Laaiend zijn de universiteiten en hogescholen over de ‘ridicule’ ideeën van het ministerie van financiën over bezuinigen op het hoger onderwijs: bundeling van kleine faculteiten of studierichtingen, minder overhead, afremmen van de groei van het onderzoek, minder studenten.
Nu ligt er ook nog een analyse van het Instituut voor Onderzoek van Overheidsuitgaven dat pleit voor bezuiniging via meer concurrentie. Bijvoorbeeld via het collegegeld en selectie aan de poort. Universiteiten en hogescholen gaan onvermijdelijk klappen krijgen. Ze lijken het zelf alleen nog niet te geloven.
Ridicuul of niet – politici willen wèl over bezuinigen praten. Het hoger onderwijs moet zich dat aantrekken. En als argumenten noch emoties effect sorteren, wordt het tijd voor andere middelen. Beter ièts toegeven dan halsstarrig weigeren en zo elke invloed prijsgeven.
Toegegeven: de universiteiten en hogescholen verkeren in een lastige positie. Als een kabinet in zijn regeringsverklaring beweert dat er moet worden geïnvesteerd in de kennisinfrastructuur, heb je alle recht om boos te zijn als er desondanks op het hoger onderwijs wordt bezuinigd. Om te schelden op premier Kok, die dat bedrag er eigenhandig heeft doorgedrukt. Op de coalitiepartners die daar, morrend of niet, mee hebben ingestemd terwille van het eerste paarse kabinet.
Maar: het feit ligt er. Ook al wordt er nu een technisch onderzoek uitgevoerd, ook al zegt minister Ritzen dat het half miljard onhaalbaar is: het is onverstandig om te blijven roepen dat er écht niets meer af kan. ,,Als Financiën praat over vijfhonderd miljoen gulden, wordt dat uiteraard nooit tot nul gereduceerd”, bevestigt PvdA-kamerlid Van Gelder.
Obstructie
De instellingen moeten niet onderschatten hoe er in de Tweede Kamer over hen wordt gedacht. VVD en D66 beweren consequent dat studies kunnen worden samengevoegd. Tweehonderd studenten sterrenkunde op vier verschillende plaatsen: is dat niet een verspilling van docenten, laboratoria en bibliotheken? De PvdA is wat voorzichtiger, maar acht de vraag legitiem. En zelfs het CDA ,,ziet nog wel wat mogelijkheden”.
Dat moet het hoger onderwijs aan het denken zetten. Hoe komt het dat de meningen van politici en onderwijs zo ver uit elkaar lopen? Weten politici niet waar ze het over hebben? Hun conclusies lijken nog wel eens snel getrokken. Daarbij speelt echter ook het imago van de universiteiten een rol. Het beeld is dat zij bij eerdere taakverdelingsoperaties (SKG en TVC) maximaal obstructie hebben gepleegd. De vanzelfsprekendheid waarmee zij ook nu weer elke korting afwijzen wordt daardoor als zeer irritant ervaren.
En toevallig verschijnt dan ook nog een rapport dat volgens de dagbladen concludeert dat het hoger onderwijs misschien wel voor honderden miljoenen efficiënter kan. Een feitelijk onjuiste weergave, want het rapport doet slechts zeervoorzichtige uitspraken. Maar de toon is gezet. Een vette kop in de krant blijft makkelijk hangen.
Lege handen
Het vreemde is dat de belangenverenigingen van de universiteiten en hogescholen, de VSNU en HBO-Raad, tegen de klippen op blijven huilen. Dat begon al voor de verkiezingen en heeft niets tastbaars opgeleverd. Na verscheidene lobby- rondes in de Tweede Kamer en de verspreiding van een speciaal pamflet, zijn de universiteiten met lege handen achtergebleven. De hogescholen zijn er nauwelijks beter aan toe. In de notitie van Financiën krijgen zij iets minder klappen. Maar toch moet ook het hbo er aan geloven.
Dezer dagen bestoken VSNU en HBO-Raad de Tweede Kamer en de medewerkers aan het technisch onderzoek naar de bezuinigingen andermaal met informatie. Gezien de falende aanpak in het verleden zou het goed zijn als zij daarbij elke vorm van hoogdravendheid laten varen, en het probleem genuanceerder benaderen. Nul gulden is een gepasseerd station.
De auteur is redacteur van het Hoger Onderwijs Persbureau.
Laaiend zijn de universiteiten en hogescholen over de ‘ridicule’ ideeën van het ministerie van financiën over bezuinigen op het hoger onderwijs: bundeling van kleine faculteiten of studierichtingen, minder overhead, afremmen van de groei van het onderzoek, minder studenten. Nu ligt er ook nog een analyse van het Instituut voor Onderzoek van Overheidsuitgaven dat pleit voor bezuiniging via meer concurrentie. Bijvoorbeeld via het collegegeld en selectie aan de poort. Universiteiten en hogescholen gaan onvermijdelijk klappen krijgen. Ze lijken het zelf alleen nog niet te geloven.
Ridicuul of niet – politici willen wèl over bezuinigen praten. Het hoger onderwijs moet zich dat aantrekken. En als argumenten noch emoties effect sorteren, wordt het tijd voor andere middelen. Beter ièts toegeven dan halsstarrig weigeren en zo elke invloed prijsgeven.
Toegegeven: de universiteiten en hogescholen verkeren in een lastige positie. Als een kabinet in zijn regeringsverklaring beweert dat er moet worden geïnvesteerd in de kennisinfrastructuur, heb je alle recht om boos te zijn als er desondanks op het hoger onderwijs wordt bezuinigd. Om te schelden op premier Kok, die dat bedrag er eigenhandig heeft doorgedrukt. Op de coalitiepartners die daar, morrend of niet, mee hebben ingestemd terwille van het eerste paarse kabinet.
Maar: het feit ligt er. Ook al wordt er nu een technisch onderzoek uitgevoerd, ook al zegt minister Ritzen dat het half miljard onhaalbaar is: het is onverstandig om te blijven roepen dat er écht niets meer af kan. ,,Als Financiën praat over vijfhonderd miljoen gulden, wordt dat uiteraard nooit tot nul gereduceerd”, bevestigt PvdA-kamerlid Van Gelder.
Obstructie
De instellingen moeten niet onderschatten hoe er in de Tweede Kamer over hen wordt gedacht. VVD en D66 beweren consequent dat studies kunnen worden samengevoegd. Tweehonderd studenten sterrenkunde op vier verschillende plaatsen: is dat niet een verspilling van docenten, laboratoria en bibliotheken? De PvdA is wat voorzichtiger, maar acht de vraag legitiem. En zelfs het CDA ,,ziet nog wel wat mogelijkheden”.
Dat moet het hoger onderwijs aan het denken zetten. Hoe komt het dat de meningen van politici en onderwijs zo ver uit elkaar lopen? Weten politici niet waar ze het over hebben? Hun conclusies lijken nog wel eens snel getrokken. Daarbij speelt echter ook het imago van de universiteiten een rol. Het beeld is dat zij bij eerdere taakverdelingsoperaties (SKG en TVC) maximaal obstructie hebben gepleegd. De vanzelfsprekendheid waarmee zij ook nu weer elke korting afwijzen wordt daardoor als zeer irritant ervaren.
En toevallig verschijnt dan ook nog een rapport dat volgens de dagbladen concludeert dat het hoger onderwijs misschien wel voor honderden miljoenen efficiënter kan. Een feitelijk onjuiste weergave, want het rapport doet slechts zeervoorzichtige uitspraken. Maar de toon is gezet. Een vette kop in de krant blijft makkelijk hangen.
Lege handen
Het vreemde is dat de belangenverenigingen van de universiteiten en hogescholen, de VSNU en HBO-Raad, tegen de klippen op blijven huilen. Dat begon al voor de verkiezingen en heeft niets tastbaars opgeleverd. Na verscheidene lobby- rondes in de Tweede Kamer en de verspreiding van een speciaal pamflet, zijn de universiteiten met lege handen achtergebleven. De hogescholen zijn er nauwelijks beter aan toe. In de notitie van Financiën krijgen zij iets minder klappen. Maar toch moet ook het hbo er aan geloven.
Dezer dagen bestoken VSNU en HBO-Raad de Tweede Kamer en de medewerkers aan het technisch onderzoek naar de bezuinigingen andermaal met informatie. Gezien de falende aanpak in het verleden zou het goed zijn als zij daarbij elke vorm van hoogdravendheid laten varen, en het probleem genuanceerder benaderen. Nul gulden is een gepasseerd station.
De auteur is redacteur van het Hoger Onderwijs Persbureau.
Comments are closed.