Omarmd door een robot

Parachutespringen, klimmen, hardlopen. Tot haar ongeval in september 2000 was Sjaan Quirijns een sportief type. Vanuit de rolstoel pakte ze dat ook weer op. Ze beklom de Alpe d’Huez met een handbike, ze deed mee aan het WK aangepast roeien, en ze was regelmatig op de tennisbaan actief. Haar deelname aan de Cybathlon experience voor looprobots, robotpakken of exoskeletten, samen met de studenten van Project March, ziet ze ook als topsport. Hoe bereidt ze zich voor?

Je hebt al ervaring opgedaan met een ander robotpak, de ReWalk. Hoe was dat?

“Je moet jezelf overgeven aan een robot. Daar begint het mee. Omdat ik bijna 25 jaar heb kunnen lopen, wist ik nog wel hoe dat was. Je wilt het pak overnemen om in je eigen tempo te lopen. Dat was eventjes aanpassen, want ik moest me overgeven aan dat pak. Het is een heel rijk gevoel dat zo’n pak je ergens naartoe brengt. Toch is het ook een soort sport. Je moet conditioneel fit zijn, en mentaal goed weten wat je doet. Het is niet zomaar opstaan en weglopen. Je moet goed rekening houden met wat de consequenties zijn als je er niet serieus mee omgaat. 

Wie heeft het eigenlijk voor het zeggen, het pak of de gebruiker?

“In principe ik zelf. Het pak loopt en ik kan natuurlijk sturen, maar het pak bepaalt het loopritme, althans bij de ReWalk. Bij de March van het studententeam kan ik de stapgrootte veranderen met een knopje in de krukken. Dat is een fantastische verbetering.”

Hoe vaak trainen jullie?

“We hebben nu twee keer in de week gepland tot aan de competitie eind september. Trainen doen we ‘s avonds en zondag. Dat is prima te combineren met mijn werk.” 

Hoe is het om met de studenten samen te werken?

“Fantastisch. Het is zo’n gemotiveerd en enthousiast team. Zij kiezen ervoor om een jaar hun studie stil te zetten. Ze doen het ergens voor. Dat vind ik echt mooi. En dat merk je gewoon. Ze zijn altijd enthousiast, altijd goed bezig, denken verder met je mee. Dat vind ik mooi om te zien. Zij weten dat ze het voor mij doen, en straks voor iedereen in een rolstoel. Ze doen het om mensen verder te helpen, en dat merk je aan alle kanten. Ik heb daar respect voor.”

Is het ontwerp voor je aangepast?

“Ja, met name hoe het pak met banden aan mij bevestigd is. Ik heb altijd gezegd dat ik door een pak omarmd wil worden. Dan voel ik hem goed en dan worden we één. Met de ReWalk heb ik dat minder, en hier wilde ik dat graag. Daar hebben ze heel goed naar geluisterd en ze hebben er alles voor ingezet om dat te bewerkstelligen.” 

En de bediening?

“Ik mocht zeggen waar op de kruk ik welke knopjes wilde, en waar het beeldschermpje geplaatst wordt. Het is echt een maatpak geworden.” 

Wat moet je op de Cybathlon competitie laten zien?

“Er zijn verschillende obstakels die je moet overwinnen. Het begint met het opstaan uit een lage sofa, en weer zitten. Er is een helling omhoog tot een deur, en daarna weer naar beneden. Er is een obstakel dat op de vloer ligt waar je overheen moet stappen.”

Maak je je daar druk over?

“Nee, absoluut niet. Ik ben wel wat gewend vanuit de topsportwereld. Het is gewoon trainen, vaak doen. En vertrouwen hebben in het pak. Zodra de obstakels allemaal bekend zijn, gaan we vol op die onderdelen trainen. En dat wat niet goed gaat, trainen we extra, of op een andere manier.” 

Wat wil jij bereiken met dit project?

“Het is erg leuk om met dit team samen te werken, maar daarnaast spelen er voor mij twee dingen. Ik wil het team verder brengen in de ontwikkeling. Dat hier een wedstrijdelement aan gekoppeld is, vind ik leuk. Die uitdaging past bij mij. Wat ik ook belangrijk vind is de doorontwikkeling voor later, dat ooit een robotpak de rolstoel gaat vervangen. Zover is het nog niet, maar dat zie ik er zeker van komen. Daar draag ik graag mijn steentje aan bij.” 

• Sjaan Quirijns werkt als functioneel beheerder bij Hogeschool Utrecht. Ze vertaalt daar wensen van gebruikers naar de leverancier van software voor de administratie van afstuderen en stages.