Onsuccesvol leven

In het boek ‘Voor een echt succesvol leven’ vraagt de filosoof zich af: We rennen ons het leplazerus voor succes. Maar hoe weten we dat we niet krom liggen voor iets onzinnigs? En hoe weten we dat we dit echt zelf willen, en dat het niet van buitenaf in ons hoofd is geplant? En meer nog, hoe weten we dat succes goed is voor onszelf als individu?

Haring stelde maandagavond in Speakers dat individuen inderdaad eigenschappen kunnen hebben die kunnen leiden tot succes, tot voortgang, maar die tegelijkertijd niet goed zijn voor dat individu. Hij gaf het voorbeeld van eendjes in zijn tuin. Op een gegeven moment was het vrouwtje verdwenen. Ze bleek op haar nest te zitten en kwam er pas na tien dagen sterk vermagerd af. Haring: “Jezelf vermageren, is goed voor het voortbestaan van eendjes, maar niet goed voor het eendje dat dat doet.” Als een eendje besluit zich niet voort te planten en niet dagenlang op het nest te blijven, is daar niks op tegen, filosofeerde Haring verder. Er is niets mis met een eendje dat besluit doelloos rondjes te zwemmen.

En dat was ook zijn boodschap over mensen: “Ik kan geen rationele argumenten verzinnen om mensen te veroordelen die niet keihard meerennen, maar dingen in hun eigen tempo doen.” Haring ergert zich aan anderen, die wel met hun oordeel klaar staan. Onlangs was een man in het nieuws, die al zijn hele leven een uitkering kreeg, vertelde de filosoof. “Hij werkte niet, maar deed wel leuk vrijwilligerswerk. Op de website Geenstijl werd hij afgebrand. Even later pakte de gemeente zijn uitkering af. Dat vond ik erg.”

Haring gaf in het volle Speakers meteen toe dat ook hijzelf hard werkt voor succes. “Ik schrijf boekjes, omdat ik blijkbaar iets wil achterlaten. Als ik die boekjes puur voor mezelf schreef, zou ik het manuscript kunnen verbranden zo gauw het af is. Maar dat doe ik niet.”

Haring strooide tijdens zijn lezing met voorbeelden om zijn verhaal kleur te geven. Na de pauze kwamen daarop wat kritische vragen van het publiek. Zoals over Harings verhaal over de vioolkrab. Die heeft één hele grote schaar en een kleine schaar. Die grote schaar gebruikt hij nergens voor, sterker nog, die zit hem alleen maar in de weg. Maar de grote schaar doet het wel goed bij de vrouwtjes. Dus bleven mannetjes met grotere scharen over en stierven mannetjes met kleinere scharen uit.

De schaar levert succes, maar is niet goed voor degene die ermee moet rondlopen: het mannetje. Haring vroeg het publiek met hem mee te denken over een omgekeerd mechanisme, namelijk dat steeds kleinere scharen goed zouden vallen bij de vrouwtjes. “Dan zou er uiteindelijk geen schaar overblijven. Het is gemakkelijker om steeds groter te worden, in plaats van steeds kleiner. Kiezen voor klein, verdwijnt uiteindelijk als keuze en overleeft dus niet.”

Een student in de zaal probeerde Haring daarop met tegenargumenten te bestoken. In de evolutie kan klein volgens hem vaak wel degelijk beter zijn. “Als een olifant van een flatgebouw valt, is hij dood. Een kever overleeft die val.” Maar zo gemakkelijk bleek het niet om met de filosoof te discussiëren. “Jij hebt het nu over natuurlijke selectie, dan heb je gelijk. Maar ik heb het over seksuele selectie en dan werken andere mechanismen. Dan overleven eigenschappen, die misschien niet handig zijn, maar die wel succes geven.”

In het boek ‘Voor een echt succesvol leven’ vraagt de filosoof zich af: We rennen ons het leplazerus voor succes. Maar hoe weten we dat we niet krom liggen voor iets onzinnigs? En hoe weten we dat we dit echt zelf willen, en dat het niet van buitenaf in ons hoofd is geplant? En meer nog, hoe weten we dat succes goed is voor onszelf als individu?

Haring stelde maandagavond in Speakers dat individuen inderdaad eigenschappen kunnen hebben die kunnen leiden tot succes, tot voortgang, maar die tegelijkertijd niet goed zijn voor dat individu. Hij gaf het voorbeeld van eendjes in zijn tuin. Op een gegeven moment was het vrouwtje verdwenen. Ze bleek op haar nest te zitten en kwam er pas na tien dagen sterk vermagerd af. Haring: “Jezelf vermageren, is goed voor het voortbestaan van eendjes, maar niet goed voor het eendje dat dat doet.” Als een eendje besluit zich niet voort te planten en niet dagenlang op het nest te blijven, is daar niks op tegen, filosofeerde Haring verder. Er is niets mis met een eendje dat besluit doelloos rondjes te zwemmen.

En dat was ook zijn boodschap over mensen: “Ik kan geen rationele argumenten verzinnen om mensen te veroordelen die niet keihard meerennen, maar dingen in hun eigen tempo doen.” Haring ergert zich aan anderen, die wel met hun oordeel klaar staan. Onlangs was een man in het nieuws, die al zijn hele leven een uitkering kreeg, vertelde de filosoof. “Hij werkte niet, maar deed wel leuk vrijwilligerswerk. Op de website Geenstijl werd hij afgebrand. Even later pakte de gemeente zijn uitkering af. Dat vond ik erg.”

Haring gaf in het volle Speakers meteen toe dat ook hijzelf hard werkt voor succes. “Ik schrijf boekjes, omdat ik blijkbaar iets wil achterlaten. Als ik die boekjes puur voor mezelf schreef, zou ik het manuscript kunnen verbranden zo gauw het af is. Maar dat doe ik niet.”

Haring strooide tijdens zijn lezing met voorbeelden om zijn verhaal kleur te geven. Na de pauze kwamen daarop wat kritische vragen van het publiek. Zoals over Harings verhaal over de vioolkrab. Die heeft één hele grote schaar en een kleine schaar. Die grote schaar gebruikt hij nergens voor, sterker nog, die zit hem alleen maar in de weg. Maar de grote schaar doet het wel goed bij de vrouwtjes. Dus bleven mannetjes met grotere scharen over en stierven mannetjes met kleinere scharen uit.

De schaar levert succes, maar is niet goed voor degene die ermee moet rondlopen: het mannetje. Haring vroeg het publiek met hem mee te denken over een omgekeerd mechanisme, namelijk dat steeds kleinere scharen goed zouden vallen bij de vrouwtjes. “Dan zou er uiteindelijk geen schaar overblijven. Het is gemakkelijker om steeds groter te worden, in plaats van steeds kleiner. Kiezen voor klein, verdwijnt uiteindelijk als keuze en overleeft dus niet.”

Een student in de zaal probeerde Haring daarop met tegenargumenten te bestoken. In de evolutie kan klein volgens hem vaak wel degelijk beter zijn. “Als een olifant van een flatgebouw valt, is hij dood. Een kever overleeft die val.” Maar zo gemakkelijk bleek het niet om met de filosoof te discussiëren. “Jij hebt het nu over natuurlijke selectie, dan heb je gelijk. Maar ik heb het over seksuele selectie en dan werken andere mechanismen. Dan overleven eigenschappen, die misschien niet handig zijn, maar die wel succes geven.”