Star Wars een ver-van-je-bed-show? Alles behalve; de techniek staat voor niets. Dat keramieken koffiekopje waar je nu uit drinkt, zit morgen misschien in de motor van een straalvliegtuig.
Weleens een keramieken mok met chocomel in de magnetron gezet? Dan heb je er vast ook weleens je vingers aan gebrand. Keramiek kan namelijk goed tegen hoge temperaturen, maar is wel bros. En al was die kop chocomel geen directe aanleiding voor Tomas Verhallen (22), Maarten Griffioen (24), Riemer Veenstra (22) en Lele Zhao (22) van 3mE om keramiek in straalmotoren te onderzoeken; er moest toch iets mee kunnen, dachten ze. Meer dan er nu mee gedaan wordt tenminste, want keramieken motoren op zich zijn niet nieuw. Alleen, dat zogenoemde silica-porcelein (mulliet) wordt vermengd met nikkel. Dat kan niet tegen extreme hitte én het is niet duurzaam. Net zo min als het staal en aluminium waarvan vliegtuigmotoren ook vaak gemaakt zijn trouwens.
In de opdracht voor hun bachelor-eindproject was ruimte voor interpretatie: ‘Next generation jet engine material’. Na de glare-hype een uitdaging die je je ergste rivaal niet toewenst, maar Verhallen en consorten zagen de lol er wel van in – zelfs al hadden ze geen kaas gegeten van het onderwerp. Verhallen: “We vonden het leuk dat we zoveel vrijheid kregen bij dit project. Na jarenlang tentamens maken, konden we eindelijk eens testen!”
Maar wát moesten ze dan testen? Dat was vrij snel duidelijk. Want mulliet gebruiken in een straalmotor is dus logisch, maar waar combineer je het nou mee als je wilt dat die motor nog heter kan worden, zodat het vliegtuig nóg sneller kan? De oplossing: schuurpapier. Of tenminste, in de onverwerkte versie, als het nog gewoon siliciumcarbide heet. Eén probleem: die twee materialen hechten erg slecht aan elkaar. Daarvoor bedachten de studenten een bindlaag, waarvoor ze aluminium lieten opdampen en oxideren (alumina). “Daaraan hechtte het mulliet opeens een stuk beter”, aldus Verhallen. Bij KLM mocht het viertal het mulliet in poedervorm op de siliciumcarbide spuiten. “Proefondervindelijk. Dat deden we natuurlijk eerst helemaal verkeerd, we vergaten bijvoorbeeld het poeder eerst te drogen.” Maar wat bleek: op het preparaat met aluminalaagje bleef het mulliet opmerkelijk goed zitten. “Zo werd ons bachelor-eindproject opeens heel materiaalkundig. Leuk, want daar was bij werktuigbouwkunde tot nu toe heel weinig aandacht aan besteed.”
“We konden niet meer onderzoeken waardoor het komt dat deze hechting wel werkt. We hebben nu iets dat lijkt te werken, maar waarvan de achterliggende theorie ons nooit duidelijk is geworden.” Het is niet zijn zorg. “Onze begeleider gaat verder met het onderzoek. Voor ons is die ene stap al de grote overwinning.”
Waar het verschil vandaan komt, durft het Centraal Bureau voor de Statistiek in het Jaarboek Onderwijs in Cijfers niet te zeggen. Misschien is het de rijkdom zelf, misschien het opleidingsniveau van de ouders.
Inkomen
Daar zouden de rekenmeesters graag meer over weten, maar het opleidingsniveau van ouders staat volgens het CBS nergens geregistreerd. Dit is in elk geval duidelijk: hoe hoger het ouderlijk inkomen, hoe groter de kans dat de kinderen een diploma in het hoger onderwijs halen.
Het CBS verdeelde een hele jaargang van jongeren in vijf gelijke groepen, naar inkomen van de ouders. Het studiesucces bleek over die vijf groepen stapsgewijs te stijgen.
Diploma
Dit effect treedt ook op als jongeren de eerste hindernis hebben genomen en aan een opleiding in het hoger onderwijs zijn begonnen. Hoe rijker hun ouders, hoe vaker studenten uiteindelijk hun diploma halen: van 65 naar 78 procent van het cohort. En dat diploma is bovendien vaker universitair: van 13 naar 33 procent.
Rijke jongeren van volledig Nederlandse afkomst halen naar verhouding minder vaak een universitair diploma dan rijke niet-westerse allochtonen: 33 om 38 procent. In de groep met het laagste inkomen ontlopen ze elkaar niet veel: 13 om 12 procent.
Vrouwen
Vrouwen doen het beter dan mannen in het hoger onderwijs; dat is al langer bekend. Maar met een financieel steuntje in de rug halen ze nog veel vaker hun diploma: van 70 procent geslaagd met arme ouders naar 84 procent geslaagd met rijke ouders. Onder mannen gaat het aandeel geslaagden omhoog van 59 naar 71 procent.
Comments are closed.