Rechtvaardigheid

Vroeger was seks nog typisch Delfts. Tenminste, in elk geval het praten erover. Je had nog typisch Delftse moppen, zoals die van die Leidenaar, die Rotterdammer en die Delftenaar bij de Niagarawatervallen. Ze vragen elkaar waar dat ze aan doet denken.

– Aan de geschiedenis, zegt de Leidenaar. ,,Aan de onvermijdelijke loop der gebeurtenissen waarover ik een kansloze scriptie ga schrijven.”

– Aan geld, zegt de Rotterdammer. ,,Aan mijn toekomstige gigantische salaris dat zal verdoezelen wat voor een saaie nietszeggende baan ik dan heb.”

– Aan seks, zegt de Delftenaar.

– ,,Huh? Waarom dat dan?”

– ,,Ik denk altijd aan seks.”

Maar die mop klopt niet meer. Tegenwoordig denkt iedereen altijd aan seks. En aan voetbal natuurlijk. Eindelijk is het cultureel correct geworden om cultureel incorrect te zijn en je tijd te vullen met gebabbel over banale bezigheden. Van Vijfuurshow tot Vrij Nederland wordt er gezeken over het produceren van doelpunten en meervoudige orgasmes, meestal in dichtvorm.

En terecht lijkt mij, al die aandacht voor de simpele pleziertjes. Eenvoud is het kenmerk van het ware. Het laagste is het hoogste. Neem voetbal, neem die wedstrijd van Ajax tegen Real Madrid. Pure filosofie. Het thema rechtvaardigheid werd door de grote denkers Litmanen en Kluivert beter uitgewerkt dan Plato en Koning Salomo dat deden. Hun doelpunten zorgden ervoor dat Ajax kreeg wat het verdiende, en dat is juist de truc van de rechtvaardigheid. Wie dat probeert te voorkomen is fout. In dit geval waren dat de scheidsrechter en de grensrechters. Zij waren blind en onrechtvaardig. En dik en Duits, vertelde de verslaggever daarbij.

Onrechtvaardigheid is vervelend. Nog vervelender is dat niet alleen Duitse scheidsrechters onrechtvaardig zijn, maar dat het ook dichterbij huis voorkomt. Neem bijvoorbeeld sommige studieadviseurs, of de dienstplicht. Die dingen lijken misschien niks met elkaar te maken te hebben, maar er zijn meer overeenkomsten dan je op het eerste gezicht denkt. Stel je eigen scheidsrechters, studieadviseurs of dienstplicht-keuringsartsen maar eens voor als de enige gasten op je verjaardag. Dat wil je niet.

Het probleem van onrechtvaardigheid is de willekeur. Het loterij-effect. De oude Grieken hadden de schikgodinnen, wij hebben de studieadviseurs. Het nieuwe noodlot. Want je begrijpt toch niet waar je het aan verdiend hebt wanneer je geen auditorenfonds krijgt en een paar duizend piek moet ophoesten, terwijl een vriendje in precies dezelfde situatie het wel krijgt. Waarom, oh studieadviseur? Als ze nou nog corrupt waren, oké. Dan begrijp je dat dat vriendje gewoon een iets mooiere bos bloemen heeft meegenomen, of iets lekkerder bonbons. Dan heeft hij het verdiend. Terecht. Maarstudieadviseurs zijn niet eens corrupt. Zij zijn in hun ontwikkeling bij pure willekeur blijven steken en kiezen blind hun slachtoffers. Dat wordt lachen straks, met die bindende studieadviezen.

Dienstplicht is vergelijkbaar. Wat moet die kerel zich een god gevoeld hebben, die afgelopen zomer de Grote Lijst doorliep en willekeurig namen aankruiste van de helden die de Laatste Lichting zouden gaan vormen. Hoe heeft hij hen in godsnaam geselecteerd? Kop of munt? Iene miene mutte? Heeft-ie z’n kinderen de slachtoffers laten uitkiezen? Of zelf, geil van machtswellust, met z’n rode pennetje over het papier gezeten? Het officiertje zal het hoe dan ook trots aan z’n oude vader verteld hebben.

– Een mooie taak, zoon, antwoordde vader. ,,Heb je toch nog wat gehad aan dat lidmaatschap van die wehrmacht, in je studietijd.”

– ,,Weerbaarheid, pa, weerbaarheid.”

– ,,Goed, wehrbaarheid dan. Een betere tijdsbesteding dan dat voetbal en die seks, waar iedereen tegenwoordig maar mee bezig is.”