De totale omvang van het Delftse universitaire personeelsbestand is al jaren redelijk constant en dat zal voorlopig wel zo blijven. Maar in de tussentijd zijn wel honderden aio’s aangenomen en is er een complete nieuwe faculteit uit de grond gestampt.
Elders zijn dus mensen verdwenen – en niet altijd omdat ze van hun pensioen gingen genieten. Gemiddeld lopen er op de TU zo’n acht reorganisaties tegelijk. Bij het begin van het nieuwe onderhandelingsjaar: een overzicht van de schuivende panelen binnen de TU-wijk.
Uiteraard zijn er procedures. Reorganisaties zijn een gevoelig onderwerp met vaak scherpe belangentegenstellingen en dus zijn regels om de zaken in de hand te houden niet overbodig. Wettelijk is bijvoorbeeld vastgelegd dat zodra er sprake is van een voornemen tot reorganisatie, werkgever en vakbonden met elkaar in overleg dienen te gaan. Daarbij zijn reorganisaties gedefinieerd als al die ingrepen in de organisatie waarbij de rechtspositie van werknemers verandert, zodat daar tenminste geen onenigheid over kan ontstaan.
Op de TU komen het college van bestuur (de officiële werkgever) en bonden maandelijks bij elkaar in het Overlegorgaan Personeelszaken (OP). En daar ligt gelijk al een probleem, want vrijwel alle onvrijwillige stoelendansen spelen zich af op het niveau van de beheerseenheden, de faculteiten en diensten. Kortom, het bekende verhaal van het Delftse eilandenrijk doet zich ook hier gelden.
Het komt voor dat een secretaris-beheerder van een faculteit eerst zijn personeel laat weten na te denken over een reorganisatie. De betrokkenen stappen naar hun vakbond, die vervolgens het college erop aanspreekt in het OP. Maar de werkgever blijkt nog van niks te weten en moet eerst naar de faculteit bellen om uitleg. Het verweer van de beheerder: ik wil geen officiële stappen zetten zonder mijn personeel ingelicht te hebben.
Formeel moet echter een voornemen voor een nieuwe zetelverdeling onmiddellijk aangemeld worden bij het OP. Pas dan mag een beheerder beginnen met het maken van het reorganisatieplan, voorzien van een advies van de medezeggenschapscommissie (MC), waarin vastgelegd wordt wat wanneer gaat gebeuren. De derde stap is het ingevulde reorganisatieplan (wie komt op welke plek en in welke salarisschaal). De eerste twee stappen lopen echter vaak door elkaar heen, tot ongenoegen van met name de vakbonden.
Verhuizing
Om de zaken tussen het centrale en decentrale niveau beter teregelen werd enkele jaren geleden het onderscheid tussen ‘ingrijpende’ en ‘eenvoudige’ reorganisaties gemaakt. Als het cvb een reorganisatie initieert, is die per definitie ingrijpend. Wanneer een faculteit het initiatief neemt en de reorganisatie voor niet meer dan vijf mensen gevolgen zal hebben, wordt het label ‘eenvoudig’ opgeplakt. Het OP moet dan alleen beoordelen of de reorganisatie überhaupt nodig is, en laat het verder aan de faculteit en haar MC over. In de praktijk is dat onderscheid niet altijd even gelukkig.
,,Wat wij als eenvoudig beschouwen kan door mensen als zeer ingrijpend ervaren worden”, zegt drs. E.P.M. Moors, medewerker bij het directoraat Personeel en Organisatie (DPO). ,,Vorig jaar bijvoorbeeld is bij de bibliotheek de hele organisatie veranderd. Maar er waren geen rechtspositionele gevolgen, zodat de bibliothecaris de vrije hand heeft gekregen. Wij praten dan ook liever over cvb-reorganisaties, die bedoeld zijn om de TU als geheel aan te sturen, en facultaire reorganisaties.”
Een ander voorbeeld is de verhuizing van het observatorium van Kootwijk, dat valt onder de faculteit Geodesie. Officieel was dat niet eens een reorganisatie, want aan de rechtspositie van de werknemers veranderde niets. Maar een verhuizing van de Veluwe naar Delft is voor de betreffende mensen uiteraard een behoorlijke ingreep. In dit geval werd er juist wel veel overlegd door bonden en cvb.
Ook de vakbonden zijn niet echt gelukkig met de bestaande situatie, zij het dat hen vooral het vooruitlopen op zaken steekt. AbvaKabo-woordvoerder ing. F. Kok: ,,Personeel krijgt vaak al een seintje voordat de reorganisatie officieel bestaat. Bij de werkplaats van Elektro bijvoorbeeld wordt formeel nog niet gereorganiseerd, maar het personeel is al aan het vertrekken, omdat de conclusie dat er ingekrompen moet worden eigenlijk al getrokken is. Voor vakbonden zijn dat soort situaties lastig. Soms ben je in het officiële circuit nog bezig te bestrijden dat een reorganisatie nodig is, terwijl als een werknemer bij je komt, zegt dat hij een andere baan kan krijgen en je moet adviseren: aannemen, want ik kan je geen garantie geven.”
Speelruimte
Al enige tijd wordt gewerkt aan herziening van de procedures. Door het plotselinge vertrek van het verantwoordelijke cvb-lid Kromhout is daarin vertraging ontstaan, maar de bedoeling is dat er nog dit jaar resultaten op tafel komen. Er liggen twee voorstellen: een van de bonden en een van het cvb.
Een van de dingen die in de nieuwe procedure vastgelegd moet worden is een kader voor het sociale beleid, daar zijn cvb en bonden het in elk geval over eens. Momenteel worden daar per reorganisatie afspraken over gemaakt. De bedoeling is dat als een faculteit gebruik maakt van het sociale beleidskader, het OP zich er verder niet mee bemoeit. Maar voor het zover is, moeten bonden en cvb het wel eens worden over wat dat kader gaat inhouden.
En dan is het nog afwachten hoe de faculteiten erop reageren. Moors: ,,Voor DPO is een sociaal beleidskader een verzamelingregels die antwoord geven op twee vragen: hoe kom je tot het besluit, wie er moet afvloeien en hoe ga je daar vervolgens mee om. Faculteiten denken eerder aan een groot sociaal fonds.”
Het geeft aan hoe de faculteiten het liefst tegen het centrale niveau aankijken: als een groot facilitair bedrijf. In het nieuwe model zullen zij waarschijnlijk enerzijds meer zelf kunnen beslissen, maar anderzijds ook aan strakkere regels gebonden zijn. Zolang de wet voorschrijft dat de TU zich richting vakbonden als één geheel (dus via het cvb) moet presenteren, zal de speelruimte beperkt blijven. Bovendien is het absoluut niet de bedoeling dat de omstandigheden binnen de TU teveel uiteen gaan lopen.
Dit alles betekent uiteraard niet dat het OP geen oog heeft voor de waaier aan culturen op de TU. ,,Je hebt sowieso een verschil tussen faculteiten en diensten”, merkt Kok op. ,,Bij een dienst heb je te maken met een directeur en een MC en dan heb je het wel gehad. Op een faculteit komen daar nog eens een faculteitsraad en vakgroepsbesturen bij. Ook merk je bijvoorbeeld dat de MC bij Bouwkunde zich diep betrokken voelt bij de inhoudelijke aspecten van het onderwijs, terwijl andere zich meer met belangenbehartiging bezig houden. Die grote diversiteit maakt het moeilijk, maar we proberen toch ook gevoel voor de verschillende culturen op te brengen.”
Het personeel kan gerust zijn: over het schuiven met hun stoelen wordt langdurig en door velen nagedacht. Aan de andere kant heeft het personeel ook alle reden om ongerust te zijn: reorganisaties blijven slepende kwesties en dat is voor de gemoedsrust niet altijd even bevorderlijk. ,,Will you still need me, will you still feed me, when I’m sixty four?”, vroegen The Beatles zich af. Maar zij kwamen vervolgens ook niet veel verder dan: ,,She asked me to stay and she told me to sit anywhere. So I looked around and noticed there wasn’t a chair.”
De lopende reorganisaties
Reorganisaties worden aan de TU in twee categorieën ingedeeld: ingrijpende en eenvoudige. Het onderscheid wordt gemaakt op grond van een aantal formele kenmerken, die niet door iedereen even gelukkig worden gevonden. Hieronder een overzicht van de reorganisaties die momenteel spelen en een vooruitblik naar wat binnenkort te verwachten valt.
Ingrijpende reorganisaties
Bk Als gevolg van het vernietigende rapport van de Verkenningscommissie wordt bij Bouwkunde de hele structuur van de faculteit overhoop gehaald. Tientallen mensen krijgen een nieuwe plek. Hoewel het totale aantal arbeidsplaatsen niet hoeft in te krimpen, is het niet altijd mogelijk de nieuwe plekken met het bestaande personeelsbestand in te vullen. Zie ook het nieuwsbericht elders in deze Delta.
Wb Bij Werktuigbouw is de financiële situatie de aanleiding voor een reorganisatie. Zo’n tachtig fte (full timeequivalenten of volledige arbeidsplaatsen) moeten in de komende jaren verdwijnen. De operatie loopt officieel sinds oktober vorig jaar. Het ligt in de bedoeling dat voor het eind van dit jaar een volledig ingevuld plan klaar is, maar enige vertraging is waarschijnlijk.
CT Bij de vakgroep gezondheidstechniek en waterbeheersing van Civiele Techniek spelen twee dingen door elkaar heen: financiële problemen en de positie van de vakgroep binnen de faculteit. De reorganisatie zal voor ongeveer acht personen gevolgen hebben en moet dit jaar afgerond worden.
BU Op het Bureau van de Universiteit bestaat sinds enkele maanden het voornemen van het college om de overhead terug te dringen. Bovendien is de financiële situatie niet florissant. Het cvb wil graag veertig procent inkrimpen, maar sprak met de beheerder voorlopig tien procent af. Dat getal werd door de vakbonden van tafel geveegd, zodat nu onduidelijk is hoe groot de krimp wordt.
TTC De langstlopende reorganisatie is de privatisering van het TTC in het Techniek Museum Delft (sinds 1989). Privatiseringen zijn per definitie ingrijpende reorganisaties, ook als het, zoals in dit geval, maar om twee mensen gaat. Nu het Techniek Museum weer onderdeel van de TU zal worden, kan deze zaak waarschijnlijk van de agenda afgevoerd worden.
Eenvoudige reorganisaties
RC Door de technologische ontwikkelingen is het niet meer nodig dat de computers van het Rekencentrum 24 uur per dag in de gaten worden gehouden. Drie mensen worden daardoor overbodig.
WTM Bij Wijsbegeerte hebben de decaan en de beheerder ieder een eigen secretariaat. Mede onder druk van de financiële situatie worden die nu samengevoegd.
CT Onder meer in verband met verdergaande samenwerking met Bouwkunde wil Civiele Techniek de positie van haar vakgebied utiliteitsbouw versterken. Daardoor wordt wat geschoven met mensen en vakgroepen. Personele gevolgen zullen er niet zijn.
Te verwachten reorganisaties
L&R De financiële situatie dwingt Lucht- en Ruimtevaart tot bezuinigingen, die alleen met een reorganisatie zullen zijn in te vullen.
MO Eind oktober brengt de stuurgroep Mechanische Ondersteuning haar advies uit over de posities van de centrale en facultaire werkplaatsen. Dat hier een reorganisatie uit zal voortvloeien, staat vrijwel buiten kijf.
Fac Vier faculteiten (Elektrotechniek, Natuurkunde, Scheikunde en Wiskunde) zijn bezig met het maken van bedrijfsplannen. Het is goed mogelijk dat dit in een of meerdere gevallen een reorganisatie zal inhouden.
TU Een groot vraagteken zijn nog de plannen van het nieuwe kabinet. Als er daadwerkelijk een half miljard op het hoger onderwijs bezuinigd gaat worden, dan kunnen overal op de TU rake klappen gaan vallen, zeker als de aantallen studenten ook nog eens blijven dalen. (C.J.)
De totale omvang van het Delftse universitaire personeelsbestand is al jaren redelijk constant en dat zal voorlopig wel zo blijven. Maar in de tussentijd zijn wel honderden aio’s aangenomen en is er een complete nieuwe faculteit uit de grond gestampt. Elders zijn dus mensen verdwenen – en niet altijd omdat ze van hun pensioen gingen genieten. Gemiddeld lopen er op de TU zo’n acht reorganisaties tegelijk. Bij het begin van het nieuwe onderhandelingsjaar: een overzicht van de schuivende panelen binnen de TU-wijk.
Uiteraard zijn er procedures. Reorganisaties zijn een gevoelig onderwerp met vaak scherpe belangentegenstellingen en dus zijn regels om de zaken in de hand te houden niet overbodig. Wettelijk is bijvoorbeeld vastgelegd dat zodra er sprake is van een voornemen tot reorganisatie, werkgever en vakbonden met elkaar in overleg dienen te gaan. Daarbij zijn reorganisaties gedefinieerd als al die ingrepen in de organisatie waarbij de rechtspositie van werknemers verandert, zodat daar tenminste geen onenigheid over kan ontstaan.
Op de TU komen het college van bestuur (de officiële werkgever) en bonden maandelijks bij elkaar in het Overlegorgaan Personeelszaken (OP). En daar ligt gelijk al een probleem, want vrijwel alle onvrijwillige stoelendansen spelen zich af op het niveau van de beheerseenheden, de faculteiten en diensten. Kortom, het bekende verhaal van het Delftse eilandenrijk doet zich ook hier gelden.
Het komt voor dat een secretaris-beheerder van een faculteit eerst zijn personeel laat weten na te denken over een reorganisatie. De betrokkenen stappen naar hun vakbond, die vervolgens het college erop aanspreekt in het OP. Maar de werkgever blijkt nog van niks te weten en moet eerst naar de faculteit bellen om uitleg. Het verweer van de beheerder: ik wil geen officiële stappen zetten zonder mijn personeel ingelicht te hebben.
Formeel moet echter een voornemen voor een nieuwe zetelverdeling onmiddellijk aangemeld worden bij het OP. Pas dan mag een beheerder beginnen met het maken van het reorganisatieplan, voorzien van een advies van de medezeggenschapscommissie (MC), waarin vastgelegd wordt wat wanneer gaat gebeuren. De derde stap is het ingevulde reorganisatieplan (wie komt op welke plek en in welke salarisschaal). De eerste twee stappen lopen echter vaak door elkaar heen, tot ongenoegen van met name de vakbonden.
Verhuizing
Om de zaken tussen het centrale en decentrale niveau beter teregelen werd enkele jaren geleden het onderscheid tussen ‘ingrijpende’ en ‘eenvoudige’ reorganisaties gemaakt. Als het cvb een reorganisatie initieert, is die per definitie ingrijpend. Wanneer een faculteit het initiatief neemt en de reorganisatie voor niet meer dan vijf mensen gevolgen zal hebben, wordt het label ‘eenvoudig’ opgeplakt. Het OP moet dan alleen beoordelen of de reorganisatie überhaupt nodig is, en laat het verder aan de faculteit en haar MC over. In de praktijk is dat onderscheid niet altijd even gelukkig.
,,Wat wij als eenvoudig beschouwen kan door mensen als zeer ingrijpend ervaren worden”, zegt drs. E.P.M. Moors, medewerker bij het directoraat Personeel en Organisatie (DPO). ,,Vorig jaar bijvoorbeeld is bij de bibliotheek de hele organisatie veranderd. Maar er waren geen rechtspositionele gevolgen, zodat de bibliothecaris de vrije hand heeft gekregen. Wij praten dan ook liever over cvb-reorganisaties, die bedoeld zijn om de TU als geheel aan te sturen, en facultaire reorganisaties.”
Een ander voorbeeld is de verhuizing van het observatorium van Kootwijk, dat valt onder de faculteit Geodesie. Officieel was dat niet eens een reorganisatie, want aan de rechtspositie van de werknemers veranderde niets. Maar een verhuizing van de Veluwe naar Delft is voor de betreffende mensen uiteraard een behoorlijke ingreep. In dit geval werd er juist wel veel overlegd door bonden en cvb.
Ook de vakbonden zijn niet echt gelukkig met de bestaande situatie, zij het dat hen vooral het vooruitlopen op zaken steekt. AbvaKabo-woordvoerder ing. F. Kok: ,,Personeel krijgt vaak al een seintje voordat de reorganisatie officieel bestaat. Bij de werkplaats van Elektro bijvoorbeeld wordt formeel nog niet gereorganiseerd, maar het personeel is al aan het vertrekken, omdat de conclusie dat er ingekrompen moet worden eigenlijk al getrokken is. Voor vakbonden zijn dat soort situaties lastig. Soms ben je in het officiële circuit nog bezig te bestrijden dat een reorganisatie nodig is, terwijl als een werknemer bij je komt, zegt dat hij een andere baan kan krijgen en je moet adviseren: aannemen, want ik kan je geen garantie geven.”
Speelruimte
Al enige tijd wordt gewerkt aan herziening van de procedures. Door het plotselinge vertrek van het verantwoordelijke cvb-lid Kromhout is daarin vertraging ontstaan, maar de bedoeling is dat er nog dit jaar resultaten op tafel komen. Er liggen twee voorstellen: een van de bonden en een van het cvb.
Een van de dingen die in de nieuwe procedure vastgelegd moet worden is een kader voor het sociale beleid, daar zijn cvb en bonden het in elk geval over eens. Momenteel worden daar per reorganisatie afspraken over gemaakt. De bedoeling is dat als een faculteit gebruik maakt van het sociale beleidskader, het OP zich er verder niet mee bemoeit. Maar voor het zover is, moeten bonden en cvb het wel eens worden over wat dat kader gaat inhouden.
En dan is het nog afwachten hoe de faculteiten erop reageren. Moors: ,,Voor DPO is een sociaal beleidskader een verzamelingregels die antwoord geven op twee vragen: hoe kom je tot het besluit, wie er moet afvloeien en hoe ga je daar vervolgens mee om. Faculteiten denken eerder aan een groot sociaal fonds.”
Het geeft aan hoe de faculteiten het liefst tegen het centrale niveau aankijken: als een groot facilitair bedrijf. In het nieuwe model zullen zij waarschijnlijk enerzijds meer zelf kunnen beslissen, maar anderzijds ook aan strakkere regels gebonden zijn. Zolang de wet voorschrijft dat de TU zich richting vakbonden als één geheel (dus via het cvb) moet presenteren, zal de speelruimte beperkt blijven. Bovendien is het absoluut niet de bedoeling dat de omstandigheden binnen de TU teveel uiteen gaan lopen.
Dit alles betekent uiteraard niet dat het OP geen oog heeft voor de waaier aan culturen op de TU. ,,Je hebt sowieso een verschil tussen faculteiten en diensten”, merkt Kok op. ,,Bij een dienst heb je te maken met een directeur en een MC en dan heb je het wel gehad. Op een faculteit komen daar nog eens een faculteitsraad en vakgroepsbesturen bij. Ook merk je bijvoorbeeld dat de MC bij Bouwkunde zich diep betrokken voelt bij de inhoudelijke aspecten van het onderwijs, terwijl andere zich meer met belangenbehartiging bezig houden. Die grote diversiteit maakt het moeilijk, maar we proberen toch ook gevoel voor de verschillende culturen op te brengen.”
Het personeel kan gerust zijn: over het schuiven met hun stoelen wordt langdurig en door velen nagedacht. Aan de andere kant heeft het personeel ook alle reden om ongerust te zijn: reorganisaties blijven slepende kwesties en dat is voor de gemoedsrust niet altijd even bevorderlijk. ,,Will you still need me, will you still feed me, when I’m sixty four?”, vroegen The Beatles zich af. Maar zij kwamen vervolgens ook niet veel verder dan: ,,She asked me to stay and she told me to sit anywhere. So I looked around and noticed there wasn’t a chair.”
De lopende reorganisaties
Reorganisaties worden aan de TU in twee categorieën ingedeeld: ingrijpende en eenvoudige. Het onderscheid wordt gemaakt op grond van een aantal formele kenmerken, die niet door iedereen even gelukkig worden gevonden. Hieronder een overzicht van de reorganisaties die momenteel spelen en een vooruitblik naar wat binnenkort te verwachten valt.
Ingrijpende reorganisaties
Bk Als gevolg van het vernietigende rapport van de Verkenningscommissie wordt bij Bouwkunde de hele structuur van de faculteit overhoop gehaald. Tientallen mensen krijgen een nieuwe plek. Hoewel het totale aantal arbeidsplaatsen niet hoeft in te krimpen, is het niet altijd mogelijk de nieuwe plekken met het bestaande personeelsbestand in te vullen. Zie ook het nieuwsbericht elders in deze Delta.
Wb Bij Werktuigbouw is de financiële situatie de aanleiding voor een reorganisatie. Zo’n tachtig fte (full timeequivalenten of volledige arbeidsplaatsen) moeten in de komende jaren verdwijnen. De operatie loopt officieel sinds oktober vorig jaar. Het ligt in de bedoeling dat voor het eind van dit jaar een volledig ingevuld plan klaar is, maar enige vertraging is waarschijnlijk.
CT Bij de vakgroep gezondheidstechniek en waterbeheersing van Civiele Techniek spelen twee dingen door elkaar heen: financiële problemen en de positie van de vakgroep binnen de faculteit. De reorganisatie zal voor ongeveer acht personen gevolgen hebben en moet dit jaar afgerond worden.
BU Op het Bureau van de Universiteit bestaat sinds enkele maanden het voornemen van het college om de overhead terug te dringen. Bovendien is de financiële situatie niet florissant. Het cvb wil graag veertig procent inkrimpen, maar sprak met de beheerder voorlopig tien procent af. Dat getal werd door de vakbonden van tafel geveegd, zodat nu onduidelijk is hoe groot de krimp wordt.
TTC De langstlopende reorganisatie is de privatisering van het TTC in het Techniek Museum Delft (sinds 1989). Privatiseringen zijn per definitie ingrijpende reorganisaties, ook als het, zoals in dit geval, maar om twee mensen gaat. Nu het Techniek Museum weer onderdeel van de TU zal worden, kan deze zaak waarschijnlijk van de agenda afgevoerd worden.
Eenvoudige reorganisaties
RC Door de technologische ontwikkelingen is het niet meer nodig dat de computers van het Rekencentrum 24 uur per dag in de gaten worden gehouden. Drie mensen worden daardoor overbodig.
WTM Bij Wijsbegeerte hebben de decaan en de beheerder ieder een eigen secretariaat. Mede onder druk van de financiële situatie worden die nu samengevoegd.
CT Onder meer in verband met verdergaande samenwerking met Bouwkunde wil Civiele Techniek de positie van haar vakgebied utiliteitsbouw versterken. Daardoor wordt wat geschoven met mensen en vakgroepen. Personele gevolgen zullen er niet zijn.
Te verwachten reorganisaties
L&R De financiële situatie dwingt Lucht- en Ruimtevaart tot bezuinigingen, die alleen met een reorganisatie zullen zijn in te vullen.
MO Eind oktober brengt de stuurgroep Mechanische Ondersteuning haar advies uit over de posities van de centrale en facultaire werkplaatsen. Dat hier een reorganisatie uit zal voortvloeien, staat vrijwel buiten kijf.
Fac Vier faculteiten (Elektrotechniek, Natuurkunde, Scheikunde en Wiskunde) zijn bezig met het maken van bedrijfsplannen. Het is goed mogelijk dat dit in een of meerdere gevallen een reorganisatie zal inhouden.
TU Een groot vraagteken zijn nog de plannen van het nieuwe kabinet. Als er daadwerkelijk een half miljard op het hoger onderwijs bezuinigd gaat worden, dan kunnen overal op de TU rake klappen gaan vallen, zeker als de aantallen studenten ook nog eens blijven dalen. (C.J.)
Comments are closed.