Education

Ritzen eist half miljard op voor ‘nuttig’ onderzoek

Minister Ritzen wil de universiteiten de zeggenschap ontnemen over eenvijfde van hun onderzoekbudget.Op Prinsjesdag wil minister Ritzen een forse ingreep in het onderzoeksbudget presenteren: stapsgewijs wordt een half miljard gulden bij de universiteiten weggehaald.

NWO gaat dit geld verdelen op basis van ‘kwaliteit en relevantie’.

De universiteiten reageren verontwaardigd: zij verliezen niet alleen hun zeggenschap over het onderzoek, maar er kunnen ook verschuivingen tussen faculteiten en universiteiten optreden.

Ritzen pleit al jaren voor meer landelijke prioriteitstelling in het onderzoek. Ook wil hij meer invloed van kabinet en Kamer op de keus van onderzoeksthema’s. Vorig jaar zag hij nog van ingrijpen af, toen de universiteiten met NWO afspraken maakten over selectie van toponderzoek en zelf toezegden dat ze zich meer zouden richten op prioriteiten van de overheid.

,,Dit doorkruist alle afspraken”, was maandag de verbaasde reactie van VSNU-voorzitter prof.drs. M.H. Meijerink op het uitgelekte voornemen van Ritzen. Pas een jaar geleden sloten VSNU en NWO immers een akkoord waarin NWO zeggenschap kreeg over honderd miljoen gulden universitair geld, om het toponderzoek te versterken. Ritzen nam die afspraak over. Meijerink: ,,Wij zitten midden in de selectie van dat toponderzoek. Maar als de minister óók nog ons geld aan NWO gaat geven, vraag ik mij af of we daar nog mee moeten doorgaan.”

Ingreep in onderzoeksbudget

Ook kamerlid Monique de Vries is verrast over het plan van Ritzen om meer greep te krijgen op het universitaire onderzoek. ,,Ik dacht dat er in goed overleg afspraken waren gemaakt. Dan gaat zo’n ingreep van een half miljard wel heel ver.” Ze vindt het ‘niet netjes’ dat er niet vooraf overlegd is. ,,Met zulke maatregelen hoor je de universiteiten niet te overvallen.”

Ritzens partijgenoot Wim van Gelder reageert positiever. Hij noemt overheveling van geld naar NWO ,,een logisch vervolg op eerdere discussies”. De universiteiten waren hem toch teveel gericht op het afhouden van werkelijke politieke invloed. ,,Het bleef een kwestie van achteraf opschrijven dat men accenten verlegd had.” Wel vindt hij dat de overheveling van het onderzoeksgeld geleidelijk moet, om een ontslaggolf bij de universiteiten te vermijden.

Overigens waren de universiteiten het vorige week vrijdag in VSNU-verband juist eens geworden over hun eigen visie op het onderzoekbeleid. De instellingen willen zelf ‘profilering’ en ‘maatschappelijke afstemming’ realiseren en zich hierover achteraf verantwoorden. De technische universiteiten vroegen om meer aandacht voor toepassingsgericht onderzoek, maar die kritiek werd met enkele tekstaanpassingen verholpen.

Nu de ingreep van Ritzen een streep door de VSNU-visie haalt, komt de eendracht van de universiteiten weer onder druk te staan. Vooral instellingen met veel ‘relevant’ onderzoek kunnen winst verwachten van de ministeriële ingreep. Zo zegthet Twentse collegelid F. Schutte: ,,Wij zijn er niet tegen om geld over te hevelen naar NWO, mits dat met mate gebeurt. Als die organisatie zijn structuur aanpast, mag NWO wat ons betreft een research council worden die landelijk het onderzoeksgeld verdeelt.”

Collegevoorzitter De Voogd van de TU Delft voegt daar aan toe dat NWO met name zijn eigen instituten zal moeten afstoten. ,,Wij zijn bezorgd dat de NWO een te sturende rol krijgt bij de inzet van de onderzoeksmiddelen. De inhoud van de programma’s moet door wetenschappers worden vastgesteld en NWO kan dat op kwaliteit en relevantie gaan beoordelen voor subsidiëring.” (HOP)

Minister Ritzen wil de universiteiten de zeggenschap ontnemen over eenvijfde van hun onderzoekbudget.

Op Prinsjesdag wil minister Ritzen een forse ingreep in het onderzoeksbudget presenteren: stapsgewijs wordt een half miljard gulden bij de universiteiten weggehaald. NWO gaat dit geld verdelen op basis van ‘kwaliteit en relevantie’.

De universiteiten reageren verontwaardigd: zij verliezen niet alleen hun zeggenschap over het onderzoek, maar er kunnen ook verschuivingen tussen faculteiten en universiteiten optreden.

Ritzen pleit al jaren voor meer landelijke prioriteitstelling in het onderzoek. Ook wil hij meer invloed van kabinet en Kamer op de keus van onderzoeksthema’s. Vorig jaar zag hij nog van ingrijpen af, toen de universiteiten met NWO afspraken maakten over selectie van toponderzoek en zelf toezegden dat ze zich meer zouden richten op prioriteiten van de overheid.

,,Dit doorkruist alle afspraken”, was maandag de verbaasde reactie van VSNU-voorzitter prof.drs. M.H. Meijerink op het uitgelekte voornemen van Ritzen. Pas een jaar geleden sloten VSNU en NWO immers een akkoord waarin NWO zeggenschap kreeg over honderd miljoen gulden universitair geld, om het toponderzoek te versterken. Ritzen nam die afspraak over. Meijerink: ,,Wij zitten midden in de selectie van dat toponderzoek. Maar als de minister óók nog ons geld aan NWO gaat geven, vraag ik mij af of we daar nog mee moeten doorgaan.”

Ingreep in onderzoeksbudget

Ook kamerlid Monique de Vries is verrast over het plan van Ritzen om meer greep te krijgen op het universitaire onderzoek. ,,Ik dacht dat er in goed overleg afspraken waren gemaakt. Dan gaat zo’n ingreep van een half miljard wel heel ver.” Ze vindt het ‘niet netjes’ dat er niet vooraf overlegd is. ,,Met zulke maatregelen hoor je de universiteiten niet te overvallen.”

Ritzens partijgenoot Wim van Gelder reageert positiever. Hij noemt overheveling van geld naar NWO ,,een logisch vervolg op eerdere discussies”. De universiteiten waren hem toch teveel gericht op het afhouden van werkelijke politieke invloed. ,,Het bleef een kwestie van achteraf opschrijven dat men accenten verlegd had.” Wel vindt hij dat de overheveling van het onderzoeksgeld geleidelijk moet, om een ontslaggolf bij de universiteiten te vermijden.

Overigens waren de universiteiten het vorige week vrijdag in VSNU-verband juist eens geworden over hun eigen visie op het onderzoekbeleid. De instellingen willen zelf ‘profilering’ en ‘maatschappelijke afstemming’ realiseren en zich hierover achteraf verantwoorden. De technische universiteiten vroegen om meer aandacht voor toepassingsgericht onderzoek, maar die kritiek werd met enkele tekstaanpassingen verholpen.

Nu de ingreep van Ritzen een streep door de VSNU-visie haalt, komt de eendracht van de universiteiten weer onder druk te staan. Vooral instellingen met veel ‘relevant’ onderzoek kunnen winst verwachten van de ministeriële ingreep. Zo zegthet Twentse collegelid F. Schutte: ,,Wij zijn er niet tegen om geld over te hevelen naar NWO, mits dat met mate gebeurt. Als die organisatie zijn structuur aanpast, mag NWO wat ons betreft een research council worden die landelijk het onderzoeksgeld verdeelt.”

Collegevoorzitter De Voogd van de TU Delft voegt daar aan toe dat NWO met name zijn eigen instituten zal moeten afstoten. ,,Wij zijn bezorgd dat de NWO een te sturende rol krijgt bij de inzet van de onderzoeksmiddelen. De inhoud van de programma’s moet door wetenschappers worden vastgesteld en NWO kan dat op kwaliteit en relevantie gaan beoordelen voor subsidiëring.” (HOP)

Editor Redactie

Do you have a question or comment about this article?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.