Markt studentenkamers flink gesubsidieerd

Dat concluderen het platform voor onderzoeksjournalistiek Yournalism.nl en elf universiteits- en hogeschoolbladen, waaronder Delta, na een analyse van het huidige studentenkameraanbod.

Studentenhuisvester Duwo, die in Delft het overgrote merendeel van de student huisvest, stemt de huren nauwkeurig af op de huurtoeslaggrens, zo blijkt. Jongeren tot 23 krijgen huurtoeslag voor zelfstandige woningen met een kale huurprijs van maximaal 403 euro. Van de woningen die Duwo deze zomer in Delft aanbood, had 53 procent een huurprijs van maximaal 25 euro onder de huurtoeslaggrens. Een woordvoerder laat weten dat Duwo de kale huurprijs inderdaad bewust afstemt op de huurtoeslaggrens, ‘om ervoor te zorgen dat kamers betaalbaar zijn voor studenten’.

De afgelopen jaren zijn er zijn er veel studentenwoningen bijgebouwd. Na twee landelijke actieplannen om de kamernood terug te dringen, komt de teller volgens de prognoses in 2016 uit op 35 duizend nieuwe studentenwoningen sinds 2010.

In veel steden is een groot deel van de kamers inmiddels zelfstandig – dus met eigen ingang, badkamer en keuken – mede doordat de huurtoeslag alleen geldt voor zelfstandige eenheden. En dat worden er snel meer. In Utrecht (nu 14% zelfstandig), Eindhoven (nu 47% zelfstandig), Groningen (nu 24%) en Nijmegen (19%) zijn van de woningen die nog niet of zeer recent zijn opgeleverd respectievelijk 60, 78, 77 en 99 procent zelfstandig. In Delft is momenteel 28,6 procent zelfstandig. Van de woningen in aanbouw is dat 44,2 procent.

Wat de verzelfstandiging van studentenkamers verder stimuleert, is dat de kwaliteitseisen omlaag zijn gegaan. Was de minimale afmeting van een zelfstandige woning tot een paar jaar geleden nog 24 vierkante meter, nu is dat vijftien vierkante meter. Dat maakt bouwen goedkoper.

En dat trekt commerciële vastgoedpartijen en beleggers. Bouwfonds vergaarde bijvoorbeeld in een paar jaar tijd een bezit van naar schatting 1200 studentenwoningen in Amsterdam, Rotterdam, Groningen en Den Haag. Pensioenbelegger Syntrus Achmea bezit 870 woningen in Delft, Leiden en Amsterdam. Recent ondertekende Duwo een contract met de Duits-Dubaise investeerder International Campus AG voor de bouw van 2250 studentenwoningen in Leiden en Amsterdam. Steeds geldt: bijna alle kamers zijn zelfstandig en hebben een huurprijs net onder de toeslaggrens.

Het is lastig te zeggen hoeveel studenten huurtoeslag krijgen. Wel blijkt uit de enquête van Yournalism onder duizend studenten, dat 45 procent van degenen die bij een studentencorporatie huren toeslag ontvangt. Gemiddeld ligt dat aandeel in Nederland op ongeveer een derde. Het ministerie van wonen laat weten dat het percentage huurtoeslagontvangers met studiefinanciering als belangrijkste inkomstenbron steeg van 3,6 procent in 2009 naar 5,3 procent in 2012.

De gestage stijging in het aantal studenten dat toeslag ontvangt, komt overeen met de stijgende kosten van deze regeling in het algemeen: die lopen op naar vier miljard euro in 2019. In een brief die minister van wonen Stef Blok deze zomer naar de Tweede Kamer stuurde, kondigde hij mogelijke bezuinigingen aan. Of en hoe dat studenten raakt, kan zijn woordvoerder met het oog op Prinsjesdag nog niet zeggen. Studenten kunnen maximaal 200 euro toeslag krijgen.

Het platform voor onderzoeksjournalistiek Yournalism.nl voerde deze zomer voor elf universiteits- en hogeschoolbladen een uitgebreide analyse uit van het huidige studentenkameraanbod. Onderdeel van het onderzoek waren een enquête onder duizend studenten, een analyse van ruim drieduizend studentenwoningen die deze zomer werden aangeboden en een analyse van jaarverslagen en beleidsstukken. De elf bladen zijn: Folia en Advalvas (Amsterdam), Delta (Delft),Cursor (Eindhoven), UT Nieuws (Enschede), Hanze Mag (Groningen), Vox (Nijmegen), Erasmus Magazine (Rotterdam), DUB en Trajectum (Utrecht) en Resource (Wageningen).