Verder op plutonium

Duurzame kernenergie. Voor velen een paradox, voor prof.dr.ir. Tim van der Hagen, directeur van het Reactor Instituut Delft, een toekomstvisie. Hij rept er geregeld over in toespraken. “Dat Borssele plutonium wil gebruiken als brandstof is inderdaad een stap in de richting van duurzame kernenergie”, zegt hij desgevraagd. Waarna hij zich stelliger uitdrukt: “Je zou als samenleving moeten eisen dat plutonium in kerncentrales wordt gebruikt.”

Met het splijten van plutonium in kernreactoren sla je volgens de professor twee vliegen in een klap. Het zeer radioactieve plutonium is een van de afvalproducten die overblijven na het splijten van uranium. Het heeft een halfwaardetijd van maar liefst vierentwintigduizend jaar. Wanneer je het daarentegen als brandstof gebruikt in een kerncentrale, ontstaan er restproducten die ‘slechts’ twee- â driehonderd jaar radioactief zijn.

Een kerncentrale wordt daarmee dus een soort afvalverwerkingscentrale die energie levert? “Ja”, zegt Van der Hagen. “Althans, zelf zie ik plutonium niet als afval, maar gewoon als grondstof. Het is overigens niets nieuws. Dodewaard draaide op plutonium. En in veel landen, waaronder Frankrijk en Duitsland, wordt het ook al veel gedaan.”

Mocht het plan van Borssele doorgaan . de eigenaar van de centrale, EPZ, vraagt er momenteel een vergunning voor aan bij het ministerie van Vrom – dan zal de centrale plutonium uit Frankrijk importeren. Het plutonium wordt daarvoor eerst uit uitgewerkte splijtstofstaven teruggewonnen en met verarmd uranium vermengd tot zogenaamde mengoxide (MOX). MOX zou de helft van de uraniumstaven kunnen vervangen.

Dit leidt tot meer gevaarlijk transport over de weg. Voor Greenpeace is dat een belangrijke reden om tegen het gebruik van plutonium te zijn. Van der Hagen vindt dat ‘kortzichtig’. “We ruimen radioactief materiaal op en gebruiken voor het transport speciale containers.”

Volgens PvdA-kamerlid ir. Diederik Samsom stelt Van der Hagen de situatie rooskleuriger voor dan zij is. “Tim heeft wel een punt”, zegt de ingenieur die bij de hoogleraar is afgestudeerd, “maar hij gaat voorbij aan het feit dat de centrales die nu al plutonium gebruiken net even anders werken dan Borssele. Borssele kan veel van de overige actiniden (een groep radioactieve atomen waar uranium en plutonium ook toe behoren, red.) die overblijven na het splijten van MOX niet verwijderen.”

Om restproducten te krijgen met een halfwaardetijd van een paar honderd jaar, heb je volgens Samsom zelfs heel andere opwerkingsprocessen nodig. “Dat vereist snelle kweekreactoren. Reactoren van de vierde generatie.”

De politicus is ook tegen het gebruik van plutonium, omdat dat de reactor wat onveiliger maakt. “Dat is eind jaren negentig onderzocht.” Ook zou het transport van de grondstof ‘proliferatiegevoelig’ liggen. “Je gaat slepen met grondstoffen voor kernwapens. Er moet nog wel veel met het plutonium gebeuren voordat je het echt voor kernwapens kunt gebruiken, maar het maken van een wapen is met MOX in ieder geval al een stuk eenvoudiger dan wanneer je de grondstof zelf zou moeten opwerken.” (TvD)

Duurzame kernenergie. Voor velen een paradox, voor prof.dr.ir. Tim van der Hagen, directeur van het Reactor Instituut Delft, een toekomstvisie. Hij rept er geregeld over in toespraken. “Dat Borssele plutonium wil gebruiken als brandstof is inderdaad een stap in de richting van duurzame kernenergie”, zegt hij desgevraagd. Waarna hij zich stelliger uitdrukt: “Je zou als samenleving moeten eisen dat plutonium in kerncentrales wordt gebruikt.”

Met het splijten van plutonium in kernreactoren sla je volgens de professor twee vliegen in een klap. Het zeer radioactieve plutonium is een van de afvalproducten die overblijven na het splijten van uranium. Het heeft een halfwaardetijd van maar liefst vierentwintigduizend jaar. Wanneer je het daarentegen als brandstof gebruikt in een kerncentrale, ontstaan er restproducten die ‘slechts’ twee- â driehonderd jaar radioactief zijn.

Een kerncentrale wordt daarmee dus een soort afvalverwerkingscentrale die energie levert? “Ja”, zegt Van der Hagen. “Althans, zelf zie ik plutonium niet als afval, maar gewoon als grondstof. Het is overigens niets nieuws. Dodewaard draaide op plutonium. En in veel landen, waaronder Frankrijk en Duitsland, wordt het ook al veel gedaan.”

Mocht het plan van Borssele doorgaan . de eigenaar van de centrale, EPZ, vraagt er momenteel een vergunning voor aan bij het ministerie van Vrom – dan zal de centrale plutonium uit Frankrijk importeren. Het plutonium wordt daarvoor eerst uit uitgewerkte splijtstofstaven teruggewonnen en met verarmd uranium vermengd tot zogenaamde mengoxide (MOX). MOX zou de helft van de uraniumstaven kunnen vervangen.

Dit leidt tot meer gevaarlijk transport over de weg. Voor Greenpeace is dat een belangrijke reden om tegen het gebruik van plutonium te zijn. Van der Hagen vindt dat ‘kortzichtig’. “We ruimen radioactief materiaal op en gebruiken voor het transport speciale containers.”

Volgens PvdA-kamerlid ir. Diederik Samsom stelt Van der Hagen de situatie rooskleuriger voor dan zij is. “Tim heeft wel een punt”, zegt de ingenieur die bij de hoogleraar is afgestudeerd, “maar hij gaat voorbij aan het feit dat de centrales die nu al plutonium gebruiken net even anders werken dan Borssele. Borssele kan veel van de overige actiniden (een groep radioactieve atomen waar uranium en plutonium ook toe behoren, red.) die overblijven na het splijten van MOX niet verwijderen.”

Om restproducten te krijgen met een halfwaardetijd van een paar honderd jaar, heb je volgens Samsom zelfs heel andere opwerkingsprocessen nodig. “Dat vereist snelle kweekreactoren. Reactoren van de vierde generatie.”

De politicus is ook tegen het gebruik van plutonium, omdat dat de reactor wat onveiliger maakt. “Dat is eind jaren negentig onderzocht.” Ook zou het transport van de grondstof ‘proliferatiegevoelig’ liggen. “Je gaat slepen met grondstoffen voor kernwapens. Er moet nog wel veel met het plutonium gebeuren voordat je het echt voor kernwapens kunt gebruiken, maar het maken van een wapen is met MOX in ieder geval al een stuk eenvoudiger dan wanneer je de grondstof zelf zou moeten opwerken.” (TvD)