Een van de grote geleerden van de TU Delft is overleden. Oud-hoogleraar fysische technologie Hans Kramers stierf afgelopen weekend op 89-jarige leeftijd in zijn woonplaats Amersfoort.
Kramers’ komst aan de Technische Hogeschool Delft in 1947 was opmerkelijk. Delft had van de Bataafsche Petroleum Maatschappij geld gekregen voor een onderzoekslaboratorium, maar voorwaarde was wel dat er een nieuwe hoogleraar zou komen. Dat werd de jonge natuurkundige Hans Kramers, 29 jaar nog maar, niet eens gepromoveerd en met slechts één publicatie op zijn naam.
In de jaren daarop verrichtte Kramers het schier onmogelijke. Onder zijn regie kwam Delft op de kaart te staan als landelijke ‘hoofdstad’ van de fysische technologie. Wereldwijd geldt hij als een van de vier grondleggers van het vakgebied. “Hij slaagde erin om op z’n 29ste een nieuw laboratorium te beginnen en een nieuw vakgebied vanuit het niets uit de grond te stampen”, vertelt prof.dr. Rob Mudde van het in 1999 naar Hans Kramers vernoemde Kramers Laboratorium. “En met zoveel succes, dat zijn naam nog altijd is blijven doorklinken.”
Kramers bleek bovendien een geïnspireerd leermeester. De Almelose uitvinder ir. Noor van Andel bracht in een interview in herinnering hoe hij werd gegrepen door de sfeer in Kramers’ lab: “Toen ik op de TH aankwam, werden de nuldejaars door de mooiste laboratoria geleid. Optica, elektronenmicroscopen – allemaal even hightech en indrukwekkend. Eén laboratorium was anders. Dat was van Hans Kramers. Daar stonden opeens verstuivingsdrogers, melkflessen en fietswielen. En veel touwtjes: bijna alles was zelfgemaakt. Ik dacht: hier wil ik afstuderen.” Van Kramers’ studenten zouden er uiteindelijk tien zelf hoogleraar worden.
In 1963 vertrok Kramers uit Delft om de eerste wetenschappelijk directeur te worden van het Europese atoomgemeenschap Euratom. In de jaren zeventig was hij lid van de raad van bestuur van Akzo; na zijn pensioen was hij voorzitter van de ontwikkelingsraad van het ministerie van economische zaken. Daarnaast bekleedde hij tal van nevenfuncties en kreeg hij vele onderscheidingen: zo werd het allereerste eredoctoraat dat de TU Eindhoven ooit uitreikte aan hem gegund.
In ‘zijn’ Kramers Laboratorium kwam Hans Kramers tot enkele jaren geleden nog af en toe over de vloer. “Het viel ons op dat hij nog steeds goed op de hoogte was van de ins en outs van het vak”, zegt Mudde. “Op de jaarlijkse bijeenkomst voor alumni kon hij nog scherpe vragen stellen. Hij was slecht ter been en de jaren waren gaan tellen, maar zijn geest was nog altijd zeer scherp.”
Een opmerkelijk eerbetoon kreeg Kramers in de jaren vijftig met het handboek ‘Transport Phenomena’ van onder meer de Amerikaan Bob Bird . zo bekend dat onderzoekers het kennen als het ‘Birdboek’. Auteur Bird had zich ruimschoots door Kramers laten inspireren tijdens een sabbatical in Delft. Mudde: “Als je in dat boek van iedere paragraaf de eerste hoofdletter neemt, ontstaat een dankbetuiging aan Kramers.”
De uitvaart van Kramers vindt op vrijdag plaats in zijn woonplaats Amersfoort.
Kramers’ komst aan de Technische Hogeschool Delft in 1947 was opmerkelijk. Delft had van de Bataafsche Petroleum Maatschappij geld gekregen voor een onderzoekslaboratorium, maar voorwaarde was wel dat er een nieuwe hoogleraar zou komen. Dat werd de jonge natuurkundige Hans Kramers, 29 jaar nog maar, niet eens gepromoveerd en met slechts één publicatie op zijn naam.
In de jaren daarop verrichtte Kramers het schier onmogelijke. Onder zijn regie kwam Delft op de kaart te staan als landelijke ‘hoofdstad’ van de fysische technologie. Wereldwijd geldt hij als een van de vier grondleggers van het vakgebied. “Hij slaagde erin om op z’n 29ste een nieuw laboratorium te beginnen en een nieuw vakgebied vanuit het niets uit de grond te stampen”, vertelt prof.dr. Rob Mudde van het in 1999 naar Hans Kramers vernoemde Kramers Laboratorium. “En met zoveel succes, dat zijn naam nog altijd is blijven doorklinken.”
Kramers bleek bovendien een geïnspireerd leermeester. De Almelose uitvinder ir. Noor van Andel bracht in een interview in herinnering hoe hij werd gegrepen door de sfeer in Kramers’ lab: “Toen ik op de TH aankwam, werden de nuldejaars door de mooiste laboratoria geleid. Optica, elektronenmicroscopen – allemaal even hightech en indrukwekkend. Eén laboratorium was anders. Dat was van Hans Kramers. Daar stonden opeens verstuivingsdrogers, melkflessen en fietswielen. En veel touwtjes: bijna alles was zelfgemaakt. Ik dacht: hier wil ik afstuderen.” Van Kramers’ studenten zouden er uiteindelijk tien zelf hoogleraar worden.
In 1963 vertrok Kramers uit Delft om de eerste wetenschappelijk directeur te worden van het Europese atoomgemeenschap Euratom. In de jaren zeventig was hij lid van de raad van bestuur van Akzo; na zijn pensioen was hij voorzitter van de ontwikkelingsraad van het ministerie van economische zaken. Daarnaast bekleedde hij tal van nevenfuncties en kreeg hij vele onderscheidingen: zo werd het allereerste eredoctoraat dat de TU Eindhoven ooit uitreikte aan hem gegund.
In ‘zijn’ Kramers Laboratorium kwam Hans Kramers tot enkele jaren geleden nog af en toe over de vloer. “Het viel ons op dat hij nog steeds goed op de hoogte was van de ins en outs van het vak”, zegt Mudde. “Op de jaarlijkse bijeenkomst voor alumni kon hij nog scherpe vragen stellen. Hij was slecht ter been en de jaren waren gaan tellen, maar zijn geest was nog altijd zeer scherp.”
Een opmerkelijk eerbetoon kreeg Kramers in de jaren vijftig met het handboek ‘Transport Phenomena’ van onder meer de Amerikaan Bob Bird . zo bekend dat onderzoekers het kennen als het ‘Birdboek’. Auteur Bird had zich ruimschoots door Kramers laten inspireren tijdens een sabbatical in Delft. Mudde: “Als je in dat boek van iedere paragraaf de eerste hoofdletter neemt, ontstaat een dankbetuiging aan Kramers.”
De uitvaart van Kramers vindt op vrijdag plaats in zijn woonplaats Amersfoort.
Comments are closed.