Zullen robots onze banen pikken en daarna de macht grijpen over de wereld? Een spannende vraag met een geruststellend antwoord, bleek dinsdag 2 februari tijdens ‘Professoren in de theaterarena’ in Theater De Veste.
Drie professoren mochten hun zegje doen over de vraag of robots de mens op termijn compleet zullen vervangen. Hoogleraar biorobotica Martijn Wisse (TU Delft), hoogleraar ethiek Jeroen van den Hoven (ook TU) en hoogleraar economie en bedrijfskunde Eric Bartelsman (VU Amsterdam) kregen ieder een kwartier de tijd om hun punt te maken. Geen van hen zag wat in de doemscenario’s uit de aankondiging van de avond over robotisering.
Martijn Wisse vindt dat robots ‘te veel vermenselijkt’ worden. “Het zijn gewoon machines die nog niet kunnen omgaan met de complexiteit van de echte wereld.” Hij laat een grappig filmpje zien van robots die een paar passen lopen, een deur willen openen en dan omvallen, inklappen, achterover slaan. Na de lach, komt –vermenselijking – het medelijden. ‘Ah, zielig’, zegt een vrouw op de eerste rij.
Ondanks zijn ontnuchterende woorden pleit Wisse voor ‘een robotsamenleving’. De toekomstige demografie van Nederland maakt dat volgens hem simpelweg noodzakelijk. Nu zijn er voor iedere gepensioneerde nog vier mensen om te zorgen en de economie op gang te houden. In 2035 zijn dat er twee.
Toch wil dat volgens VU-hoogleraar Eric Bartelsman niet zeggen dat de mens in de toekomst werkloos thuis zit. “Laag opgeleid, hoog opgeleid: beide zijn moeilijk helemaal door robots te vervangen. Mensen vragen me welke banen verdwijnen. Ik heb geen idee. Wat ik wel weet: onderdelen van het werk van bijna iedereen gaan verdwijnen. Dat is al gebeurd door automatisering en dat zal blijven gebeuren. Maar we zullen niet ophouden met werken.”
Ethiekhoogleraar Jeroen van den Hoven voegt daaraan toe dat de mensen altijd zullen bepalen wat robots wel of niet kunnen. Robots zijn volgens hem gereedschappen, gemaakt door mensen, die voldoen aan door mensen gestelde eisen. Ze zijn niet zijn gemaakt om mensen te schaden, stelt hij, en mensen zijn altijd verantwoordelijk en aansprakelijk. “We willen dat onze waarden tot uiting komen in de dingen die we maken. Dat heet value sensitive design. Verantwoord innoveren is een ontwerpvraagstuk.”
Een toehoorder in het publiek is er na afloop toch niet gerust op. “Er zijn altijd boeven in de wereld die het omgekeerde willen, dan eindig je in een war of the robots.” Wisse denkt van niet. “Ik geloof niet in superintelligente systemen die kwaad willen.” Fouten in het systeem, die zullen wat dat betreft eerder voor narigheid zorgen. “We hopen dat de ontwerper daar op voorhand rekening mee gehouden heeft.”
Comments are closed.