Techniek als middel

“De opdracht was om als ervaren kunstenaar te zoeken naar een beginnend kunstenaar”, zegt IO-alumnus Wim Schermer. “Zoek maar iemand uit om mee samen te werken. Twee individuen die normaal alleen naar zichzelf luisteren, moeten nu met elkaar iets maken.”



Vier tweetallen, elk in een eigen lokaal bezig. Met één keer per week publiek over de vloer, aan wie de kunstenaars vertellen over de voortgang, de gemaakte keuzes en de nieuw ingeslagen richtingen. “Het is proces-gedreven, maar wel gericht op een resultaat. Het is een experiment. Het kan alle kanten uit gaan, het kan ook grandioos mislukken.”



Om tot de juiste partnerkeuze te komen moest Schermer in de spiegel kijken: “Je moet jezelf de vraag stellen: met wat voor iemand wil ik samenwerken en waarom. In eerste instantie ging ik op zoek naar jongere, net afgestudeerde mensen. Er ontstond een lijstje waar na een tijdje een structuur in kwam. Je komt erachter waarom je bepaalde mensen kiest. Dat is een leuke ontdekking. Natuurlijk blijft het een gok.”



De keuze van omgevingskunstenaar Schermer viel op interdisciplinair kunstenaar Gosse de Kort, wiens werk hij via internet leerde kennen. “Van iemand die je nooit gesproken hebt, kun je aan hoe iets gemaakt is afleiden wat zijn manier van werken zou kunnen zijn. Dat zit in de thematiek, in het materiaal. Dan kun je ontdekken dat iemand veel gemeenschappelijk met je heeft.”



De Kort: “Toen Schermer mij vroeg ben ik gaan kijken op internet wie hij was. Ik heb ja gezegd vanwege zijn werk. Hij maakt ook gebruik van techniek als middel, net als ik. Ik houd ook van de humor en de lichtheid in zijn werk. Die zie je niet zo vaak in de mediakunst.”



Het onderlinge leeftijdsverschil is kleiner dan bij de andere koppels. “We liggen ook in ervaring wat dichter bij elkaar. Daarbij komt dat we allebei een TU-achtergrond hebben en daarna naar een academie zijn gegaan. Dat geeft een soort verwantschap”, aldus de oud-bouwkundestudent die ook nog een jaar IO deed. “Je komt jezelf wel tegen bij zo’n samenwerking. Processen kunnen grillig verlopen. Als je in je eentje werkt hoef je geen verantwoording af te leggen. Met zijn tweeën moet je met elkaar communiceren. Je wordt uitgedaagd om jezelf expliciet te maken.”



Het tweetal werkt aan een plan voor de corridor tussen het stadhuis van Den Haag en het ministerie van Binnenlandse Zaken, de voetgangersdoorsteek van het Centraal Station naar het Spuiplein. Het moet een tijdelijke interventie in de openbare ruimte worden. Schermer: “De meeste mensen gebruiken de corridor echt als doorgangsgebied. Ze moeten letterlijk even slikken voordat ze er binnen gaan en stoppen pas als ze zijn waar ze zijn moeten. Wij willen mensen uitnodigen of verleiden te zien wat er om hen heen is. We vinden het belangrijk om de ervaring te versterken.



Daarnaast richten ze zich op de menselijke maat. “Je eigen nietigheid wordt benadrukt door al die hoge gebouwen langs de corridor. Die gebouwen zorgen voor tocht. Met die wind willen we ook wat doen, van een negatieve ervaring een positieve maken. We hebben een compositie voor ogen, waarin ook een tijdspanne zit. Iets waarin iets verandert. Wat er is, de mensen, de weersomstandigheden, moet interacteren met de omgeving. Het lijkt ons ook leuk om een link te leggen met alle architectuur eromheen.”



De Kort: “Uit een eerdere selectie hebben we drie ideeën uitgekozen waarmee we gaan experimenteren. Voor één daarvan gaan we uiteindelijk een prototype ontwikkelen. Kijken of we dat idee daadwerkelijk kunnen verwezenlijken in de openbare ruimte, op basis van de beschikbare middelen.” 

Al enkele maanden gaan controleurs in studentensteden op pad om mogelijke frauderende studenten te controleren. Wonen ze echt zelfstandig? Of liegen ze om een hogere basisbeurs te krijgen?

Schade
Wie bij zijn ouders woont, krijgt een basisbeurs van 95,61 euro. Wie op kamers gaat, krijgt ongeveer 170 euro extra: 266,23 euro. Daarom zeggen sommige studenten dat ze uit huis zijn gegaan, terwijl dat niet zo is. Voormalig minister Plasterk schatte de schade op 27 miljoen euro per jaar.

Boete
Betrapte studenten hoeven voorlopig alleen terug te betalen wat ze te veel hebben ontvangen. Als de nieuwe wet wordt aangenomen, krijgen ze daar een boete bovenop: een kwart van het gefraudeerde bedrag. De tweede keer wordt de boete verhoogd tot de helft van dat bedrag. Wie nog een derde keer wordt gepakt, moet voor de rechter verschijnen.

Kosten
Maar het wetsvoorstel ligt er nog niet. Waarom moet dat zo lang duren, vraagt de VVD-fractie aan de regering. En wat gaat de publieksvoorlichting kosten die de regering in het vooruitzicht stelt? Waarom zou je iemand überhaupt moeten vertellen dat frauderen strafbaar is?

Bescherming
D66 en de SP willen weten of onschuldige studenten wel genoeg beschermd worden. Hoe worden studenten en ouders voorgelicht over de gevolgen van onderhuur? Wat te doen als een huurbaas belasting wil ontduiken en zijn huurders verbiedt om zich bij de gemeente in te schrijven? Studenten worden door kamernood immers gedwongen om zulke kamers te accepteren, redeneren zij.

Prioriteit
De PvdA wil weten of er afspraken worden gemaakt met het Openbaar Ministerie (OM). Volgens de partij heeft het OM heeft het al druk genoeg. Het is daardoor onzeker of frauderende studenten en hun medeplichtigen straks werkelijk worden vervolgd of dat andere zaken prioriteit krijgen. Het CDA wil bovendien weten of de eerste ‘bestuurlijke’ boete eigenlijk wel afschrikwekkend genoeg is: omgerekend komt het neer op slechts veertig euro per maand.