Ruim honderd jaar vliegen passeert de revue in de tentoonstelling ‘Airworld’ in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Op een poster uit 1953 wordt het mysterie rond vliegen misschien wel het spectaculairste verwoord.
Op de achtergrond vaart een groot, oud schip over de ruwe zee. Daarvoor schiet een Fokker door het beeld. Daaronder staat de veelzeggende tekst: ‘De Vliegende Hollander: eens legende, thans werkelijkheid’.
“Vliegen heeft iets magisch”, beaamt prof.ir. Adriaan Beukers van de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek. “Het is toch een wonder als je een Boeing-747 naar boven ziet klimmen! Daarom spreekt ‘Airworld’ zo aan.” Donderdag 7 september geeft Beukers een lezing over de Fokker F-27 in het Stedelijk Museum.
‘Airworld’ laat in vogelvlucht de ontwikkeling van de luchtvaart zien, vanaf de eerste regelmatige lijnvluchten vanaf 1919 tot en met de spiksplinternieuwe Airbus A-380. De geschiedenis van de luchtvaart wordt chronologisch uit de doeken gedaan. In de eerste zaal staat het interieur van een oude Ford tri-motor uit 1926 met rieten stoelen. Op affiches van Lufthansa zitten mannen strak in het pak, met de sigaret nonchalant los in de vingers, amicaal tegenover vrouwen in weelderige bloemenjurken.
“De eerste toestellen uit de jaren twintig en dertig waren houten en linnen kisten”, zegt Beukers. “Toen maakten de gebroeders Douglas van lichte materialen als aluminium een metalen equivalent: de Douglas DC1. Door het klinken werd geen lijm meer gebruikt. En ze dachten dat ze de brandgevoeligheid zouden voorkomen, maar het grappige is juist dat aluminium sneller doorbrandt dan hout.”
Die vliegtuigen werden bedacht en gebouwd door ingenieurs. Zij waren de pioniers van de luchtvaart, benadrukt Beukers, die dit jaar werd uitgeroepen tot Nederlands ‘meest ondernemende wetenschapper’. “Het is prachtig om te zien dat een droom van een aantal ingenieurs zoveel impact heeft gehad. Fokker, Douglas, Boeing . dat waren allemaal ingenieurs en echte ondernemers. Dat is helaas nu wel anders, daarom zou het goed zijn als TU’ers naar die tentoonstelling gaan.”
Vliegtuigen veranderden door de jaren heen ingrijpend. Technisch vernuft maakte de vliegtuigen steeds sneller en veiliger. In de jaren vijftig stapte men over van propellers naar jets. Ieder nieuw vliegtuig had meer technische snufjes en zat beter in elkaar, waardoor vliegen veiliger en betrouwbaarder werd.
Fokker bracht midden jaren vijftig de beroemde F-27, op schaal te zien met rood-wit-blauwe neus op de tentoonstelling, op de markt. Een nieuwe mijlpaal. “Dat vliegtuig heeft veel gelukjes gehad”, zegt Beukers. “Er was net een nieuwe Rolls Royce-motor op de markt, een turbine, die Fokker gebruikte. Andere vliegtuigen gebruikten nog zuigmotoren. En de F-27 was niet gefreesd, zoals de Amerikaanse toestellen, omdat de techniek in Europa door de oorlog achterliep. Daarom moest Fokker een dikkere constructie maken door laagjes op elkaar te lijmen. Dat had een onverwacht groot voordeel, want het werd daardoor heel stevig en een zeer duurzaam vliegtuig. Daarin school het succes.”
Niet alleen technisch maakte de luchtvaart een grote ontwikkeling door. Vliegen was in het begin nog voor de happy few. Maar dat is inmiddels wel anders. Door prijsvechters in de luchtvaart kan vrijwel iedereen een vliegreis betalen.
Maar tegelijkertijd is er een andere ontwikkeling te zien. De Airbus A-380, die in de herfst door Singapore Airlines in gebruik wordt genomen, richt zich juist op rijkere toeristen. En daarmee is de cirkel opvallend genoeg weer rond. De Airbus herstelt een oude vliegtraditie. De affiches van Lufthansa met rijke reizigers in de eerste hal, die in luxe lounges dédain naar buiten staren, zijn in de laatste kamer vervangen door hypermoderne luxe. Dezelfde lounge, maar nu met multifunctionele beeldschermen en een cocktailbar. (RV)
‘Airworld, design en architectuur voor de luchtvaart’, is nog te zien tot 5 november 2006 in het Stedelijk Museum, Oosterdokskade 5, Amsterdam. Open: dagelijks van 10-18 uur. Entree: 9 euro.
Stewardessenpakje van de KLM. Gedragen van 1975 tot 1982. (Foto: Stedelijk Museum)
img:lifestyle_38_26.jpg
Op een poster uit 1953 wordt het mysterie rond vliegen misschien wel het spectaculairste verwoord. Op de achtergrond vaart een groot, oud schip over de ruwe zee. Daarvoor schiet een Fokker door het beeld. Daaronder staat de veelzeggende tekst: ‘De Vliegende Hollander: eens legende, thans werkelijkheid’.
“Vliegen heeft iets magisch”, beaamt prof.ir. Adriaan Beukers van de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek. “Het is toch een wonder als je een Boeing-747 naar boven ziet klimmen! Daarom spreekt ‘Airworld’ zo aan.” Donderdag 7 september geeft Beukers een lezing over de Fokker F-27 in het Stedelijk Museum.
‘Airworld’ laat in vogelvlucht de ontwikkeling van de luchtvaart zien, vanaf de eerste regelmatige lijnvluchten vanaf 1919 tot en met de spiksplinternieuwe Airbus A-380. De geschiedenis van de luchtvaart wordt chronologisch uit de doeken gedaan. In de eerste zaal staat het interieur van een oude Ford tri-motor uit 1926 met rieten stoelen. Op affiches van Lufthansa zitten mannen strak in het pak, met de sigaret nonchalant los in de vingers, amicaal tegenover vrouwen in weelderige bloemenjurken.
“De eerste toestellen uit de jaren twintig en dertig waren houten en linnen kisten”, zegt Beukers. “Toen maakten de gebroeders Douglas van lichte materialen als aluminium een metalen equivalent: de Douglas DC1. Door het klinken werd geen lijm meer gebruikt. En ze dachten dat ze de brandgevoeligheid zouden voorkomen, maar het grappige is juist dat aluminium sneller doorbrandt dan hout.”
Die vliegtuigen werden bedacht en gebouwd door ingenieurs. Zij waren de pioniers van de luchtvaart, benadrukt Beukers, die dit jaar werd uitgeroepen tot Nederlands ‘meest ondernemende wetenschapper’. “Het is prachtig om te zien dat een droom van een aantal ingenieurs zoveel impact heeft gehad. Fokker, Douglas, Boeing . dat waren allemaal ingenieurs en echte ondernemers. Dat is helaas nu wel anders, daarom zou het goed zijn als TU’ers naar die tentoonstelling gaan.”
Vliegtuigen veranderden door de jaren heen ingrijpend. Technisch vernuft maakte de vliegtuigen steeds sneller en veiliger. In de jaren vijftig stapte men over van propellers naar jets. Ieder nieuw vliegtuig had meer technische snufjes en zat beter in elkaar, waardoor vliegen veiliger en betrouwbaarder werd.
Fokker bracht midden jaren vijftig de beroemde F-27, op schaal te zien met rood-wit-blauwe neus op de tentoonstelling, op de markt. Een nieuwe mijlpaal. “Dat vliegtuig heeft veel gelukjes gehad”, zegt Beukers. “Er was net een nieuwe Rolls Royce-motor op de markt, een turbine, die Fokker gebruikte. Andere vliegtuigen gebruikten nog zuigmotoren. En de F-27 was niet gefreesd, zoals de Amerikaanse toestellen, omdat de techniek in Europa door de oorlog achterliep. Daarom moest Fokker een dikkere constructie maken door laagjes op elkaar te lijmen. Dat had een onverwacht groot voordeel, want het werd daardoor heel stevig en een zeer duurzaam vliegtuig. Daarin school het succes.”
Niet alleen technisch maakte de luchtvaart een grote ontwikkeling door. Vliegen was in het begin nog voor de happy few. Maar dat is inmiddels wel anders. Door prijsvechters in de luchtvaart kan vrijwel iedereen een vliegreis betalen.
Maar tegelijkertijd is er een andere ontwikkeling te zien. De Airbus A-380, die in de herfst door Singapore Airlines in gebruik wordt genomen, richt zich juist op rijkere toeristen. En daarmee is de cirkel opvallend genoeg weer rond. De Airbus herstelt een oude vliegtraditie. De affiches van Lufthansa met rijke reizigers in de eerste hal, die in luxe lounges dédain naar buiten staren, zijn in de laatste kamer vervangen door hypermoderne luxe. Dezelfde lounge, maar nu met multifunctionele beeldschermen en een cocktailbar. (RV)
‘Airworld, design en architectuur voor de luchtvaart’, is nog te zien tot 5 november 2006 in het Stedelijk Museum, Oosterdokskade 5, Amsterdam. Open: dagelijks van 10-18 uur. Entree: 9 euro.
Stewardessenpakje van de KLM. Gedragen van 1975 tot 1982. (Foto: Stedelijk Museum)
img:lifestyle_38_26.jpg
Comments are closed.