Dat wetenschappelijke publikaties niet aan komen bij de praktijkman in de koelkastverwerkingsindustrie, wist dr.ir. G.C.J. Bart, universitair docent bij Technische Natuurkunde, ook wel.
Maar toch wilde hij even een wetenschappelijk feitje kwijt. Het koste veel moeite, maar dit weekend verscheen zijn verhaal in de Volkskrant.
Het feitje was schokkend genoeg: de ozonafbrekende ChloorFluorKoolwaterstoffen (CFK’s) uit oude koelkasten komen ondanks de verwerkingsprocessen toch met tonnen in de lucht. Omdat de huidige technieken alleen CFK’s uit de cellen van het isolatieschuim haalt, en niet uit het schuim zelf, komen de CFK’s via de recycle-produkten uiteindelijk alsnog in het milieu. Toch duurde het even voordat het nieuws de publiciteit haalde.
Bart haalt zijn wetenswaardigheden uit een langlopend onderzoek naar de veroudering van poly-urethaan (schuim) aan zijn vakgroep bij de vakgroep transportverschijnselen. Dat begon rond 1985 en eindigde 1995 met een promotie-onderzoek naar de oplosbaarheid van CFK-11 in poly-urethaan. Daaruit bleek dat de CFK’s oplossen in het schuim zelf en daar slechts heel langzaam weer uit diffunderen.
Toen Bart vorig jaar van een medewerker van Novem vernam dat het koelkastverwerkingsbedrijf Prozon 95 procent van het CFK uit PU-schuim haalde, werd hij nieuwsgierig. Bart: ,,Dat leek mij onmogelijk, dus ik stuurde Prozon een brief met de vraag hoe ze dat voor elkaar kregen.”
Prozon reageerde niet op diverse verzoeken om informatie. Via allerlei omwegen kwam Bart ten slotte bij TNO terecht die onderzoek naar CFK-herwinning uit oude koelkasten hadden gedaan. Het bleek dat TNO en de bedrijven dezelfde, volgens Bart foutieve, aanname deden. Ze wisten wel dat er veel meer CFK’s in de nieuwe koelkasten werden gestopt dan er weer uit de oude terugewonnen werd, maar wijtten dat verschil aan lekken in gebruikersjaren van de koelkast. Volgens Barts onderzoek zitten die CFK’s echter in het poly-urethaan zelf.
Bermpaaltjes
,,Omdat ik toch graag mijn wetenschappelijke feitje kwijt wilde, heb ik de Internet-site van het ministerie van VROM opgezocht en daar mijn opmerking gedeponeerd. Later belde iemand van VROM mij voor uitleg, maar verder is er niets mee gedaan.”
Bart: ,,Mijn mening doet misschien niet ter zake, maar ik vind dat een ministerie wel moet controleren of de door haar opgestelde regels worden nageleefd.”
Toen probeerde Bart zijn nieuwtje via de Dienst In- en Externe Communicatie aan de TU onder de aandacht te brengen. Bart: ,,Omdat zij niet een directe Delftse aanleiding zagen voor eenpersbericht hebben ze mijn nieuws direct aan de Volkskrant doorgespeeld en die zagen er wel wat in.”
Het nieuws liegt er niet om en kreeg dan ook veel aandacht. Achteraf verklaart VROM zijn passieve houding in de Volkskrant met de opmerking dat Barts informatie voor kennis is aangenomen, maar dat milieuvergunningen voor koelkastverwerkers niet VROM’s verantwoordelijkheid zijn. Daarvoor werd doorverwezen naar de provincies.
Bart neemt hen deze eerste reactie niet kwalijk. ,,Het was duidelijk een ondoordachte reactie en inmiddels heeft de minister laten weten de zaak te laten onderzoeken. Tenslotte streeft VROM er naar milieuproblematiek beheersbaar te maken. Maar als je een derde van de CFK weer in het milieu brengt in de vorm van bermpaaltjes en andere recycle-produkten dan lijkt me dat duidelijk niet beheersen.”
Dat wetenschappelijke publikaties niet aan komen bij de praktijkman in de koelkastverwerkingsindustrie, wist dr.ir. G.C.J. Bart, universitair docent bij Technische Natuurkunde, ook wel. Maar toch wilde hij even een wetenschappelijk feitje kwijt. Het koste veel moeite, maar dit weekend verscheen zijn verhaal in de Volkskrant.
Het feitje was schokkend genoeg: de ozonafbrekende ChloorFluorKoolwaterstoffen (CFK’s) uit oude koelkasten komen ondanks de verwerkingsprocessen toch met tonnen in de lucht. Omdat de huidige technieken alleen CFK’s uit de cellen van het isolatieschuim haalt, en niet uit het schuim zelf, komen de CFK’s via de recycle-produkten uiteindelijk alsnog in het milieu. Toch duurde het even voordat het nieuws de publiciteit haalde.
Bart haalt zijn wetenswaardigheden uit een langlopend onderzoek naar de veroudering van poly-urethaan (schuim) aan zijn vakgroep bij de vakgroep transportverschijnselen. Dat begon rond 1985 en eindigde 1995 met een promotie-onderzoek naar de oplosbaarheid van CFK-11 in poly-urethaan. Daaruit bleek dat de CFK’s oplossen in het schuim zelf en daar slechts heel langzaam weer uit diffunderen.
Toen Bart vorig jaar van een medewerker van Novem vernam dat het koelkastverwerkingsbedrijf Prozon 95 procent van het CFK uit PU-schuim haalde, werd hij nieuwsgierig. Bart: ,,Dat leek mij onmogelijk, dus ik stuurde Prozon een brief met de vraag hoe ze dat voor elkaar kregen.”
Prozon reageerde niet op diverse verzoeken om informatie. Via allerlei omwegen kwam Bart ten slotte bij TNO terecht die onderzoek naar CFK-herwinning uit oude koelkasten hadden gedaan. Het bleek dat TNO en de bedrijven dezelfde, volgens Bart foutieve, aanname deden. Ze wisten wel dat er veel meer CFK’s in de nieuwe koelkasten werden gestopt dan er weer uit de oude terugewonnen werd, maar wijtten dat verschil aan lekken in gebruikersjaren van de koelkast. Volgens Barts onderzoek zitten die CFK’s echter in het poly-urethaan zelf.
Bermpaaltjes
,,Omdat ik toch graag mijn wetenschappelijke feitje kwijt wilde, heb ik de Internet-site van het ministerie van VROM opgezocht en daar mijn opmerking gedeponeerd. Later belde iemand van VROM mij voor uitleg, maar verder is er niets mee gedaan.”
Bart: ,,Mijn mening doet misschien niet ter zake, maar ik vind dat een ministerie wel moet controleren of de door haar opgestelde regels worden nageleefd.”
Toen probeerde Bart zijn nieuwtje via de Dienst In- en Externe Communicatie aan de TU onder de aandacht te brengen. Bart: ,,Omdat zij niet een directe Delftse aanleiding zagen voor eenpersbericht hebben ze mijn nieuws direct aan de Volkskrant doorgespeeld en die zagen er wel wat in.”
Het nieuws liegt er niet om en kreeg dan ook veel aandacht. Achteraf verklaart VROM zijn passieve houding in de Volkskrant met de opmerking dat Barts informatie voor kennis is aangenomen, maar dat milieuvergunningen voor koelkastverwerkers niet VROM’s verantwoordelijkheid zijn. Daarvoor werd doorverwezen naar de provincies.
Bart neemt hen deze eerste reactie niet kwalijk. ,,Het was duidelijk een ondoordachte reactie en inmiddels heeft de minister laten weten de zaak te laten onderzoeken. Tenslotte streeft VROM er naar milieuproblematiek beheersbaar te maken. Maar als je een derde van de CFK weer in het milieu brengt in de vorm van bermpaaltjes en andere recycle-produkten dan lijkt me dat duidelijk niet beheersen.”
Comments are closed.