Grondwater in stad warmt op

Grondwarmte

In steden is het in de zomer vaak warmer dan erbuiten. Dat verschijnsel staat bekend als het warmte-eiland effect. Volgens recent onderzoek van de universiteiten van Karlsruhe en Tübingen in samenwerking met het Zwitserse ETH en de Xavier universiteit uit Canada blijkt dat het effect zich ook ondergronds voordoet.

Bodemwater op 15 meter diepte blijkt onder het centrum van de stad tot vijf graden warmer te zijn dan in de omgeving. “Onder de stad bevinden zich enorme warmtebronnen”, juicht de betrokken geoloog dr. Philipp Blum. De onderzoekers doen verslag van hun bevindingen in het blad Environmental Research Letters.

Het gaat hier om ondiepe geothermie; warmte die met warmtepompen uit het relatief warme grondwater gewonnen kan worden om gebouwen te verwarmen. Volgens berekeningen van de onderzoekers kan de stad Keulen twee jaar warmte putten uit twee graden temperatuurdaling van het grondwater.

De opwarming van het grondwater is volgens de onderzoekers een gecombineerd gevolg van klimaatverandering en verstedelijking (lees: afdichting van de ondergrond). Het verschijnsel heeft zich in de loop van enkele decennia voltrokken.

Megasteden als Shanghai en Tokio zouden decennia lang op hun opgepotte warmte kunnen teren, aldus Blum en collega’s.

Lees: The geothermal potential of urban heat islands in Environmental Research Letters.

Lees persbericht universiteit van Karlsruhe

Met de invoering van de Sanctieregeling Iran in 2008 werd Iraanse wetenschappers de toegang ontzegd tot nucleaire installaties, zoals de proefreactor van de TU. Ook mochten ze bepaalde masteropleidingen waar kerntechnologie wordt onderwezen niet meer volgen. Het verbod gold ook voor Nederlanders met Iraanse ouders. De maatregel was een uitwerking van een VN-resolutie die oproept om Iran uit te sluiten van verspreiding van nucleaire kennis.

Iraanse studenten en wetenschappers spanden daarop een rechtszaak aan tegen de Staat. Ze vinden de manier waarop Nederland de resolutie uitwerkt in strijd met het gelijkheidsbeginsel. De rechter heeft hen vandaag in het gelijk gesteld en oordeelt dat de sanctieregeling moet worden ingetrokken.

De rechtbank in Den Haag stelt dat de overheid er ten onrechte vanuit gaat dat alleen Iraanse mensen een risico vormen voor de overdracht van nucleaire kennis. Een zo algemeen onderscheid enkel op basis van nationaliteit is volgens de rechter niet toegestaan. In plaats daarvan zou ieder individu die in aanraking komt met gevoelige nucleaire informatie gescreend moeten worden.

Hoewel het slechts om een klein aantal studenten door het toegangsverbod werd getroffen, deed de sanctieregeling veel stof opwaaien. GroenLinks vroeg het kabinet eerder al om van de maatregel af te zien. De KNAW vreesde dat de reputatie van het Nederlandse onderzoek schade zou oplopen.

Woordvoerder van de eisers is de Delftse promovendus ir. Behnam Taebi (sectie filosofie bij TBM). “De Rechtbank heeft feitelijk bevestigd wat wij vanaf het begin af aan hebben gezegd”, aldus Taebi. “Namelijk dat het beveiligen van gevoelige informatie anders moet, bijvoorbeeld door middel van een individuele screening. Deze uitspraak is ook een overwinning voor de wetenschap, want de academische vrijheid is hiermee weer gewaarborgd.”

Lees ook: Reactor verboden gebied voor Iraniërs