Hij ging industrieel ontwerpen studeren omdat zijn broer Jeroen dat ook deed, maar besloot al voor zijn afstuderen dat hij het vak niet in wilde. Hij werd acteur, en ging later regisseren.
Inmiddels heeft Michiel van Erp veel bekroonde documentaires en films op zijn naam staan. De bekendste is de documentairereeks ‘Lang leve …’ waarin gewone mensen op ongewone manier worden geportretteerd. “Ik heb een groot inlevend vermogen.”
Naam: Michiel van Erp
Leeftijd: 44 jaar
Geboorteplaats: Eindhoven
Studie: Industrieel ontwerpen
Afstudeerjaar: 1988
Woonplaats: Amsterdam
Verliefd/verloofd/getrouwd: Onlangs getrouwd, maar al 25 jaar samen
Loopbaan: Michiel van Erp ging tijdens zijn afstuderen werken als acteur bij een jeugdtheatergezelschap omdat hij het ontwerpvak niet in wilde. Na vier jaar als acteur te hebben gewerkt, ging hij in 1992 documentaires maken voor de Vara en VPRO. Met de langlopende televisiedocumentairereeks ‘Lang Leve …’ won hij diverse nationale en internationale prijzen. Hij maakte films over de Zangeres Zonder Naam, over de uitvaart van prins Claus en over de schijfster Connie Palmen. In 2006 kwamen twee films van hem uit, ‘Pretpark Nederland’ en ‘Divina Gloria’. Vorig jaar maakte hij onder meer ‘Welkom in Nederland’ (Vara) en een documentaire over Silvia Kristel. Hij maakt commercials en regisseert theatervoorstellingen. Hij heeft samen met tv-eindredacteur en researcher Monique Busman zijn eigen productiebedrijf, De Familie.
In de bioscoopfilm ‘Pretpark Nederland’ (2006) zien we de directeur van outletwinkelcentrum Bataviastad thuis aan de ontbijttafel, samen met zijn vrouw. Hij wordt geïnterviewd door regisseur Michiel van Erp, als zijn mobiele telefoon gaat. Intussen praat Van Erp verder met de vrouw, die van alles over haar man vertelt. De man luistert mee en krijgt dan een slechte mededeling over de telefoon.
“Tijdens het filmen wist ik al dat dat ging werken, dat mensen daar in de bioscoop om zouden moeten lachen”, vertelt Van Erp. “Soms kom je met iemand in een situatie terecht die heel veelzeggend is, meer dan je zelf had kunnen bedenken. Je moet weten, als je bij mensen thuis filmt, bereiden ze zich altijd voor, ruimen hun huis op. Ik had tegen dat stel gezegd: we filmen jullie tijdens het ontbijt, dan zien we jullie iets doen. En tegen die man had ik gezegd dat hij zijn telefoon moest aanlaten, want er kon altijd iemand bellen. Die man was al de hele week bezig met een kleur van een auto, en op het moment dat hij daar over wordt gebeld praat ik met zijn vrouw, over hoe precies hij is. Dat vond ik een van de leukste interviews. En als je ‘s middags in Bataviastad staat te filmen en dan komt ook nog de foute kleur blauw, dat is heel grappig. Dat kun je niet van tevoren bedenken.”
Michiel van Erp werd bekend met de langlopende documentairereeks ‘Lang leve…’. Hij won er prijzen mee op buitenlandse filmfestivals en kreeg een eervolle vermelding van de Nipkow-jury. Zijn documentaire over de Zangeres zonder Naam werd genomineerd voor een Gouden Kalf. Volgens veel critici maakt Van Erp ‘de mooiste televisie van de afgelopen jaren’. De eerste lange documentaire voor de bioscoop, ‘Pretpark Nederland’, laat zien wat voor vreemde dingen Nederlanders doen in hun vrije tijd. Van Erp neemt de kijker mee naar Bataviastad, de Efteling, de Gay Pride en het Prinsengrachtconcert. Rode draad in de film is een groep Chinese toeristen, die alle gebeurtenissen met argeloze verbazing gadeslaan. De film zit vol met hilarische beelden van de gemiddelde Nederlander.
Spangen
Toch koos Van Erp op zeventienjarige leeftijd niet voor het regisseursvak, maar voor een studie in Delft. Een bewuste keus was dat niet. Hij wist niet goed wat hij moest gaan studeren en wilde graag weg uit Eindhoven, waar hij opgroeide. Zijn broer studeerde ook industrieel ontwerpen. “En toen dacht ik, ach, ik ga dat gewoon ook doen. Wat me aansprak was dat het een heel veelzijdige studie was, dat je de creatieve kant er in kon ontdekken. Niet dat ik vóór die tijd supercreatief was, maar ik was ook niet heel erg op één ding gericht.”
Zijn broer woonde al in Delft en het kostte Van Erp weinig moeite om een kamer te vinden. Na vier jaar moest hij zijn kamer uit en verhuisde hij naar Spangen in Rotterdam. “Voor het geld waar je in Delft een kamer voor kon huren, kon je in Rotterdam in een riant vierkamerappartement wonen. Bovendien was ik Delft een beetje zat. De faculteit IO zat toen nog recht tegenover het station, en ik was binnen twintig minuten in Delft.” Lid van een studentenvereniging is hij nooit geweest. “Heel bewust, ik houd niet van zo’n enorme groep met zijn eigen regels. Alhoewel ik het plezier er wel van inzie, ik heb vrienden uit die tijd die wel lid waren en er nu nog steeds vrienden aan hebben overgehouden.”
Benauwd
Nog voor zijn afstuderen kreeg Van Erp het ‘Spaans benauwd’, omdat hij het vak niet in wilde. “Ik studeerde af bij een bedrijf in Ede, op een onzinnig onderwerp, een kabelaftakklem. Dat is een klem die je onder je huis stopt en gebruikt om stroom af te tappen. Ik heb wel geprobeerd om het goed te doen, terwijl ik al wist dat ik er niet verder in wilde. Toen ik in dat bedrijf terecht kwam, toen wist ik het zeker. Ik vond het zo dodelijk, zo’n negen-tot-vijfbaan was niets voor mij.”
Van Erp deed aan studententoneel bij de Delftse Komedie en besloot acteur te worden. Hij werd aangenomen bij een jeugdtheater in Den Haag. Toch wilde hij zijn studie afmaken en terwijl hij aan het werk was als acteur, schreef hij in de avonduren aan zijn afstudeerscriptie. Begin 1988 studeerde hij af.
Na vier jaar als acteur gewerkt te hebben, kwam hij via via bij de televisie terecht. Hij ging eigen programma’s maken voor de voorloper van ‘Villa Achterwerk’, een kinderprogramma van de VPRO. Daarna ging hij voor de VARA de documentaireserie ‘Lang leve…’ maken. “Regisseren is natuurlijk een heel ander vak dan ontwerpen, maar wat hetzelfde is gebleven, is dat je van niets iets maakt”, zegt Van Erp. “Je hebt een idee, of iets wat in je hoofd bubbelt, en dat laat je groeien. Dan probeer je met alle partijen die erbij komen, een film tot stand te brengen.”
Hij heeft zijn eigen productiebureau in Amsterdam, De Familie, en werkt altijd met hetzelfde team. “De meeste ideeën ontstaan vanzelf, samen met de mensen met wie ik werk. Ze zijn gebaseerd op mijn eigen observaties of de dingen die ik zelf meemaak. Soms komen mensen met een plan naar mij, en soms ga ik daar op in. Ik maak ook commercials. Dat is erg leuk, omdat je met veel tegengestelde belangen te maken krijgt. Een reclamebureau met zijn creatieven, een bedrijf, de fabrikant. En ze willen mij voor de artistieke invulling, dus dan heb je heel leuke sparringpartners.” Soms ontstaat wel eens discussie, omdat niet iedereen Van Erps droogkomische manier van filmen begrijpt. “Maar ze vragen mij, dus ik neem aan dat ze weten met wie ze in zee gaan.”
Angst
Op dit moment werkt Van Erp aan een nieuwe documentairefilm over angststoornissen, die heel toepasselijk ‘Angst’ gaat heten en in december in de bioscoop moet komen. “In grote steden zijn poliklinieken, gespecialiseerd in angststoornissen. Die helpen mensen om van hun angsten af te komen, vaak met heel praktische opdrachten. Dat gaan wij filmen.” Het is een ingewikkeld en langdurig proces voordat zo’n film er is, vertelt Van Erp. “Zo’n film maken is duur, dus je moet de mensen bij het Filmfonds, waar je je plan indient, enthousiasmeren. We kregen subsidie voor de research, om al die mensen te spreken. Dan ben je al een half jaar verder. Dus tegen de tijd dat je kunt gaan filmen, zijn die mensen misschien alweer genezen en kun je opnieuw beginnen. Dat is nu het geval en dat is op zich niet erg, maar dat betekent dat je een lange adem moet hebben. Als bureau proberen we trajecten die lang duren, af te wisselen met dingen die je sneller kunt maken. Iedereen moet aan het werk blijven.”
Moeilijk vindt Van Erp het niet, om te filmen over zulke heftige onderwerpen. “Ik heb een groot inlevend vermogen en probeer in de binnenwereld te treden van de mensen die ik interview. Ik vind dat heel spannend, al word ik er soms een beetje mistroostig van. Maar ik heb een prachtig vak. Het is toch mooi dat je ervaringen die je op een dag opdoet, meeneemt in je verdere leven?”
In Delft is Van Erp nooit meer geweest. Daar heeft hij ook geen behoefte aan. “Mijn vriend heeft samen met mijn broer een ontwerpbureau in Delft, dus ik hoor nog wel eens wat. En ik heb nog vrienden uit mijn studietijd, maar het gaat eigenlijk nooit over Delft. Ik ben vorig jaar gevraagd voor een gastcollege op de TU, maar toen kon ik niet. En als je zoiets doet moet je het goed voorbereiden, anders is het alleen maar eng.”
Naam: Michiel van Erp
Leeftijd: 44 jaar
Geboorteplaats: Eindhoven
Studie: Industrieel ontwerpen
Afstudeerjaar: 1988
Woonplaats: Amsterdam
Verliefd/verloofd/getrouwd: Onlangs getrouwd, maar al 25 jaar samen
Loopbaan: Michiel van Erp ging tijdens zijn afstuderen werken als acteur bij een jeugdtheatergezelschap omdat hij het ontwerpvak niet in wilde. Na vier jaar als acteur te hebben gewerkt, ging hij in 1992 documentaires maken voor de Vara en VPRO. Met de langlopende televisiedocumentairereeks ‘Lang Leve …’ won hij diverse nationale en internationale prijzen. Hij maakte films over de Zangeres Zonder Naam, over de uitvaart van prins Claus en over de schijfster Connie Palmen. In 2006 kwamen twee films van hem uit, ‘Pretpark Nederland’ en ‘Divina Gloria’. Vorig jaar maakte hij onder meer ‘Welkom in Nederland’ (Vara) en een documentaire over Silvia Kristel. Hij maakt commercials en regisseert theatervoorstellingen. Hij heeft samen met tv-eindredacteur en researcher Monique Busman zijn eigen productiebedrijf, De Familie.
In de bioscoopfilm ‘Pretpark Nederland’ (2006) zien we de directeur van outletwinkelcentrum Bataviastad thuis aan de ontbijttafel, samen met zijn vrouw. Hij wordt geïnterviewd door regisseur Michiel van Erp, als zijn mobiele telefoon gaat. Intussen praat Van Erp verder met de vrouw, die van alles over haar man vertelt. De man luistert mee en krijgt dan een slechte mededeling over de telefoon.
“Tijdens het filmen wist ik al dat dat ging werken, dat mensen daar in de bioscoop om zouden moeten lachen”, vertelt Van Erp. “Soms kom je met iemand in een situatie terecht die heel veelzeggend is, meer dan je zelf had kunnen bedenken. Je moet weten, als je bij mensen thuis filmt, bereiden ze zich altijd voor, ruimen hun huis op. Ik had tegen dat stel gezegd: we filmen jullie tijdens het ontbijt, dan zien we jullie iets doen. En tegen die man had ik gezegd dat hij zijn telefoon moest aanlaten, want er kon altijd iemand bellen. Die man was al de hele week bezig met een kleur van een auto, en op het moment dat hij daar over wordt gebeld praat ik met zijn vrouw, over hoe precies hij is. Dat vond ik een van de leukste interviews. En als je ‘s middags in Bataviastad staat te filmen en dan komt ook nog de foute kleur blauw, dat is heel grappig. Dat kun je niet van tevoren bedenken.”
Michiel van Erp werd bekend met de langlopende documentairereeks ‘Lang leve…’. Hij won er prijzen mee op buitenlandse filmfestivals en kreeg een eervolle vermelding van de Nipkow-jury. Zijn documentaire over de Zangeres zonder Naam werd genomineerd voor een Gouden Kalf. Volgens veel critici maakt Van Erp ‘de mooiste televisie van de afgelopen jaren’. De eerste lange documentaire voor de bioscoop, ‘Pretpark Nederland’, laat zien wat voor vreemde dingen Nederlanders doen in hun vrije tijd. Van Erp neemt de kijker mee naar Bataviastad, de Efteling, de Gay Pride en het Prinsengrachtconcert. Rode draad in de film is een groep Chinese toeristen, die alle gebeurtenissen met argeloze verbazing gadeslaan. De film zit vol met hilarische beelden van de gemiddelde Nederlander.
Spangen
Toch koos Van Erp op zeventienjarige leeftijd niet voor het regisseursvak, maar voor een studie in Delft. Een bewuste keus was dat niet. Hij wist niet goed wat hij moest gaan studeren en wilde graag weg uit Eindhoven, waar hij opgroeide. Zijn broer studeerde ook industrieel ontwerpen. “En toen dacht ik, ach, ik ga dat gewoon ook doen. Wat me aansprak was dat het een heel veelzijdige studie was, dat je de creatieve kant er in kon ontdekken. Niet dat ik vóór die tijd supercreatief was, maar ik was ook niet heel erg op één ding gericht.”
Zijn broer woonde al in Delft en het kostte Van Erp weinig moeite om een kamer te vinden. Na vier jaar moest hij zijn kamer uit en verhuisde hij naar Spangen in Rotterdam. “Voor het geld waar je in Delft een kamer voor kon huren, kon je in Rotterdam in een riant vierkamerappartement wonen. Bovendien was ik Delft een beetje zat. De faculteit IO zat toen nog recht tegenover het station, en ik was binnen twintig minuten in Delft.” Lid van een studentenvereniging is hij nooit geweest. “Heel bewust, ik houd niet van zo’n enorme groep met zijn eigen regels. Alhoewel ik het plezier er wel van inzie, ik heb vrienden uit die tijd die wel lid waren en er nu nog steeds vrienden aan hebben overgehouden.”
Benauwd
Nog voor zijn afstuderen kreeg Van Erp het ‘Spaans benauwd’, omdat hij het vak niet in wilde. “Ik studeerde af bij een bedrijf in Ede, op een onzinnig onderwerp, een kabelaftakklem. Dat is een klem die je onder je huis stopt en gebruikt om stroom af te tappen. Ik heb wel geprobeerd om het goed te doen, terwijl ik al wist dat ik er niet verder in wilde. Toen ik in dat bedrijf terecht kwam, toen wist ik het zeker. Ik vond het zo dodelijk, zo’n negen-tot-vijfbaan was niets voor mij.”
Van Erp deed aan studententoneel bij de Delftse Komedie en besloot acteur te worden. Hij werd aangenomen bij een jeugdtheater in Den Haag. Toch wilde hij zijn studie afmaken en terwijl hij aan het werk was als acteur, schreef hij in de avonduren aan zijn afstudeerscriptie. Begin 1988 studeerde hij af.
Na vier jaar als acteur gewerkt te hebben, kwam hij via via bij de televisie terecht. Hij ging eigen programma’s maken voor de voorloper van ‘Villa Achterwerk’, een kinderprogramma van de VPRO. Daarna ging hij voor de VARA de documentaireserie ‘Lang leve…’ maken. “Regisseren is natuurlijk een heel ander vak dan ontwerpen, maar wat hetzelfde is gebleven, is dat je van niets iets maakt”, zegt Van Erp. “Je hebt een idee, of iets wat in je hoofd bubbelt, en dat laat je groeien. Dan probeer je met alle partijen die erbij komen, een film tot stand te brengen.”
Hij heeft zijn eigen productiebureau in Amsterdam, De Familie, en werkt altijd met hetzelfde team. “De meeste ideeën ontstaan vanzelf, samen met de mensen met wie ik werk. Ze zijn gebaseerd op mijn eigen observaties of de dingen die ik zelf meemaak. Soms komen mensen met een plan naar mij, en soms ga ik daar op in. Ik maak ook commercials. Dat is erg leuk, omdat je met veel tegengestelde belangen te maken krijgt. Een reclamebureau met zijn creatieven, een bedrijf, de fabrikant. En ze willen mij voor de artistieke invulling, dus dan heb je heel leuke sparringpartners.” Soms ontstaat wel eens discussie, omdat niet iedereen Van Erps droogkomische manier van filmen begrijpt. “Maar ze vragen mij, dus ik neem aan dat ze weten met wie ze in zee gaan.”
Angst
Op dit moment werkt Van Erp aan een nieuwe documentairefilm over angststoornissen, die heel toepasselijk ‘Angst’ gaat heten en in december in de bioscoop moet komen. “In grote steden zijn poliklinieken, gespecialiseerd in angststoornissen. Die helpen mensen om van hun angsten af te komen, vaak met heel praktische opdrachten. Dat gaan wij filmen.” Het is een ingewikkeld en langdurig proces voordat zo’n film er is, vertelt Van Erp. “Zo’n film maken is duur, dus je moet de mensen bij het Filmfonds, waar je je plan indient, enthousiasmeren. We kregen subsidie voor de research, om al die mensen te spreken. Dan ben je al een half jaar verder. Dus tegen de tijd dat je kunt gaan filmen, zijn die mensen misschien alweer genezen en kun je opnieuw beginnen. Dat is nu het geval en dat is op zich niet erg, maar dat betekent dat je een lange adem moet hebben. Als bureau proberen we trajecten die lang duren, af te wisselen met dingen die je sneller kunt maken. Iedereen moet aan het werk blijven.”
Moeilijk vindt Van Erp het niet, om te filmen over zulke heftige onderwerpen. “Ik heb een groot inlevend vermogen en probeer in de binnenwereld te treden van de mensen die ik interview. Ik vind dat heel spannend, al word ik er soms een beetje mistroostig van. Maar ik heb een prachtig vak. Het is toch mooi dat je ervaringen die je op een dag opdoet, meeneemt in je verdere leven?”
In Delft is Van Erp nooit meer geweest. Daar heeft hij ook geen behoefte aan. “Mijn vriend heeft samen met mijn broer een ontwerpbureau in Delft, dus ik hoor nog wel eens wat. En ik heb nog vrienden uit mijn studietijd, maar het gaat eigenlijk nooit over Delft. Ik ben vorig jaar gevraagd voor een gastcollege op de TU, maar toen kon ik niet. En als je zoiets doet moet je het goed voorbereiden, anders is het alleen maar eng.”
Comments are closed.