Gods digitale stad

Van het drumstel dat in menig kerkgebouw het orgel vergezelt, kijkt geen kerkganger meer op. Maar de computer en het digitale netwerk worden tijdens kerkdiensten nog zelden gesignaleerd.

Het was zondagmorgen bij de eerste dienst in het nieuwe seizoen van het studentenpastoraat voor menig kerkganger dan ook even schrikken. Het Lutherse kerkgebouw leek veranderd in een computerhol. Kerkgangers communiceerden met elkaar via vier beeldschermen in de ‘chathoek’. Anderen hadden net een Internetverbinding tot stand gebracht met de website van de katholieke kerk.

,,De eerste dienst doen we altijd iets bijzonders”, legt voorganger Otto Kroesen uit. ‘De digitale stad van God’, luidt het thema deze morgen. De vraag staat centraal of moderne communicatiemiddelen de menselijke communicatie in de weg staan, of juist niet. ‘Communicatie is meer dan informatieoverdracht’, meldt de liturgie. ‘Communicatie is inspiratie, levendmaking door de tegenwoordigheid van de ander.’

Om te ondervinden of deze eigenschappen bij digitale communicatie bewaard blijven, moeten de aanwezigen het eerste half uur van de dienst actief aan de slag. ‘Renske, de kerk van vandaag eist meer participatie. Hans’, boodschapt een pastor aan een collega in de chathoek. Maar de meeste volwassenen vinden dit openbare chatten een beetje eng; de chathoek wordt al snel een kinderdomein. De overige minderjarigen plakken en knippen onderwijl onder begeleiding aan een tweetal collages: ‘communicatie’ en ‘discommunicatie’. Hun ouders beluisteren liever via een koptelefoon interactief een preek.

Na een half uur is het schluss met het geëxperimenteer, en krijgt de dienst een gebruikelijker aanzien. ,,Iedereen is druk bezig geweest met communiceren”, vat een meisje het voorgaande samen, wanneer iedereen weer in de banken zit. Pastor Kroesen wil voor hij aan zijn ‘BesPreeking’ begint toch eerst nog even met de aanwezigen naar de collages kijken. Begeleider Kees komt naar voren voor uitleg.

,,Volwassen proberen een boodschap over te brengen. Kinderen knippen mooie grote dingen uit”, is Kees opgevallen tijdens het verknippen van De Ingenieur en Humanist. Vliegtuigen, dieren, grote steden: zonder moeite brengen kinderen ze met elkaar in verband. ,,Kinderen kijken op een andere manier tegen de wereld aan”, concludeert Kees. ,,Vol vertrouwen. Alles is nog even mooi.”

De dominee preekt, de gemeente luistert: zo gaat het er in Gods huis al lang niet meer aan toe. Al enige decennia vieren Gods onderdanen het ‘s zondags samenzijn in steeds vrijere vormen. Van het drumstel dat in menig kerkgebouw het orgel vergezelt, kijkt geen kerkganger meer op. Maar de computer en het digitale netwerk worden tijdens kerkdiensten nog zelden gesignaleerd.

Het was zondagmorgen bij de eerste dienst in het nieuwe seizoen van het studentenpastoraat voor menig kerkganger dan ook even schrikken. Het Lutherse kerkgebouw leek veranderd in een computerhol. Kerkgangers communiceerden met elkaar via vier beeldschermen in de ‘chathoek’. Anderen hadden net een Internetverbinding tot stand gebracht met de website van de katholieke kerk.

,,De eerste dienst doen we altijd iets bijzonders”, legt voorganger Otto Kroesen uit. ‘De digitale stad van God’, luidt het thema deze morgen. De vraag staat centraal of moderne communicatiemiddelen de menselijke communicatie in de weg staan, of juist niet. ‘Communicatie is meer dan informatieoverdracht’, meldt de liturgie. ‘Communicatie is inspiratie, levendmaking door de tegenwoordigheid van de ander.’

Om te ondervinden of deze eigenschappen bij digitale communicatie bewaard blijven, moeten de aanwezigen het eerste half uur van de dienst actief aan de slag. ‘Renske, de kerk van vandaag eist meer participatie. Hans’, boodschapt een pastor aan een collega in de chathoek. Maar de meeste volwassenen vinden dit openbare chatten een beetje eng; de chathoek wordt al snel een kinderdomein. De overige minderjarigen plakken en knippen onderwijl onder begeleiding aan een tweetal collages: ‘communicatie’ en ‘discommunicatie’. Hun ouders beluisteren liever via een koptelefoon interactief een preek.

Na een half uur is het schluss met het geëxperimenteer, en krijgt de dienst een gebruikelijker aanzien. ,,Iedereen is druk bezig geweest met communiceren”, vat een meisje het voorgaande samen, wanneer iedereen weer in de banken zit. Pastor Kroesen wil voor hij aan zijn ‘BesPreeking’ begint toch eerst nog even met de aanwezigen naar de collages kijken. Begeleider Kees komt naar voren voor uitleg.

,,Volwassen proberen een boodschap over te brengen. Kinderen knippen mooie grote dingen uit”, is Kees opgevallen tijdens het verknippen van De Ingenieur en Humanist. Vliegtuigen, dieren, grote steden: zonder moeite brengen kinderen ze met elkaar in verband. ,,Kinderen kijken op een andere manier tegen de wereld aan”, concludeert Kees. ,,Vol vertrouwen. Alles is nog even mooi.”