Het ‘paarse’ regeerakkoord bevat, behalve plannen voor een ingrijpende herstructurering van het hoger onderwijs, ook vergaande voorstellen voor nieuwe bezuinigingen op de studiefinanciering.
De maatregelen moeten in 1998 een miljard gulden opleveren. Volgens de Landelijk Studenten Vakbond (LSVb) kan de totale studieschuld makkelijk oplopen tot ruim anderhalve ton.
In de afgelopen kabinetsperiode is onder minister Ritzen van onderwijs ongeveer een miljard gulden op de studiefinanciering bezuinigd. Vlak voor de zomer kwam daar nog eens een bedrag van zeshonderd miljoen gulden bovenop. Nog voordat de Eerste Kamer met dat plan akkoord is gegaan ligt er nu alweer een nieuw, ‘paars’ voorstel voor een verdere korting met één miljard gulden klaar. Dat is een derde van het bedrag dat Ritzen aan het einde van zijn regeerperiode nog beschikbaar had.
In eerste instantie werd uitgegaan van een algehele korting op de basisbeurs, maar omdat die dan ver onder het niveau van de kinderbijslag zakt, is gezocht naar een alternatieve oplossing. De hoogte van de basisbeurs blijft daarin gelijk: inclusief de jongste bezuinigingen van minister Ritzen krijgt een student op kamers vanaf 1 september 1996 425 gulden per maand en een thuiswonende student 125 gulden. Afhankelijk van het inkomen van de ouders kan daar bovenop rentedragend worden geleend en krijgen de lagere inkomens een aanvullende beurs.
De nieuwe bezuinigingen worden nu vooral gehaald door de stufi voor nieuwe studenten in tijd te beperken. Voorlopig, met ingang van september 1995, tot vier jaar. De beurs wordt bij ‘paars’ bovendien een prestatiebeurs voor studenten die volgend jaar beginnen.
Wie keurig op tijd afstudeert ziet zijn beurs omgezet in een gift, maar degene die daar niet in slaagt moet voor elk jaar waarin hij of zij minder dan de helft van de studiepunten heeft gehaald de beurs terug betalen.
Tot slot haalt het nieuwe kabinet geld binnen door te korten op de kinderbijslag voor 18-plussers die geen stufi ontvangen, en door het verschil tussen de aanvullende beurs voor hbo-ers en universitaire studenten recht te trekken. Hbo-ers kunnen nu maandelijks nog negentig gulden meer krijgen, omdat academici geacht worden meer te gaan verdienen. De hbo-ers verliezen dat voordeel.
De grote klap volgt in 1998, als het nieuwe kabinet erin slaagt de voorgenomen herziening van het hoger onderwijs op poten te zetten. Studenten krijgen dan alleen nog een beurs voor de bachelors-opleiding, die in principe drie jaar gaat duren. Voor de masters-fase, die één tot drie jaar duurt, moeten ze het complete bedrag voor collegegeld, reiskosten en levensonderhoud zelf ophoesten. Dat kan door het afsluiten van een studielening.
Klassieke
Volgens de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) heeft dat verstrekkende gevolgen voor de hoogte van de uiteindelijke studieschuld. De bond berekende dat de ,,klassieke, hardwerkende student met arme ouders”, die zonder vertraging zijn studie afsluit met een tweejarige masters-opleiding, een totale schuld opbouwt van negentigduizend gulden inclusief rente. Dat betekent vijftien jaar lang een maandelijkse terugbetaling van ongeveer zeshonderd gulden.
Een student die een driejarige masters-opleiding volgt en door studievertraging één jaar beurs moet terugbetalen uit zijn bachelors-opleiding blijft volgens de LSVb bij een maximale lening zelfs zitten met een schuld van ruim anderhalve ton, inclusief rente. Voor techniekstudenten zou deze situatie niet uitzonderlijk zijn.
Ondanks het feit dat voor afgestudeerden die niet voldoende verdienen een soepele terugbetalingsregeling bestaat, vreest de LSVb dat de plannen van ‘paars’ de toegankelijkheid van het hoger onderwijs ernstig in gevaar brengen. Studenten uit lagere inkomens, die het meest moeten lenen, zouden zich bij het vooruitzicht van torenhoge schulden laten weerhouden om te gaan studeren. Daarnaast zal het aantal studenten dat niet kan terugbetalen toenemen. Doordat de resterende schulden na vijftien jaar worden kwijtgescholden ontstaan dan nieuwe tekorten op de begroting.
De paarse fracties hebben lang geaarzeld voordat zij met de verkorting van de studiefinanciering instemden. VVD-kamerlid Korthals: ,,De ingreep is fors, wellichts zelfs te fors. Maar we hebben hem aanvaard.” PvdA-woordvoerster Netelenbos is positiever. ,,Leuk is het niet, maar het regeerakkoord is ook zeer streng voor de minimum inkomens. Studenten kunnen zich tenminste nog als kansrijken beschouwen.”
A. Nuis (D66) noemde de bezuiniging vorige week verdedigbaar. Wel vindt hij dat er een soort auditorenfonds moet komen voor masters-studenten die in geldnood verkeren.
Het ‘paarse’ regeerakkoord bevat, behalve plannen voor een ingrijpende herstructurering van het hoger onderwijs, ook vergaande voorstellen voor nieuwe bezuinigingen op de studiefinanciering. De maatregelen moeten in 1998 een miljard gulden opleveren. Volgens de Landelijk Studenten Vakbond (LSVb) kan de totale studieschuld makkelijk oplopen tot ruim anderhalve ton.
In de afgelopen kabinetsperiode is onder minister Ritzen van onderwijs ongeveer een miljard gulden op de studiefinanciering bezuinigd. Vlak voor de zomer kwam daar nog eens een bedrag van zeshonderd miljoen gulden bovenop. Nog voordat de Eerste Kamer met dat plan akkoord is gegaan ligt er nu alweer een nieuw, ‘paars’ voorstel voor een verdere korting met één miljard gulden klaar. Dat is een derde van het bedrag dat Ritzen aan het einde van zijn regeerperiode nog beschikbaar had.
In eerste instantie werd uitgegaan van een algehele korting op de basisbeurs, maar omdat die dan ver onder het niveau van de kinderbijslag zakt, is gezocht naar een alternatieve oplossing. De hoogte van de basisbeurs blijft daarin gelijk: inclusief de jongste bezuinigingen van minister Ritzen krijgt een student op kamers vanaf 1 september 1996 425 gulden per maand en een thuiswonende student 125 gulden. Afhankelijk van het inkomen van de ouders kan daar bovenop rentedragend worden geleend en krijgen de lagere inkomens een aanvullende beurs.
De nieuwe bezuinigingen worden nu vooral gehaald door de stufi voor nieuwe studenten in tijd te beperken. Voorlopig, met ingang van september 1995, tot vier jaar. De beurs wordt bij ‘paars’ bovendien een prestatiebeurs voor studenten die volgend jaar beginnen.
Wie keurig op tijd afstudeert ziet zijn beurs omgezet in een gift, maar degene die daar niet in slaagt moet voor elk jaar waarin hij of zij minder dan de helft van de studiepunten heeft gehaald de beurs terug betalen.
Tot slot haalt het nieuwe kabinet geld binnen door te korten op de kinderbijslag voor 18-plussers die geen stufi ontvangen, en door het verschil tussen de aanvullende beurs voor hbo-ers en universitaire studenten recht te trekken. Hbo-ers kunnen nu maandelijks nog negentig gulden meer krijgen, omdat academici geacht worden meer te gaan verdienen. De hbo-ers verliezen dat voordeel.
De grote klap volgt in 1998, als het nieuwe kabinet erin slaagt de voorgenomen herziening van het hoger onderwijs op poten te zetten. Studenten krijgen dan alleen nog een beurs voor de bachelors-opleiding, die in principe drie jaar gaat duren. Voor de masters-fase, die één tot drie jaar duurt, moeten ze het complete bedrag voor collegegeld, reiskosten en levensonderhoud zelf ophoesten. Dat kan door het afsluiten van een studielening.
Klassieke
Volgens de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) heeft dat verstrekkende gevolgen voor de hoogte van de uiteindelijke studieschuld. De bond berekende dat de ,,klassieke, hardwerkende student met arme ouders”, die zonder vertraging zijn studie afsluit met een tweejarige masters-opleiding, een totale schuld opbouwt van negentigduizend gulden inclusief rente. Dat betekent vijftien jaar lang een maandelijkse terugbetaling van ongeveer zeshonderd gulden.
Een student die een driejarige masters-opleiding volgt en door studievertraging één jaar beurs moet terugbetalen uit zijn bachelors-opleiding blijft volgens de LSVb bij een maximale lening zelfs zitten met een schuld van ruim anderhalve ton, inclusief rente. Voor techniekstudenten zou deze situatie niet uitzonderlijk zijn.
Ondanks het feit dat voor afgestudeerden die niet voldoende verdienen een soepele terugbetalingsregeling bestaat, vreest de LSVb dat de plannen van ‘paars’ de toegankelijkheid van het hoger onderwijs ernstig in gevaar brengen. Studenten uit lagere inkomens, die het meest moeten lenen, zouden zich bij het vooruitzicht van torenhoge schulden laten weerhouden om te gaan studeren. Daarnaast zal het aantal studenten dat niet kan terugbetalen toenemen. Doordat de resterende schulden na vijftien jaar worden kwijtgescholden ontstaan dan nieuwe tekorten op de begroting.
De paarse fracties hebben lang geaarzeld voordat zij met de verkorting van de studiefinanciering instemden. VVD-kamerlid Korthals: ,,De ingreep is fors, wellichts zelfs te fors. Maar we hebben hem aanvaard.” PvdA-woordvoerster Netelenbos is positiever. ,,Leuk is het niet, maar het regeerakkoord is ook zeer streng voor de minimum inkomens. Studenten kunnen zich tenminste nog als kansrijken beschouwen.”
A. Nuis (D66) noemde de bezuiniging vorige week verdedigbaar. Wel vindt hij dat er een soort auditorenfonds moet komen voor masters-studenten die in geldnood verkeren.
Comments are closed.