Taalbron

Elke verwijzing naar zo’n apparaat wordt dan ook genadeloos ontmaskerd als cliché. Dit geeft wel de grote invloed van de stoommachine aan, die aan de basis stond van de industrialisatie en de schaalvergroting van productie.

Zoals alle krachtbronnen zet de stoommachine energie om, van kolenvuur via waterdamp naar beweging. Al rond 200 voor Christus werden rudimentaire stoommachines gebruikt om tempeldeuren te openen, maar pas in de achttiende eeuw was de techniek zover ontwikkeld dat stoomketels, pijpleidingen en cilinders met voldoende sterkte konden worden vervaardigd. Het werktuig is sindsdien onlosmakelijk verbonden met de naam James Watt. Niet helemaal terecht, want de eerste echt nuttige stoommachine werd in 1705 vervaardigd door zijn landgenoot Thomas Newcomen.

Newcomens toestel werd vooral gebruikt om water uit kolenmijnen te pompen, maar omdat het ding bij atmosferische druk werkte was het rendement erg laag. Watt verbeterde het concept spectaculair, waardoor het vermogen en de efficiency sterk werden verhoogd. De stoommachine kon nu gebruikt worden om allerlei werktuigen aan te drijven, en luidde zo de Industriële Revolutie in. Dit was ook het begin van de schaalvergroting. Grotere machines hebben namelijk voordelen. De efficiency is groter, terwijl bouw, onderhoud en bediening goedkoper worden.

Uiteindelijk leverden de stoommachines echter meer vermogen dan de eraan gekoppelde machines konden gebruiken. De capaciteit moest daarom over steeds meer werktuigen worden verdeeld. Zo werd in weverijen de energie van de centrale stoommachine via drijfassen, aandrijfwielen en riemen naar de weefgetouwen geleid. Complexe, inefficiënte en onbetrouwbare constructies, wat het schaalvoordeel weer deels teniet deed. Toch werd de rokende schoorsteen het symbool van de Vooruitgang, maar had de dark satanic mill als keerzijde. De werkdruk liep immers gelijk op met de druk in de ketel.

Als de stoom van de ketel is, kun je weer even rustig achteroverleunen.

In dit informatietijdperk is de stoommachine nog steeds een geliefde metafoor. Elke verwijzing naar zo’n apparaat wordt dan ook genadeloos ontmaskerd als cliché. Dit geeft wel de grote invloed van de stoommachine aan, die aan de basis stond van de industrialisatie en de schaalvergroting van productie.

Zoals alle krachtbronnen zet de stoommachine energie om, van kolenvuur via waterdamp naar beweging. Al rond 200 voor Christus werden rudimentaire stoommachines gebruikt om tempeldeuren te openen, maar pas in de achttiende eeuw was de techniek zover ontwikkeld dat stoomketels, pijpleidingen en cilinders met voldoende sterkte konden worden vervaardigd. Het werktuig is sindsdien onlosmakelijk verbonden met de naam James Watt. Niet helemaal terecht, want de eerste echt nuttige stoommachine werd in 1705 vervaardigd door zijn landgenoot Thomas Newcomen.

Newcomens toestel werd vooral gebruikt om water uit kolenmijnen te pompen, maar omdat het ding bij atmosferische druk werkte was het rendement erg laag. Watt verbeterde het concept spectaculair, waardoor het vermogen en de efficiency sterk werden verhoogd. De stoommachine kon nu gebruikt worden om allerlei werktuigen aan te drijven, en luidde zo de Industriële Revolutie in. Dit was ook het begin van de schaalvergroting. Grotere machines hebben namelijk voordelen. De efficiency is groter, terwijl bouw, onderhoud en bediening goedkoper worden.

Uiteindelijk leverden de stoommachines echter meer vermogen dan de eraan gekoppelde machines konden gebruiken. De capaciteit moest daarom over steeds meer werktuigen worden verdeeld. Zo werd in weverijen de energie van de centrale stoommachine via drijfassen, aandrijfwielen en riemen naar de weefgetouwen geleid. Complexe, inefficiënte en onbetrouwbare constructies, wat het schaalvoordeel weer deels teniet deed. Toch werd de rokende schoorsteen het symbool van de Vooruitgang, maar had de dark satanic mill als keerzijde. De werkdruk liep immers gelijk op met de druk in de ketel.