‘Schulden generatie? Wij eisen compensatie!’

Het ging er gemoedelijk en coronaproof aan toe, maar de VVD moest het zwaar ontgelden. “Schulden zo hoog als een toren? Studenten laat je horen!” Het gejuich van honderden stakende studenten is tot diep in de parkeergarage onder het Malieveld luid en duidelijk te horen. En er zijn andere leuzen, zoals: “Wat willen wij? Schuldenvrij!”. Of het iets minder ritmische: “Schuldengeneratie? Wij eisen compensatie!”

Onder het motto #nietmijnschuld voeren de Landelijke Studentenvakbond en vakbond FNV Young & United al bijna twee jaar campagne tegen het leenstelsel. Donderdagmiddag kwamen ze met honderden medestanders samen op het Malieveld in Den Haag voor een grote landelijke ‘studentenstaking’.

Dranghekken

De sfeer doet aanvankelijk denken aan een festival. De zon schijnt, mensen smeren zich in met zonnebrand, er is een groot podium en er zijn dranghekken. Studenten met felgekleurde hesjes aan delen lunchpakketjes uit en zorgen dat iedereen netjes afstand houdt.

Maar de boodschap is serieus: de studentstakers eisen de mogelijkheid om schuldenvrij te studeren en volledige compensatie voor de ‘pechstudenten’ die de basisbeurs zijn misgelopen. “Vandaag laten we niets aan het toeval over”, roept LSVb-voorzitter Lyle Muns vanaf het podium. “Niet mijn schuld”, juichen de studenten terug.

Aan het begin van de bijeenkomst hebben zo’n 1200 studenten zich verzameld. Maar er is een grote treinstoring, laat de organisatie vanaf het podium weten, dus er komen nog meer mensen bij. Later op de dag telt de politie tweeduizend aanwezigen. De studenten wapperen met vlaggen en houden borden omhoog met teksten als ‘Ik wil later een hypotheek’. En natuurlijk schreeuwen ze zich schor: “Niet mijn schuld”, klinkt er telkens weer.

Luid boegeroep

Meerdere Tweede-Kamerleden hebben een paar minuten vrij gemaakt in hun agenda om – kort – de menigte toe te spreken. De nieuwe PvdA-onderwijswoordvoerder Habtamu de Hoop – 23 jaar oud, en zelf student – trekt veel applaus. “Ik luister niet alleen naar jullie, ik bén een van jullie”, roept hij. Ook Lilian Marijnissen (SP) doet het goed, vooral wanneer ze zegt dat haar partij de generatie pechstudenten volledig wil compenseren.

Wie het zwaarder heeft op het podium, is de (eveneens nieuwe) onderwijswoordvoerder van de VVD, Hatte van der Woude, die met luid boegeroep onthaald wordt. Haar partij is de enige die nog achter het leenstelsel staat.

Het wordt er niet beter op wanneer Van der Woude wordt gevraagd of ze schrikt van de gemiddelde studieschuld en reageert met: “Ik schrik ervan dat studenten zoveel zijn gaan lenen…” Verder komt ze niet met haar antwoord. Het gejoel vanuit het publiek is te luid. SP-Kamerlid Marijnissen ruikt bloed. “Zie je wel jongens”, roept ze naar de menigte, “jullie hadden gewoon niet zoveel moeten lénen, het is wel jullie schuld.”

Verloren liefde

Muisstil was het dan weer op het Malieveld tijdens het spoken-word optreden van de 19-jarige Amara van der Elst, die dit jaar ook optrad bij de nationale Dodenherdenking op de Dam. Wanneer er later op het podium een lied over de basisbeurs wordt gezongen (“een ode aan een verloren liefde”) wordt er op het hele veld gedanst. Het is erg warm, dus her en der gaan de mondkapjes af, maar mensen houden afstand.  

LSVb-voorzitter Muns is ontzettend blij met de opkomst. “We hadden een treinstoring én het is coronatijd”, zegt hij. “Toch staan hier duizenden mensen: dat laat zien hoe belangrijk goede studiefinanciering en goed onderwijs zijn.”

Maar hij moet zich haasten, want er staat een OV-fiets voor hem klaar. De organisatoren sluiten de staking namelijk af met een hoopvolle mededeling: ze hebben een eigen formatiebrief opgesteld. Terwijl er op twee enorme Japanse trommels wordt geslagen, fietst Muns samen met een collega weg over het veld. De brief zit in hun tas en hun bestemming is het kantoor van informateur Mariëtte Hamer.   

HOP, Evelien Flink