Files verdampen door evoluerende software

Rond grote steden zou het nieuwe systeem duizenden uren wachten in de file kunnen uitsparen. Niet alleen worden de files korter, ze lossen ook sneller op. Dat blijkt althans uit een studie waarop Frank Zuurbier vorige week met een 9 afstudeerde bij de sectie transport en planning (Civiele Techniek en Geowetenschappen).

Opmerkelijk dus dat het systeem niet in Rotterdam, maar wellicht in een deel van het verre Beijing voor het eerst wordt uitgeprobeerd. De TU is samen met advies- en ingenieursbureau DHV betrokken bij een project dat de verkeersafwikkeling rond de Chinese hoofdstad moet verbeteren. En een praktijkproef in Beijing over een jaar of vier hoort tot de mogelijkheden. Beijing bereidt zich voor op de Olympische Spelen van 2008. “Ze hebben daar momenteel behoefte aan een goed verkeersgeleidingssysteem”, zegt Zuurbiers begeleider, prof.dr. Henk van Zuylen. “Bovendien zijn de regels in Nederland veel strikter dan in China.”

Bij het nieuwe systeem draait het allemaal om de ‘dynamische route-informatiepanelen’, de elektronische tekstborden die nu al op tal van plaatsen boven de snelweg hangen. Momenteel geven die alleen nog informatie over het aantal kilometers file. Maar in de toekomst geven ze wellicht ook aan hoe je het best kunt rijden om de files te omzeilen.

Het probleem is alleen dat er zeer veel mogelijkheden zijn. Zuurbier maakte een computermodel van de verkeerssituatie in Rotterdam, en ontdekte dat er zeker 10 tot de 280ste mogelijke reisadviezen denkbaar zijn om door of langs Rotterdam te rijden. Voor gewone computers of menselijke verkeersoperators is het onmogelijk om uit die gegevensbrij goede reisadviezen te halen.

Zuurbier zocht daarom zijn toevlucht tot zelflerende software. De student maakte een ‘evolutionair algoritme’, een computerprogramma dat reisadviezen doorrekent, de beste bewaart en combineert, en zo gaandeweg tot een steeds beter advies komt. Dat reisadvies moet vervolgens op de elektronische borden verschijnen.

Zuurbier probeerde de software uit door een typisch Rotterdamse ochtendspits na te spelen op de computer. Daarbij zag hij de totale wachttijd die automobilisten in een file doorbrengen met duizend uur slinken. In een nagebootste situatie waarbij het verkeer werd lamgelegd door een ongeval op de ringweg A16, was de tijdwinst nog vijfmaal groter. Niet alleen waren er minder files; de files die er waren losten ook veel sneller op.

De studie van Zuurbier is nog maar een eerste, ruwe verkenning. Zo moest de computer zestien tot twintig uur nadenken voordat er een geschikt opschrift voor de elektronische borden tevoorschijn kwam. Iets wat in het echt natuurlijk ondenkbaar is. “Maar een nog belangrijker hindernis is dat je goede invoergegevens nodig hebt”, zegt Zuurbier. “Je moet een goed beeld hebben van de vervoersvraag en van de routes die er zijn, en dat is lastig. Bovendien moet je het systeem voortdurend voorzien van gegevens over de verkeerssituatie op dat moment.”

Rond grote steden zou het nieuwe systeem duizenden uren wachten in de file kunnen uitsparen. Niet alleen worden de files korter, ze lossen ook sneller op. Dat blijkt althans uit een studie waarop Frank Zuurbier vorige week met een 9 afstudeerde bij de sectie transport en planning (Civiele Techniek en Geowetenschappen).

Opmerkelijk dus dat het systeem niet in Rotterdam, maar wellicht in een deel van het verre Beijing voor het eerst wordt uitgeprobeerd. De TU is samen met advies- en ingenieursbureau DHV betrokken bij een project dat de verkeersafwikkeling rond de Chinese hoofdstad moet verbeteren. En een praktijkproef in Beijing over een jaar of vier hoort tot de mogelijkheden. Beijing bereidt zich voor op de Olympische Spelen van 2008. “Ze hebben daar momenteel behoefte aan een goed verkeersgeleidingssysteem”, zegt Zuurbiers begeleider, prof.dr. Henk van Zuylen. “Bovendien zijn de regels in Nederland veel strikter dan in China.”

Bij het nieuwe systeem draait het allemaal om de ‘dynamische route-informatiepanelen’, de elektronische tekstborden die nu al op tal van plaatsen boven de snelweg hangen. Momenteel geven die alleen nog informatie over het aantal kilometers file. Maar in de toekomst geven ze wellicht ook aan hoe je het best kunt rijden om de files te omzeilen.

Het probleem is alleen dat er zeer veel mogelijkheden zijn. Zuurbier maakte een computermodel van de verkeerssituatie in Rotterdam, en ontdekte dat er zeker 10 tot de 280ste mogelijke reisadviezen denkbaar zijn om door of langs Rotterdam te rijden. Voor gewone computers of menselijke verkeersoperators is het onmogelijk om uit die gegevensbrij goede reisadviezen te halen.

Zuurbier zocht daarom zijn toevlucht tot zelflerende software. De student maakte een ‘evolutionair algoritme’, een computerprogramma dat reisadviezen doorrekent, de beste bewaart en combineert, en zo gaandeweg tot een steeds beter advies komt. Dat reisadvies moet vervolgens op de elektronische borden verschijnen.

Zuurbier probeerde de software uit door een typisch Rotterdamse ochtendspits na te spelen op de computer. Daarbij zag hij de totale wachttijd die automobilisten in een file doorbrengen met duizend uur slinken. In een nagebootste situatie waarbij het verkeer werd lamgelegd door een ongeval op de ringweg A16, was de tijdwinst nog vijfmaal groter. Niet alleen waren er minder files; de files die er waren losten ook veel sneller op.

De studie van Zuurbier is nog maar een eerste, ruwe verkenning. Zo moest de computer zestien tot twintig uur nadenken voordat er een geschikt opschrift voor de elektronische borden tevoorschijn kwam. Iets wat in het echt natuurlijk ondenkbaar is. “Maar een nog belangrijker hindernis is dat je goede invoergegevens nodig hebt”, zegt Zuurbier. “Je moet een goed beeld hebben van de vervoersvraag en van de routes die er zijn, en dat is lastig. Bovendien moet je het systeem voortdurend voorzien van gegevens over de verkeerssituatie op dat moment.”