Hoogspanning meten in een busje tussen de koeien

De groep hoogspanningstechniek heeft onder leiding van prof. Johan Smit een meetinstrument ontwikkeld waarmee in het veld defecten in hoogspanningskabels gemeten kunnen worden. Het apparaat, het oscillating wave test system (Owts) is makkelijk te vervoeren en kan wisselspanningen van 250 kilovolt verwerken. Dit is een vertienvoudiging van wat eerder mogelijk was. De uitvinding werd gedaan door dr. Edward Gulski uit de hoogspanningsgroep.

“Dit is echt een doorbraak”, zegt Smit. “Nu hebben we een meetapparaat dat je gewoon in een bestelbusje kunt stoppen, en je kunt het overal gebruiken waar 220 volt beschikbaar is. Er zijn al apparaten die 250 kilovolt kunnen opwekken, maar je had complete vrachtwagens nodig om die te vervoeren. Met een testsysteem dat je gewoon tussen het gras kunt gebruiken kunnen we nu hoogspanningen opwekken. Op zo’n compacte manier is dat in honderd jaar nog nooit iemand gelukt.”

In opdracht van energiemaatschappijen kan Smit met zijn groep nu op ieder moment uitrukken om ‘kinken in de kabel’ op te sporen. Testen van fouten in de hoogspanningskabel was erg prijzig door het zware materieel dat eerder nodig was. Met het nieuwe apparaat kunnen veel goedkopere tests gedaan worden, waardoor ook gemeten kan worden als er alleen nog maar een defect in een kabel vermóed wordt.

De Owts-250, zoals het apparaat in de verkoop zal heten, bestaat uit een gelijkstroombron die op de te testen kabel wordt aangesloten. Het voltage wordt in gelijkstroom opgehoogd tot de 250 kilovolt, waarna in enkele nanoseconden met een schakelaar de gelijkspanning in wisselspanning wordt omgezet. Meetapparatuur aangesloten op computers registreert het signaal waaruit de sterkte of het defect in de kabel valt af te lezen. Met name het ontwerp van de schakelaar heeft de nodige maanden onderzoek gekost, omdat deze in één keer een enorme klap moet verwerken.

De ontdekking is in de hoogspanningswereld niet onopgemerkt gebleven. Afgelopen week kwam het Cigré langs, de internationale raad voor grote elektrische systemen. “Het international technical committee daarvan kwam, en dat is echt hoog bezoek, vergelijkbaar met het Internationaal Olympisch Comité dat de Nederlandse afdeling komt opzoeken, maar dan voor hoogspanningstechniek. Dat komt maar eens in de dertig jaar voor. Voor hen hebben we de tests herhaald en dat was wel spannend, want de metingen gaan pas drie weken goed.”

Een afgang werd Smit bespaard, want de proef ging goed. De Owts-250, die volgens Smit het beste van hoogspanningstechniek en vermogenselektronica verenigt, moet een commercieel succes worden. “Met zijn voorganger, de Owts-25, hebben we dat ook gehad, daar zijn wereldwijd honderden van verkocht.”

‘Er zijn al apparaten die 250 kilovolt kunnen opwekken, maar je had complete vrachtwagens nodig om die te vervoeren’

De groep hoogspanningstechniek heeft onder leiding van prof. Johan Smit een meetinstrument ontwikkeld waarmee in het veld defecten in hoogspanningskabels gemeten kunnen worden. Het apparaat, het oscillating wave test system (Owts) is makkelijk te vervoeren en kan wisselspanningen van 250 kilovolt verwerken. Dit is een vertienvoudiging van wat eerder mogelijk was. De uitvinding werd gedaan door dr. Edward Gulski uit de hoogspanningsgroep.

“Dit is echt een doorbraak”, zegt Smit. “Nu hebben we een meetapparaat dat je gewoon in een bestelbusje kunt stoppen, en je kunt het overal gebruiken waar 220 volt beschikbaar is. Er zijn al apparaten die 250 kilovolt kunnen opwekken, maar je had complete vrachtwagens nodig om die te vervoeren. Met een testsysteem dat je gewoon tussen het gras kunt gebruiken kunnen we nu hoogspanningen opwekken. Op zo’n compacte manier is dat in honderd jaar nog nooit iemand gelukt.”

In opdracht van energiemaatschappijen kan Smit met zijn groep nu op ieder moment uitrukken om ‘kinken in de kabel’ op te sporen. Testen van fouten in de hoogspanningskabel was erg prijzig door het zware materieel dat eerder nodig was. Met het nieuwe apparaat kunnen veel goedkopere tests gedaan worden, waardoor ook gemeten kan worden als er alleen nog maar een defect in een kabel vermóed wordt.

De Owts-250, zoals het apparaat in de verkoop zal heten, bestaat uit een gelijkstroombron die op de te testen kabel wordt aangesloten. Het voltage wordt in gelijkstroom opgehoogd tot de 250 kilovolt, waarna in enkele nanoseconden met een schakelaar de gelijkspanning in wisselspanning wordt omgezet. Meetapparatuur aangesloten op computers registreert het signaal waaruit de sterkte of het defect in de kabel valt af te lezen. Met name het ontwerp van de schakelaar heeft de nodige maanden onderzoek gekost, omdat deze in één keer een enorme klap moet verwerken.

De ontdekking is in de hoogspanningswereld niet onopgemerkt gebleven. Afgelopen week kwam het Cigré langs, de internationale raad voor grote elektrische systemen. “Het international technical committee daarvan kwam, en dat is echt hoog bezoek, vergelijkbaar met het Internationaal Olympisch Comité dat de Nederlandse afdeling komt opzoeken, maar dan voor hoogspanningstechniek. Dat komt maar eens in de dertig jaar voor. Voor hen hebben we de tests herhaald en dat was wel spannend, want de metingen gaan pas drie weken goed.”

Een afgang werd Smit bespaard, want de proef ging goed. De Owts-250, die volgens Smit het beste van hoogspanningstechniek en vermogenselektronica verenigt, moet een commercieel succes worden. “Met zijn voorganger, de Owts-25, hebben we dat ook gehad, daar zijn wereldwijd honderden van verkocht.”

‘Er zijn al apparaten die 250 kilovolt kunnen opwekken, maar je had complete vrachtwagens nodig om die te vervoeren’