bij sommige applicaties, zoals 9gag, kun je makkelijk inloggen via Facebook. En ik zou van iedereen de verjaardag vergeten! Toch ben ik wel benieuwd wat voor impact het zal hebben en sta ik daarom op aanwezig.”

Zelfs Xander Bouwman, masterstudent Economics of Cybersecurity en al jaren vrijwilliger voor de organisatie Bits of Freedom die zich inzet voor meer internetvrijheid, gaat niet van Facebook af. “Het is handig voor evenementen en goed om vindbaar te zijn. Het is mijn tweede telefoonboek. Toch ben ik het liefst met mensen in contact zonder dat daar een bedrijf tussen zit.”

Hij moedigt het initiatief wel aan. “We zijn afhankelijk geworden van een platform waar we geen inspraak op hebben. Dit is de enige manier waarop we Facebook kunnen dwingen tot actie om iets te veranderen. Wat heb je aan sorry? Zo lang het verdienmodel, geld verdienen met data, niet verandert, blijft het een bedrijf dat niet te vertrouwen is.”

Instagram en WhatsApp? Nope!

Wie denkt dat Instagram een beter alternatief is dan Facebook, heeft het mis: Instagram en WhatsApp zijn inmiddels ook onderdeel van Facebook. Waar kun je dan wel terecht? “Een goed alternatief is er nog niet”, weet Bouwman. “Het is belangrijk dat je niet afhankelijk wordt van één enkel platform: don’t put all your data in one basket. Wees je bewust van wat het bedrijf van je weet, kijk eens goed naar je privacy-instellingen en zorg dat je ook buiten de Facebook-site niet gevolgd wordt.”

Bits of Freedom heeft een checklist gemaakt die je kunt nalopen om je privacy-instellingen zo goed mogelijk te beheren. Een van de oplossingen voor WhatsApp die daar wordt genoemd, is Signal, een chat-app die zo goed mogelijk met je privacy om gaat. Naast Signal zijn er andere bedrijven die een poging doen te concurreren met Facebook, zoals bijvoorbeeld Mastodon en Vero. Toch slaat dit niet aan. “Het mist de crowd die nodig is om het een succes te maken. Dit is een typisch verschijnsel bij techbedrijven: het ‘winner-takes-it-all-effect’. De plek waar de meeste mensen te vinden zijn, wordt de grootste. Ook daarom is het een krachtig signaal van Lubach, want als er echt zoveel mensen opstappen, krijg je meer competitie tussen de platforms.”

Wat moet de TU doen?

Naast Facebook-gebruikers heffen ook bedrijven hun pagina’s op. Zondag met Lubach zelf gaat stoppen, Elon Musk haalde naar aanleiding van de privacyschandalen SpaceX en Tesla van Facebook en de Braziliaanse krant Folha de Sao Paolo stopte al eerder na berichten over nepnieuws.

Of de TU haar Facebook ook opheft, is nog niet duidelijk. Degene die de Facebook ooit heeft opgericht, Rob Speekenbrink, is inmiddels niet meer werkzaam bij de universiteit. “In 2011 begonnen we de pagina om buitenlandse studenten aan te trekken”, weet hij nog. “Ik weet niet of ik nu zou adviseren om weg te gaan, het is een belangrijk kanaal voor de interne en externe communicatie. Uiteindelijk moet je zijn waar de doelgroep is en je moet niet afhankelijk zijn van een platform: als Facebook wegvalt moet je kunnen functioneren.” Bouwman ziet het liefst dat de TU er wel mee stopt. “Er zijn meer middelen om studenten te bereiken dan Facebook. En juist door als universiteit een krachtig signaal af te geven kun je ook nieuwe studenten aantrekken”, stelt hij.  

Kansen

Wat eerder gebeurde bij Hyves, lijkt nu weer te gebeuren met Facebook: in no-time veranderen duizenden mensen van platform. Wat de doodsteek betekent voor de een, betekent nieuw werk voor de ander. “Na Facebook is er weer ruimte voor een nieuw platform”, stelt Bouwman. “Dat is een gat waar TU-studenten in kunnen springen. Iemand moet een platform bedenken waar de gebruiker centraal staat. Waarom niet een TU-student?”

Wat denk jij, moet Delta stoppen met Facebook? Laat het ons weten in een mail (of op Facebook, als je durft).

Roos van Tongeren / Redacteur