Milieuvriendelijk baggeren

Het Nederlandse bedrijf gaat de vaargeul voor Melbourne uitgraven om de haven toegankelijk te maken voor grote containerschepen. Milieuactivisten zijn bang dat de baggeraar door vervuild slib om te woelen het marine ecosysteem schaadt.

Maken de activisten zich terecht zorgen? Prof.dr.ir. Cees van Rhee denkt dat het wel mee zal vallen met de milieuschade. De onderzoeker van de afdeling offshore dredging engineering weet uit eigen ervaring dat de Australische milieuregels erg streng zijn. “De overheid heeft strikte eisen gesteld aan de hoeveelheid sediment die de baggeraar mag omwoelen.”

In 2004 werkte de hoogleraar bij baggeraar Van Oord. Dat bedrijf heeft destijds ook op die klus ingeschreven. “Na de inschrijving hebben ingenieursbureaus drie jaar lang onderzocht wat de minst milieuvervuilende baggermethode is”, vertelt hij.

Volgens Van Rhee zijn er allerlei technieken om de vertroebeling te beperken. “Een sleephopperzuiger, het schip dat Boskalis inzet, spuit met een waterstraal zand en grind los en zuigt dat vervolgens op. Het troebele watermengsel komt in het ruim van het schip terecht. Daar bezinken de deeltjes. Meestal wordt het overtollige, vaak nog wat troebele, water overboord geheveld. Maar het is ook mogelijk om dit zogenaamde overvloeiwater opnieuw te gebruiken om de bodem op te spuiten, waardoor de waterkringloop gesloten wordt. Ook voorkomen baggeraars tegenwoordig dat het overvloeiwater bij de schroef terechtkomt. Die zou het water als een mixer flink vertroebelen.”

Bij slib geldt overigens een ander verhaal, benadrukt de professor. Bij het baggeren van die deeltjes wordt overtollig water niet geloosd. “Slib bezinkt te langzaam, het langer doorladen om de bak goed met deeltjes te vullen heeft economisch geen zin. En het overtollige water zou veel te troebel zijn.”

“Overigens is het maar de vraag hoe erg het is als het water wat vertroebelt”, zegt Van Rhee. “Als het stormt vertroebelt het water ook. Koralen worden hierdoor bedekt met een laagje sediment. Maar meestal kunnen ze deze verstoringen goed aan. Baggerwerkzaamheden hoeven geen grotere consequenties te hebben dan een storm.”

Sterker nog, baggeren kan volgens de onderzoeker soms zelfs gunstig uitpakken voor de natuur. Als voorbeeld noemt hij Palmeiland, een van de opgespoten archipels voor de kust van Dubai waar nu luxe woningen verreizen. “Langs de stortstenen dam rondom het eiland is een heel ecosysteem ontstaan”, aldus de professor die als medewerker van Van Oord in het verleden zelf betrokken was bij dit project.

Van Rhee doet samen met onder meer Deltares (het voormalige Waterloopkundig Laboratorium), een aantal baggerbedrijven en de Universiteit Wageningen mee aan het project ‘Building with Nature’. Binnen dit project, dat dit jaar van start is gegaan, wordt onderzocht hoe je waterbouwkundige ingrepen het beste kunt combineren met ecologie.”Binnen de baggerwereld beginnen we een hele nieuwe methodiek te ontwikkelen”, licht Van Rhee toe. “Het idee is dat we voortaan al vanaf dag één ook de ecologische ontwikkelingen meenemen.”

Het Nederlandse bedrijf gaat de vaargeul voor Melbourne uitgraven om de haven toegankelijk te maken voor grote containerschepen. Milieuactivisten zijn bang dat de baggeraar door vervuild slib om te woelen het marine ecosysteem schaadt.

Maken de activisten zich terecht zorgen? Prof.dr.ir. Cees van Rhee denkt dat het wel mee zal vallen met de milieuschade. De onderzoeker van de afdeling offshore dredging engineering weet uit eigen ervaring dat de Australische milieuregels erg streng zijn. “De overheid heeft strikte eisen gesteld aan de hoeveelheid sediment die de baggeraar mag omwoelen.”

In 2004 werkte de hoogleraar bij baggeraar Van Oord. Dat bedrijf heeft destijds ook op die klus ingeschreven. “Na de inschrijving hebben ingenieursbureaus drie jaar lang onderzocht wat de minst milieuvervuilende baggermethode is”, vertelt hij.

Volgens Van Rhee zijn er allerlei technieken om de vertroebeling te beperken. “Een sleephopperzuiger, het schip dat Boskalis inzet, spuit met een waterstraal zand en grind los en zuigt dat vervolgens op. Het troebele watermengsel komt in het ruim van het schip terecht. Daar bezinken de deeltjes. Meestal wordt het overtollige, vaak nog wat troebele, water overboord geheveld. Maar het is ook mogelijk om dit zogenaamde overvloeiwater opnieuw te gebruiken om de bodem op te spuiten, waardoor de waterkringloop gesloten wordt. Ook voorkomen baggeraars tegenwoordig dat het overvloeiwater bij de schroef terechtkomt. Die zou het water als een mixer flink vertroebelen.”

Bij slib geldt overigens een ander verhaal, benadrukt de professor. Bij het baggeren van die deeltjes wordt overtollig water niet geloosd. “Slib bezinkt te langzaam, het langer doorladen om de bak goed met deeltjes te vullen heeft economisch geen zin. En het overtollige water zou veel te troebel zijn.”

“Overigens is het maar de vraag hoe erg het is als het water wat vertroebelt”, zegt Van Rhee. “Als het stormt vertroebelt het water ook. Koralen worden hierdoor bedekt met een laagje sediment. Maar meestal kunnen ze deze verstoringen goed aan. Baggerwerkzaamheden hoeven geen grotere consequenties te hebben dan een storm.”

Sterker nog, baggeren kan volgens de onderzoeker soms zelfs gunstig uitpakken voor de natuur. Als voorbeeld noemt hij Palmeiland, een van de opgespoten archipels voor de kust van Dubai waar nu luxe woningen verreizen. “Langs de stortstenen dam rondom het eiland is een heel ecosysteem ontstaan”, aldus de professor die als medewerker van Van Oord in het verleden zelf betrokken was bij dit project.

Van Rhee doet samen met onder meer Deltares (het voormalige Waterloopkundig Laboratorium), een aantal baggerbedrijven en de Universiteit Wageningen mee aan het project ‘Building with Nature’. Binnen dit project, dat dit jaar van start is gegaan, wordt onderzocht hoe je waterbouwkundige ingrepen het beste kunt combineren met ecologie.”Binnen de baggerwereld beginnen we een hele nieuwe methodiek te ontwikkelen”, licht Van Rhee toe. “Het idee is dat we voortaan al vanaf dag één ook de ecologische ontwikkelingen meenemen.”