Education

Miljoen voor Delfts medisch onderzoek

De Europese Unie heeft in het kader van het Marie Curie-programma een miljoen euro steun toegekend aan Delfts-Rotterdams onderzoek op het gebied van diagnostiek bij kanker en tumorbehandeling.

De coördinatie van het project vanuit Delft is in handen van dr. Joop Peters van de sectie Toegepaste Organische Chemie & Katalyse. Peters werkt in het onderzoek samen met de sectie radiochemie van de TNW-faculteit, het Ceramic Membrane Centre ‘The Pore’ en de afdeling nucleaire geneeskunde van het Erasmus MC in Rotterdam. De toegekende steun uit het Marie Curie-programma wordt gebruikt voor vijf research fellowships van drie jaar en zes fellowships van een half jaar.

Doel van het voorgestelde project is de ontwikkeling van metaal-eiwitcomplexen voor zowel diagnose als therapie. Deze combinatie van een eiwit met een metaal (lathaniden) wordt vaak gebruikt als een soort herkenningsteken waaraan met een mri-scan de plaats van een tumor in beeld kan worden gebracht.

De metaalionen worden voor de diagnose ‘vastgebonden’ aan een eiwit dat alleen reageert met een specifiek tumoreiwit. Het eiwit met metaalion wordt zo doelzoekend voor een tumorcel. Het hecht zich alleen aan eiwit in het tumorweefsel en door het metaalion is de tumor op een mri-scan zichtbaar.

In het Marie Curie-programma wordt deze techniek verbeterd. Ook wordt gekeken of die metaalionen aan het eiwit door een radioactieve stof vervangen kunnen worden. Op die manier zou je direct in de tumor een stralingsbron kunnen aanbrengen. Zo zou je op celniveau een soort stralingstherapie kunnen toepassen, zonder ander weefsel te beschadigen zoals nu bij bestraling van buitenaf gebeurt.

Volgens Peters wordt de ontwikkeling van dit soort technieken steeds belangrijker. “Ongeveer twintig procent van alle sterfgevallen in ons land is te wijten aan tumoren”, zegt hij. “Nieuwe ontwikkelingen in de medische wetenschap maken het nu al mogelijk om veel vormen van kanker te genezen of te onderdrukken. Maar die ziekten moeten wel in een vroeg stadium worden vastgesteld. Dit project kan hieraan bijdragen.”

Metaal-eiwitcomplexen worden al op grote schaal toegepast bij diagnose met mri-scans. Ongeveer dertig procent van alle medische plaatjes wordt op deze manier geschoten. Maar de nu gebruikte combinaties van eiwitten en metaalionen zijn niet selectief genoeg. Ze hechten zich aan meerdere moleculen, die niet direct bij de tumorcel horen en verspreiden zich ook buiten de tumorcel. Het Delfts-Rotterdamse onderzoek moet ook die selectiviteit vergroten door de combinatie van medische kennis en radiochemische kennis.

De coördinatie van het project vanuit Delft is in handen van dr. Joop Peters van de sectie Toegepaste Organische Chemie & Katalyse. Peters werkt in het onderzoek samen met de sectie radiochemie van de TNW-faculteit, het Ceramic Membrane Centre ‘The Pore’ en de afdeling nucleaire geneeskunde van het Erasmus MC in Rotterdam. De toegekende steun uit het Marie Curie-programma wordt gebruikt voor vijf research fellowships van drie jaar en zes fellowships van een half jaar.

Doel van het voorgestelde project is de ontwikkeling van metaal-eiwitcomplexen voor zowel diagnose als therapie. Deze combinatie van een eiwit met een metaal (lathaniden) wordt vaak gebruikt als een soort herkenningsteken waaraan met een mri-scan de plaats van een tumor in beeld kan worden gebracht.

De metaalionen worden voor de diagnose ‘vastgebonden’ aan een eiwit dat alleen reageert met een specifiek tumoreiwit. Het eiwit met metaalion wordt zo doelzoekend voor een tumorcel. Het hecht zich alleen aan eiwit in het tumorweefsel en door het metaalion is de tumor op een mri-scan zichtbaar.

In het Marie Curie-programma wordt deze techniek verbeterd. Ook wordt gekeken of die metaalionen aan het eiwit door een radioactieve stof vervangen kunnen worden. Op die manier zou je direct in de tumor een stralingsbron kunnen aanbrengen. Zo zou je op celniveau een soort stralingstherapie kunnen toepassen, zonder ander weefsel te beschadigen zoals nu bij bestraling van buitenaf gebeurt.

Volgens Peters wordt de ontwikkeling van dit soort technieken steeds belangrijker. “Ongeveer twintig procent van alle sterfgevallen in ons land is te wijten aan tumoren”, zegt hij. “Nieuwe ontwikkelingen in de medische wetenschap maken het nu al mogelijk om veel vormen van kanker te genezen of te onderdrukken. Maar die ziekten moeten wel in een vroeg stadium worden vastgesteld. Dit project kan hieraan bijdragen.”

Metaal-eiwitcomplexen worden al op grote schaal toegepast bij diagnose met mri-scans. Ongeveer dertig procent van alle medische plaatjes wordt op deze manier geschoten. Maar de nu gebruikte combinaties van eiwitten en metaalionen zijn niet selectief genoeg. Ze hechten zich aan meerdere moleculen, die niet direct bij de tumorcel horen en verspreiden zich ook buiten de tumorcel. Het Delfts-Rotterdamse onderzoek moet ook die selectiviteit vergroten door de combinatie van medische kennis en radiochemische kennis.

Editor Redactie

Do you have a question or comment about this article?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.