Leven in een spookstraat

Wie van het station richting TU-wijk fietst, komt langs een treurig stukje Delft: de Van Leeuwenhoeksingel. De ongeveer 35 negentiende-eeuwse herenhuizen hebben duidelijk geen groot onderhoud meer gehad en vier zijn al met houten planken dichtgetimmerd.
Het betreft voornamelijk studentenhuizen, die tegen de vlakte gaan voor een park en nieuwbouw. Het gebied rond de spoorlijn en station Delft ondergaat een ingrijpende metamorfose: het huidige treinviaduct met twee sporen verdwijnt voor een viersporige tunnel van 2,3 kilometer lengte.
Boven een nieuw te bouwen ondergrondse stationshal verrijst een glazen stadskantoor van 50 duizend vierkante meter oppervlak met werkplekken voor ongeveer duizend medewerkers. Delftenaren kunnen hun zaken met de gemeente voortaan dan op één plek regelen, zo is de gedachte.
Behalve dit door architectenbureau Mecanoo ontworpen pand dat station en stadskantoor combineert, komen er een ondergrondse parkeergarage en gratis fietsenstalling voor vijfduizend fietsen, een stadspark en nieuwe wegen.
Bovendien bouwt de gemeente 1350 nieuwe woningen in de vrije sector, 150 tweepersoonswoningen voor jongeren en 60 reguliere sociale woningen. Tot slot komt er een gracht van acht meter breed langs de Phoenixstraat. Niet doorvaarbaar trouwens: de bruggen zijn te laag met hun doorvaarthoogte van minder dan een meter.

Korreltje zout
Al deze ronkende plannen zijn natuurlijk niet zomaar gerealiseerd. Komende zomer begint de Combinatie Crommelijn met de aanleg van de spoortunnel. De panden aan de Van Leeuwenhoeksingel en de Houttuinen vallen ten prooi aan de slopershamer. De gemeente wil ze daartoe op 1 augustus ter beschikking stellen aan ProRail.
Studenten aan de Van Leeuwenhoeksingel hebben afgelopen maand dan ook een brief van verhuurder Duwo gekregen waarin staat dat zij uiterlijk 6 juli hun boeltje moeten hebben gepakt. Sommigen maakt dat niet zoveel uit, omdat zij toch al bijna zijn afgestudeerd.
De meeste bewoners zijn inmiddels vertrokken. Anderen wachten nog even, zoals Tim Geraedts, student luchtvaart- en ruimtevaarttechniek. Hij woont met nog elf andere studenten op nummer 28. “We hebben al ongeveer vijf keer zo’n brief gehad waarin Duwo ons laat weten dat we moeten vertrekken. Ik wacht het nog even af. Ik heb het trouwens veel te druk om actief op zoek te gaan naar woonruimte.”
De student neemt de brieven van Duwo met een korreltje zout en zegt zijn boeltje pas bij elkaar te pakken als hij echt op straat wordt gezet. “Ik zie het dan wel. Er zijn altijd wel vrienden waar ik tijdelijk terecht kan”, zegt Geraedts.
De dichtgetimmerde huizen in de straat bevalt de student totaal niet. Het aanzicht is niks en het is veel fijner als er iemand woont. Om de naargeestige sfeer een beetje weg te nemen en passanten er op te wijzen dat er binnenkort iets gaat gebeuren, heeft de gemeente het pand op nummer 58 ‘Delfts blauw’ laten verven.
Op een dichtgetimmerd raam gluurt Vermeers ‘Meisje met de parel’ naar buiten. Volgens kunstenaar Chris Dagradi om een oogje in het zeil te houden. Op een dichtgetimmerde deur zijn silhouetten geschilderd van mensen met een stuk spoorrail.
Tijdens het ‘verblauwen’ van het pand zouden de studenten ernaast al gezegd hebben dat de kunstenaar hun huis ook mag aanpakken.
De herenhuizen aan de Van Leeuwenhoeksingel zijn eigendom van de gemeente. Duwo sprak in 2003 met Delft af dat zij de panden mag verhuren. Met de spoortunnel in het vooruitzicht voert Duwo alleen noodzakelijke reparaties uit.
“Het is nog steeds zeer goed bewoonbaar”, zegt Geraedts. “Als er iets kapot is, komt Duwo het repareren. Alleen de raamkozijnen worden niet meer geverfd.” Op één balkon mogen de studenten zelfs niet meer komen.

Waterschade
Geraedts woont niet alleen op nummer 28, maar ook een beetje op nummer 29. Zijn ruime kamer, meer dan dertig vierkante meter groot, ligt verspreid over de twee huizen. Een aantal muurtjes is weggebroken. Deuren zijn ervoor in de plaats gekomen.
Om te koken moet Geraedts naar nummer 29. Daar is, helemaal beneden, een hoekkeuken met een grote eettafel. Dat moet ook wel, er wonen immers nog elf TU-studenten in dit herenhuis.
De gezamenlijke ruimte, die aansluit op de keuken, is gevuld met een aantal grote banken. Op de benedenverdieping slaapt niemand. Volgens Geraedts heeft Duwo die verdieping een aantal jaren geleden onbewoonbaar verklaard. “Het regende enorm en door een grote lekkage hadden we last van waterschade.”
Door die schade gebruiken de studenten de kamers naast de keuken en de gezamenlijke ruimte, op nummer 28, als een soort opslag. In de grootste kamer staat nog een keukentje. Het gas is afgesloten, maar koud water is wel beschikbaar. Achter een aantal maquettes is een schouw te zien.
Om de tuin in te kunnen komen, moeten de studenten in de opslagruimte eerst onder een volhangende waslijn doorkruipen. De tuin is groot en achterin staan twee partytenten met verkleurde slingers. ’s Zomers worden hier dan ook de nodige feestjes gehouden.
De gehorigheid van het pand valt volgens de studenten mee. Geraedts: “Je hoort het als mensen een gesprek voeren, maar je hoort niet letterlijk wat ze zeggen. Mijn bovenbuurman is alleen een muziekfanaat. Als hij zijn muziek opzet, kan ik goed meegenieten.”
Ook van de bussen en de treinen die langs de huizen rijden, hebben de studenten geen last. Na een tijdje waren ze eraan gewend. Een huisgenootje van Geraedts vindt het niet erg dat ze de omroepberichten van het station kan horen. Handig als er vertraging is, dan kan ze nog wat langer thuisblijven.
Toch valt er nog wel wat aan te merken aan dit studentenhuis. “Als je buiten staat en je bent je sleutel vergeten, hoop je dat iemand snel de deur open doet. De dakgoot is zo lek als een mandje”, vertelt Geraedts lachend. Zijn buurman, tweedejaars student luchtvaart- en ruimtevaarttechniek Oliver Whittle, vindt het erg jammer dat de gemeente de negentiende-eeuwse huizen sloopt. Hij woont al ongeveer anderhalf jaar met vijf andere studenten op nummer 26.
Het liefst zou hij nog veel langer blijven. “Het is echt een schande. Niets kan op tegen deze locatie, alles is zo dichtbij. De supermarkt, het centrum, de trein en de TU, het is echt een fijne locatie”, aldus Whittle.
Hij beschikt over een kamer van ruim 25 vierkante meter en betaalt daar ongeveer 220 euro per maand voor. “Dat is natuurlijk bijna niks. Je krijgt een grote kamer, een grote keuken en je zit op een perfecte locatie.”
Ook Whittle heeft brieven van Duwo ontvangen: “Ik denk dat we er ongeveer vier of vijf hebben gehad. En daarna kregen we dan weer te horen dat het toch werd uitgesteld met drie maanden.”
In tegenstelling tot Geraedts heeft Whittle al andere woonruimte gevonden. In Den Haag. Met drie andere studenten van wie er twee ook op de Van Leeuwenhoeksingel wonen.
Whittle heeft dubbele gevoelens over de sloop. Hij blijft dolgraag, maar het huis in Den Haag is helemaal nieuw. “Niets zal dit huis aan de Van Leeuwenhoeksingel overtreffen,” zegt Whittle.
Ook in dit studentenhuis woont niemand op de benedenverdieping. Van de slaapkamer naast de keuken is een gezamenlijke ruimte gemaakt. Volgens Whittle is de benedenverdieping niet officieel door Duwo afgeschreven, maar niemand wil in een kamer slapen die binnen de kortste keren vol met water kan staan.

Troep
Een paar maanden geleden hebben de bewoners rillend in het huis gezeten: de verwarming deed het niet meer. Volgens de student wilde de woningcorporatie het in eerste instantie niet repareren, omdat het alleen maar geld kost. Toch zitten de studenten er weer warmpjes bij. “Ik heb bij Duwo een beetje moeten zeuren, want ik kan natuurlijk niet zonder verwarming leven. De woningcorporatie heeft het daarna toch netjes geregeld”, zegt Whittle.
’s Zomers feesten of barbecueën in de tuin zit er niet echt in op nummer 26. Als de studenten naar een hoek van de tuin willen gaan, moeten ook zij zich door een berg troep heen worstelen.
In de tuin staan een bank, een halve barbecue en tuinstoelen. Her en der liggen drie kapotte fietsen in de tuin. “Tja, op een dag toen we het hele huis gingen schoonmaken, wisten we even niet waar we deze spullen moesten laten. We hebben ze buiten gezet met het idee dat we ze later zouden opruimen”, zegt Whittle lachend. “En die fiets is van een huisgenootje. Hij wilde hem repareren, maar heeft het uiteindelijk toch opgegeven.”
Nog vier maanden en dan is de Van Leeuwenhoeksingel echt een spookstraat. Niet lang daarna zullen de panden daadwerkelijk het loodje leggen, want aannemer Combinatie CrommeLijn begint deze zomer met de aanleg van de spoorlijn.
De bouw van de stationshal en het stadskantoor begint in 2011. De gemeente gaat ervan uit dat in 2013 de eerste twee sporen van de tunnel in gebruik kunnen zijn, waarna het viaduct kan worden afgebroken. Naar verwachting is het stadskantoor in 2015 helemaal af. De metamorfose moet in 2020 geheel voltooid zijn.