Suriname 35 jaar

Twee Surinaamse studenten van de TU hadden het multicultureel feestje georganiseerd. Er waren lezingen, dansjes en gedichten van Javanen, Creolen, Hindoestanen en Chinezen. 

Files kosten Nederland jaarlijks enkele miljarden. Dat getal komt een vijftigtal ambtenaren, bijeengekomen in een klein zaaltje in Den Haag, niet onbekend voor. “Maar waar is dat cijfer op gebaseerd”, vraagt iemand. “Uit modellen van gedragsaanpassingen”, antwoordt de docent, niemand minder dan hoogleraar transportbeleid prof.dr. Bert van Wee.
“Stel dat een automobilist er vanwege de files voor kiest om de trein te nemen, dan kun je een prijskaartje hangen aan het feit dat hij afziet van de auto, waar eigenlijk zijn voorkeur naar uit gaat…” Gelach uit de zaal onderbreekt Van Wee’s uitleg over de kosten van gedragsaanpassingen. “Maar als je de trein pakt dan ben je wel heel diep gezakt”, klinkt het van achterin de zaal.
De sfeer zit er goed in tijdens de masterclass vorige week in Den Haag waarin Van Wee en hoogleraar beleidsanalyse prof. Hans de Bruijn (beiden van TBM) ambtenaren van Verkeer en Waterstaat bijspijkeren over ‘Transportbeleid in tijden van bevolkingskrimp’.
De gevolgen van bevolkingskrimp voor delen van Nederland – Zuid-Limburg en Oost-Groningen voorop – is iets wat steeds meer ambtenaren bezighoudt. “Krimp is een groeimarkt”, grapt Van Wee. De vraag die centraal staat tijdens zijn praatje is in hoeverre de overheid moet blijven investeren in infrastructuur in ontvolkte gebieden. Hoe om te gaan met het ov bijvoorbeeld? “Het wordt steeds duurder om het aanbod aan openbaar vervoer overeind te houden in gebieden die demografisch krimpen.”
En de aanleg van wegen, moet de overheid daar maar mee stoppen in die gebieden? Dat zou veel te kort door de bocht zijn, aldus Van Wee. “Er zijn veel meer factoren die van belang zijn, zoals economische, sociale en ruimtelijke ontwikkelingen.”
Zo verwacht Van Wee dat het aantal auto’s de komende decennia nog flink zal blijven groeien omdat een steeds groter percentage van de bevolking een rijbewijs heeft.
Hans de Bruijn gooit het onderwerp over een heel andere boeg: de politisering van bevolkingskrimp. Hij waarschuwt de ambtenaren ervoor dat politici aan de haal kunnen gaan met hun mooie plannen en hen met oneliners zullen afserveren.
“Politieke framing heet dat”, aldus De Bruijn. “Politici zoeken naar oneliners die krachtig weergeven dat de opponent een sukkel of een boef is. Voorkom dat je het beeld laat ontstaan van een tweedeling Randstad – rest van Nederland. Anders krijg je oneliners als ‘Nederland als eenmotorig vliegtuig’.”
“Het is goed dat we ons bewust worden van framing”, zegt ambtenaar Aniek Ankers na afloop. “Ons werk bestaat namelijk ook uit het verkopen van beleid.” Ankers houdt zich onder meer bezig met de plaatsing van fietsenstallingen bij stations. “Pardon? Fietsparkeervoorzieningen. Dat klinkt mooier. Bij fietsenstallingen denk je al gauw aan fietswrakken.” 

‘Transportbeleid in tijden van bevolkingskrimp’ is de tweede in een reeks van vijf masterclasses door Delftse onderzoekers aan ambtenaren van V&W.