Vijfentwintig jaar geleden werd de eerste personeelfractie aan de toenmalige TH opgericht. Demokratisch Beleid (DB) vertegenwoordigde in de jaren die volgden de stem van de links.
Een roemrucht verleden, maar een onzekere toekomst door de invoering van de MUB. Hoe functioneert zo’n politieke partij eigenlijk? Een antwoord, voor het te laat is.
1 29 Augustus, Demokratisch Beleid viert feest
Feest bij Demokratisch Beleid. Maar een slechtere dag om het vijfentwintigjarig jubileum van de partij te vieren, is eigenlijk moeilijk denkbaar. Donderdag 29 augustus valt de regen met bakken uit de hemel. Maar het uitje naar Archeon waarmee de DB’ers vandaag hun verjaardag vierden, was volgens de meesten toch best leuk.
De avond is aangebroken, in en rond het ‘TUD Binnenhof’ gaat de viering door. Een barbecue in een feesttentje buiten, drank en muziek binnen. Wie na de kip of loempia een wijntje wil, moet een sprintje wagen door de stromende regen.
Binnen bladert een aantal oudgedienden door het fotoalbum van universiteitsraadsvoorzitter Hans van Iperen. ,,Goh, ben jij dat Hans?”, wijzend op een eigenwijze jongeman met donkere lokken over de oren. De heren en dame zijn al lang bij het wel en wee van de partij betrokken, maar het prille begin, dat kennen ook zij alleen van horen zeggen. Zelfs de man met imposant lange baard was er toen nog niet bij. ,,Als je mooie verhalen wilt horen, moet je bij Jan Jonker zijn”, wijst hij op een heer op leeftijd die net bij de barbecue vandaan komt.
Jonker recht de rug en denkt even na. ,,Hoe het vroeger was?” In zijn uitleg probeert Jonker geen detail over te slaan. Hij begint over de voorlopers van de u-raad: de eerste constituerende raad en later de hogeschoolraad. Over een tijd waarin er nog geen partijen bestonden, en de drie geledingen de enige onderverdeling vormden: wetenschappelijk personeel, niet-wetenschappelijk personeel en studenten. ,,Tijdens de eerste zitting van de hogeschoolraad is DB opgericht. Tien van de elf NWP’ers zijn lid geworden. Het eerste wat we deden was het doorbreken van de geledingen.”
Strijdlust
Jonkers uiteenzetting wordt ruw onderbroken door twee DB’ers die een – vooral lang – lied ten gehore brengen. De glorieuze geschiedenis wordt in vocale dialoogvorm verteld. Bezongen wordt de band met studentenpartij AAG, die DB leerde hoe je begin jaren zeventig politiek bedreef. ‘En Jasper haal nog eens boven die act, die act van opstaan en gaan. Hoe vaak werd dat gebruikt nu?’ ‘Men noemde ons die linksen, voor rechts was dat wel strop’, zingt de hele zaal de laatste regels van couplet vijf mee. Voor Jonker komen vervlogen tijden weer tot leven, uit volle borst tracht hij meer schuchterepartijgenoten tot meezingen aan te zetten.
Zoals ook het lied niet kan verhullen, is de strijdlust bij DB de laatste jaren getemperd. ,,Het is helaas niet meer wat het geweest is”, betreurt de socialist-van-de-oude-stempel Jonker. Het lied heeft het vuur van het verleden in de ogen van Jonker een beetje doen oplaaien. Anekdotes komen boven, zoals over de eerste bezetting van het hoofdgebouw door studenten. ,,De vrouw van de rector kwam op een gegeven moment naar me toe: ‘Mijnheer, begrijpt u nou dat ze dit doen? Wij zijn toch de vader en moeder van de universiteit’.” Jonker begint te lachen: ,,Dat idee leefde eens. Studenten hoorden dat niet te doen.”
De laatste grote confrontatie met rechts kende de partij in 1982. De universiteitsraad droeg DB’er Leo Waaijers (thans de Delftse bibliothecaris) voor als derde lid van het cvb. Jonker: ,,Ze zeiden botweg, we kunnen niet samenwerken met Leo Waaijers.” Een enorme rel was het gevolg. Het einde van het liedje was dat de minister de universiteitsraad voor twee jaar haar bevoegdheid ontnam. Een onbegrijpelijke beslissing, vindt Jonker nog altijd. ,,Maar de nieuwe cvb-voorzitter Zeevalking, besloot ze die bevoegdheid toch te geven.”
De drank blijft rijkelijk vloeien, en de sfeer wordt steeds gemoedelijker. Een dame breidt aan een DB-trui, en zo nu en dan wordt een lied aangeheven. Opvallend is het grote aantal AAG-jongeren, dat met de oudere geestverwanten meefeest. ‘Onze broeders’, noemt de fractievoorzitter van DB, Ton Slavenburg, ze. De scheidende AAG-voorzitter houdt zelfs een toespraakje en biedt – ‘symbolisch voor de verrechtsing’ – een AAG-das aan.
Navelstaren
2 Demokratisch Beleid tijdens fractievergadering bijeen
Voordat de MUB wordt ingevoerd nog één keer de zo zwaar bevochten bestuursstructuur op een rijtje. De drie leden van het college van bestuur (cvb) vormen het dagelijks bestuur van de universiteit. De universiteitsraad (u-raad) moet de belangrijkste besluiten van het cvb goedkeuren. De raad bestaat uit dertig leden. De vertegenwoordigers van de studenten, het wetenschappelijk en het ondersteundend en beheerspersoneel worden gekozen. Daarnaast hebben vijf buiten-universitaire leden (BUL) zitting in de raad, vaak afkomstig uit het bedrijfsleven of het onderwijs. ,,Een geluid van buiten om navelstaren te voorkomen”, aldus DB-voorzitter Slavenburg. De u-raad komt in principe eenmaal per maand bijeen.
De u-raad kent drie commissies, die eveneens maandelijks vergaderen. De universiteitsraadscommissie voor Reglementen, Personeel en Organisatie (RPO), voor Financiën en Planning (FP) en voor Onderwijs en Onderzoek (URCOO). Ieder u-raadslid is tevens lid van een commissie. Binnen de commissies discussiëren de raadsleden over kwesties die op de agenda van de u-raad komen, en bepalen hun standpunt. Komend jaar staan de commissies RPO en FP respectievelijk onder voorzitterschap van de DB’ers Martin Gorissen en Bert van Zomeren. De voorzitters van de fracties uit de u-raad spreken elkaar in het presidium, ‘de minst belangrijke commissie’, volgensSlavenburg.
Over de vraag wie er de ‘baas’ is op de universiteit, wordt verschillend gedacht. Volgens sommigen heeft het cvb feitelijk negen van de tien touwtjes in handen, en vormt de u-raad slechts een bureaucratisch blok aan het been van een slagvaardig bestuur. Anderen ontkennen dit stellig. Martin Gorissen, naast een aantal andere politieke functies secretaris van DB: ,,De raadsleden vormen het bestuur, het college is de dagelijkse uitvoerder. Het college bereidt de besluitvorming voor, maakt het voor ons makkelijker.”
Samen met studentenpartij AAG en de kleine fractie van TU-2000 (een afsplitsing van DB) vormt DB de linkervleugel van de u-raad. De oudste partij uit de raad biedt het college dan ook het meeste tegengas, in tegenstelling tot de ‘bullen’ of studentenpartij Oras, die door menig DB-lid als ja-knikkers worden beschouwd.
Rechts
,,Als je het met de landelijke politiek vergelijkt, zitten wij in de hoek van de Pvda”, legt Gorissen uit. ,,De laatste tijd zijn we inderdaad wat opgeschoven naar rechts, maar wie niet?” De partij heeft rond de driehonderd leden, waarbij aangetekend moet worden dat lidmaatschap gratis is. Zo’n twee à driemaal per jaar komt de ledenvergadering bijeen, het hoogste orgaan van de partij. Gemiddeld een lid of vijfentwintig laat zich dan zien, maar wanneer er belangrijke punten op de agenda staan, zoals de kandidatenlijst of het verkiezingsprogramma, is de opkomst duidelijk hoger.
Zeven leden telt de fractie van DB in de u-raad. De ledenvergadering mag dan het hoogste orgaan zijn, het zijn primair de u-raadsleden die het standpunt van de partij bepalen. Iedere maandagmiddag komen de dame en zes heren bijeen voor de fractievergadering in hun eigen zaaltje op het ‘universitaire Binnenhof’ aan de Cornelis Drebbelweg.
Analoog aan de universiteitsraadscommissies kent DB zelf ook werkgroepen die af en toe in het leven geroepen worden. Zo suddert er momenteel een tweekoppige werkgroep Samenwerking Ontwikkelingslanden. ,,Binnen de TU niet meer zo gangbaar”, verklaart Slavenburg. Om de twee jaar buigt een werkgroep zich over het verkiezingsprogramma.
Klootschieten
Het is maandagmiddag 16 september, de fractieleden van DB druppelen hun vergaderzaaltje binnen. Daarnaast zijn ook twee u-raadsleden van Aag en Oras aanwezig. ,,Bij de fractievergadering zitten in principe altijd vertegenwoordigers van beide studentenfracties; die draaien mee als volwaardige gesprekspartners”, legt Slavenburg uit. De houten hamer, voor hem op de tafel, duidt op zijn functie van voorzitter. Slechts zelden laat de gemoedelijke Slavenburg het ding op tafel neerdalen.
Wanneer de meeste fractieleden binnen zijn, sommigen komen wat later vanwege collegeverplichtingen, opent Slavenburg de vergadering. De aanwezigen hebben wat paperassen voor zich liggen, sommigen een schriftje om wat te noteren. De agenda meldt negen punten, op de minuut nauwkeurig ingeroosterd.
Slavenburg begint met een belangrijke mededeling: ,,Martin is kampioen klootschieten geworden, in de regen.” Gorissen ontvangt felicitaties en gelukwensen, niet geheel ontdaan van ironie. ,,Ik wist eigenlijk niet eens wat het was”, is het commentaar van de nieuwe kampioen. Bert van Zomeren vertelt ondertussen ‘acte de présence’ gegeven te hebben in het Techniek Museum. ,,Daar krijgen we inderdaad veel uitnodigingen voor”, voegt Gorissen toe. ,,Niemand van het cvb of de raad was er”, gaat Van Zomeren verder. ,,Ik heb de nieuwe directeur in actie gezien, die maakte een tamelijk enthousiaste indruk. De u-raad heeft vrij veel geld in het museum gestoken dus ik heb hem aangesproken dat ik binnenkort een bedrijfsplan van hem verwacht.”
Het verslag van Van Zomerens uitje wordt voor kennisgeving aangenomen en de voorzitter loopt de agendapunten verder langs. Bij punt zes (mededelingen uit de commissies en het presidium) komen de tongen los. Loes Schutte-Postma vertelt over de discussies binnen de universiteitscommissie Onderwijs en Onderzoek over de onderzoekscholen. Het cvb wil de TU-criteria waar onderzoekscholen zich aan moeten houden, als zelfstandig instrument afschaffen onder het mom ‘bureaucratische romslomp’. DB is het hier niet mee eens, de meerderheid van de universiteitsraad gaat echter met het college mee. ,,TH Akkoord heeft er geen behoefte aan, de Bullen vinden het idee van de criteria volkomen overbodig”, meldt Schutte-Postma de verhoudingen. En de Oras, in het verleden een voorvechter voor de criteria, is volgens haar door de vorige fractie blijkbaar niet goed geïnformeerd: ze zijn plotseling tegen. ,,Er is verschrikkelijk veel lobby-werk nodig om er nog iets van te redden”, concludeert Schutte-Postma uiteindelijk.
Zonder veel commentaar horen haar partijgenoten haar aan. Gorissen rolt een shaggie, en geeft een vloeitje door aan Slavenburg. Anderen schenken nog een keer koffie of thee bij in hun DB-mok, voorzien van de tekst ‘DB, beslist beter, ook voor het milieu’.
Paranoïde
3 Democratisch Beleid in de universiteitsraad
De andere commissies komen aan bod. Gorissen bekent nog niet toegekomen te zijn aan het dikke pak stukken over nevenwerkzaamheden, vanwege het kampioenschap klootschieten. De beurt gaat door naar de commissie FP, waarin Bert van Zomeren zich roert. Van Zomeren, het meest serieuze fractielid, toont zich meestal ook het meest achterdochtig met betrekking tot het cvb. Zo heeft ‘iemand, niet bekend wie’ heimelijk de agenda van de commissie gewijzigd.
,,Ik weet niet of het iets te paranoïde is, maar het lijkt erop alsof RPO en FP tegen elkaar uitgespeeld worden”, destilleert Van Zomeren uit dit geheimzinnige voorval. ,,Bert, doe je nou zo geheimzinnig of…”, reageert Slavenburg. Er wordt nog even doorgediscussieerd. ,,Het kan heel onschuldig zijn”, concluderen beide heren uiteindelijk. Vervolgens praten de fractieleden door over de centrale werkplaats en nieuwbouwplannen van de TU.
Gorissen eet ondertussen een boterhammetje, terwijl u-raadsvoorzitter Van Iperen aanschuift. ,,Alle fracties geknipt en geschoren”, meldt Van Iperen. DB is het laatst aan de beurt. ,,Ik stimuleer het proces, en zorg dat er standpunten worden ingenomen. Een ongeschreven gewoonte van de voorzitter van de u-raad”, legt hij uit aan Delta. Tevens brieft hij’mededelingen uit het cvb’ over, punt vijf van de agenda.
Wanneer alle onderwerpen behandeld zijn, iedereen zijn zegje gedaan heeft, en ook de uiteindelijk rondvraag (agendapunt acht) achter de rug is, is het tijd voor het traditionele ‘rondje van de voorzitter’. Achter een rood gordijn blijkt een grote koelkast schuil te gaan. Onder het genot van een biertje keuvelen de DB’ers over luchtiger onderwerpen, zoals grappige foutjes van de notulisten en de wederopstanding van de Fanta. Van Zomeren houdt de borrelpraat al gauw voor gezien, en bladert aandachtig door een aantal ordners. ,,Gaan we failliet Bert?”, reageren zijn collega’s.
Foefjes
Een week later is de fractie opnieuw bijeen voor de laatste vergadering voor de u-raad. De procedure is dezelfde. Van Zomeren vertelt over de discussies met ‘Nico’ over de centrale werkplaats. ,,Nico had zijn hoofd duidelijk ergens anders bij. Hij wist er echt niks van”, klaagt hij. Daarnaast ontrafelt Van Zomeren voor zijn fractiegenoten de foefjes achter de contourenbegroting. ,,Het lijkt of het Rekencentrum slapend rijk wordt, maar dat komt omdat een bepaalde post niet is uitgesplitst. Vorig jaar wel.” Opzet? Dat durft Van Zomeren niet met zekerheid te zeggen: ,,Maar er zit iets niet koosjer.” Financieel gaat het de TU voor de wind, zo blijkt verder uit de begroting.
Andere zaken passeren de revue. Opvallend is dat de MUB voortdurend als een zwaard van Damocles boven de hoofden van de aanwezigen hangt: ,,Komend voorjaar, dat maken we nog mee.” Uiteindelijk komt ook het heikel punt van de onderzoekscholen weer ter sprake, waar DB geen meerderheid voor haar standpunt kan vinden. Jaap Klooster haalt fel uit naar de aanwezige Oras-vertegenwoordiging omdat deze partij haar vroegere standpunt ontrouw geworden is. ,,Een schrijnend tekort aan historisch besef. Dat heb je als je geen beginselen hebt”, sneert hij.
Zijdeuren
De senaatszaal is de plek waar de u-raad doorgaans haar maandelijkse bijeenkomst heeft. Woensdag 25 september staat er weinig op de agenda. Het belooft een rustige raadsvergadering te worden, zodat de raad waarschijnlijk ruim voor zessen huiswaarts kan. Naast de drie leden van het cvb zit de u-raadsvoorzitter. In een grote U-vorm daaromheen nemen de raadsleden plaats. Achter het college zit een enkele ambtenaar voor eventuele directe bijstand.
Het gaat van een leien dakje, voor de meeste agendapunten is niet meer nodig dan een hamerslag van de voorzitter. Totdat de onderzoekscholen aan bod komen. DB’er Klooster betoogt waarom de TU-criteria volgens zijn partij niet afgeschaft moeten worden. Samen met AAG dient hij een amendement in. Omdat hij inschat dat hiervoor geen meerderheid is, dient DB daarnaast een motie in van zwakkere strekking. Wie weet haalt die het wel. Vervolgens herhaalt Klooster ten overstaan van de raad zijn beschuldigingen aan het adres van Oras. Woedend reageren de studenten dat zij ,,minder krampachtig aan oude besluiten vasthouden.”
Rector-magnificus Wakker reageert vervolgens dat het cvb geen behoefte heeft aan het amendement. ,,En de motie?”, informeert voorzitter Van Iperen. ,,Daar volgt logisch uit: ook niet aan de motie.”
Martin Gorissen vraagt het woord, en wil van Wakker weten of hij het RPO-advies gelezen heeft. Collegelid Magda Veenendaal blijkt in deze commissie te hebben toegezegd dat de TU-criteria voor de onderzoekscholen zouden worden opgenomen in het instellingenbeleid, en zo via een omweg behouden.
Wakker schrikt een beetje en schorst de vergadering om vijf minuten overleg te plegen. ,,Als de commissie zich gepasseerd voelt, heb je de poppen aan het dansen”, voorspelt DB-fractielid Johan Kelderman. Maar het cvb wil na terugkeer van geen wijken weten: de criteria moeten verdwijnen, voor zijdeuren is geen plaats.
Maar de gang van zaken blijkt enige raadsleden te ergeren. ‘Bul’ Wil Aalbers, wiens fractie het cvb zonet nog steunde, merkt op door de gang van zaken gedwongen te zijn het amendement te steunen. Ook TH Akkoord zit met ‘hetzelfde probleem’, en het cvb kan plotseling zijn meerderheid vergeten.
Verschrikt draait Wakker zich om naar zijn ambtenaar: ,,Ze willen niet.” ,,Zeg dat je geen bezwaar hebt om de criteria op te nemen in het instellingenbeleid”, krijgt hij als advies. En zo geschiedt. Klooster trekt amendement en motie vervolgens in, en de raad gaat over tot stemming over het nieuwe, gewijzigde voorstel. Iedereen is voor, alleen Van Zomeren stemt tegen. Een kleine overwinning voor DB door onzorgvuldig handelen van het cvb.
,,Een proteststem vanwege dat onbenullige gedoe van het college”, legt Van Zomeren later uit. ,,Nu is het voorstel tenminste niet unaniem aangenomen. Als commissievoorzitter voelde Martin zich tamelijk in zijn kruis getast. Afspraken met de commissies moet het cvb nakomen. Nee, dit optreden van het college verdient geen schoonheidsprijs.”
,,
Vijfentwintig jaar geleden werd de eerste personeelfractie aan de toenmalige TH opgericht. Demokratisch Beleid (DB) vertegenwoordigde in de jaren die volgden de stem van de links. Een roemrucht verleden, maar een onzekere toekomst door de invoering van de MUB. Hoe functioneert zo’n politieke partij eigenlijk? Een antwoord, voor het te laat is.
1 29 Augustus, Demokratisch Beleid viert feest
Feest bij Demokratisch Beleid. Maar een slechtere dag om het vijfentwintigjarig jubileum van de partij te vieren, is eigenlijk moeilijk denkbaar. Donderdag 29 augustus valt de regen met bakken uit de hemel. Maar het uitje naar Archeon waarmee de DB’ers vandaag hun verjaardag vierden, was volgens de meesten toch best leuk.
De avond is aangebroken, in en rond het ‘TUD Binnenhof’ gaat de viering door. Een barbecue in een feesttentje buiten, drank en muziek binnen. Wie na de kip of loempia een wijntje wil, moet een sprintje wagen door de stromende regen.
Binnen bladert een aantal oudgedienden door het fotoalbum van universiteitsraadsvoorzitter Hans van Iperen. ,,Goh, ben jij dat Hans?”, wijzend op een eigenwijze jongeman met donkere lokken over de oren. De heren en dame zijn al lang bij het wel en wee van de partij betrokken, maar het prille begin, dat kennen ook zij alleen van horen zeggen. Zelfs de man met imposant lange baard was er toen nog niet bij. ,,Als je mooie verhalen wilt horen, moet je bij Jan Jonker zijn”, wijst hij op een heer op leeftijd die net bij de barbecue vandaan komt.
Jonker recht de rug en denkt even na. ,,Hoe het vroeger was?” In zijn uitleg probeert Jonker geen detail over te slaan. Hij begint over de voorlopers van de u-raad: de eerste constituerende raad en later de hogeschoolraad. Over een tijd waarin er nog geen partijen bestonden, en de drie geledingen de enige onderverdeling vormden: wetenschappelijk personeel, niet-wetenschappelijk personeel en studenten. ,,Tijdens de eerste zitting van de hogeschoolraad is DB opgericht. Tien van de elf NWP’ers zijn lid geworden. Het eerste wat we deden was het doorbreken van de geledingen.”
Strijdlust
Jonkers uiteenzetting wordt ruw onderbroken door twee DB’ers die een – vooral lang – lied ten gehore brengen. De glorieuze geschiedenis wordt in vocale dialoogvorm verteld. Bezongen wordt de band met studentenpartij AAG, die DB leerde hoe je begin jaren zeventig politiek bedreef. ‘En Jasper haal nog eens boven die act, die act van opstaan en gaan. Hoe vaak werd dat gebruikt nu?’ ‘Men noemde ons die linksen, voor rechts was dat wel strop’, zingt de hele zaal de laatste regels van couplet vijf mee. Voor Jonker komen vervlogen tijden weer tot leven, uit volle borst tracht hij meer schuchterepartijgenoten tot meezingen aan te zetten.
Zoals ook het lied niet kan verhullen, is de strijdlust bij DB de laatste jaren getemperd. ,,Het is helaas niet meer wat het geweest is”, betreurt de socialist-van-de-oude-stempel Jonker. Het lied heeft het vuur van het verleden in de ogen van Jonker een beetje doen oplaaien. Anekdotes komen boven, zoals over de eerste bezetting van het hoofdgebouw door studenten. ,,De vrouw van de rector kwam op een gegeven moment naar me toe: ‘Mijnheer, begrijpt u nou dat ze dit doen? Wij zijn toch de vader en moeder van de universiteit’.” Jonker begint te lachen: ,,Dat idee leefde eens. Studenten hoorden dat niet te doen.”
De laatste grote confrontatie met rechts kende de partij in 1982. De universiteitsraad droeg DB’er Leo Waaijers (thans de Delftse bibliothecaris) voor als derde lid van het cvb. Jonker: ,,Ze zeiden botweg, we kunnen niet samenwerken met Leo Waaijers.” Een enorme rel was het gevolg. Het einde van het liedje was dat de minister de universiteitsraad voor twee jaar haar bevoegdheid ontnam. Een onbegrijpelijke beslissing, vindt Jonker nog altijd. ,,Maar de nieuwe cvb-voorzitter Zeevalking, besloot ze die bevoegdheid toch te geven.”
De drank blijft rijkelijk vloeien, en de sfeer wordt steeds gemoedelijker. Een dame breidt aan een DB-trui, en zo nu en dan wordt een lied aangeheven. Opvallend is het grote aantal AAG-jongeren, dat met de oudere geestverwanten meefeest. ‘Onze broeders’, noemt de fractievoorzitter van DB, Ton Slavenburg, ze. De scheidende AAG-voorzitter houdt zelfs een toespraakje en biedt – ‘symbolisch voor de verrechtsing’ – een AAG-das aan.
Navelstaren
2 Demokratisch Beleid tijdens fractievergadering bijeen
Voordat de MUB wordt ingevoerd nog één keer de zo zwaar bevochten bestuursstructuur op een rijtje. De drie leden van het college van bestuur (cvb) vormen het dagelijks bestuur van de universiteit. De universiteitsraad (u-raad) moet de belangrijkste besluiten van het cvb goedkeuren. De raad bestaat uit dertig leden. De vertegenwoordigers van de studenten, het wetenschappelijk en het ondersteundend en beheerspersoneel worden gekozen. Daarnaast hebben vijf buiten-universitaire leden (BUL) zitting in de raad, vaak afkomstig uit het bedrijfsleven of het onderwijs. ,,Een geluid van buiten om navelstaren te voorkomen”, aldus DB-voorzitter Slavenburg. De u-raad komt in principe eenmaal per maand bijeen.
De u-raad kent drie commissies, die eveneens maandelijks vergaderen. De universiteitsraadscommissie voor Reglementen, Personeel en Organisatie (RPO), voor Financiën en Planning (FP) en voor Onderwijs en Onderzoek (URCOO). Ieder u-raadslid is tevens lid van een commissie. Binnen de commissies discussiëren de raadsleden over kwesties die op de agenda van de u-raad komen, en bepalen hun standpunt. Komend jaar staan de commissies RPO en FP respectievelijk onder voorzitterschap van de DB’ers Martin Gorissen en Bert van Zomeren. De voorzitters van de fracties uit de u-raad spreken elkaar in het presidium, ‘de minst belangrijke commissie’, volgensSlavenburg.
Over de vraag wie er de ‘baas’ is op de universiteit, wordt verschillend gedacht. Volgens sommigen heeft het cvb feitelijk negen van de tien touwtjes in handen, en vormt de u-raad slechts een bureaucratisch blok aan het been van een slagvaardig bestuur. Anderen ontkennen dit stellig. Martin Gorissen, naast een aantal andere politieke functies secretaris van DB: ,,De raadsleden vormen het bestuur, het college is de dagelijkse uitvoerder. Het college bereidt de besluitvorming voor, maakt het voor ons makkelijker.”
Samen met studentenpartij AAG en de kleine fractie van TU-2000 (een afsplitsing van DB) vormt DB de linkervleugel van de u-raad. De oudste partij uit de raad biedt het college dan ook het meeste tegengas, in tegenstelling tot de ‘bullen’ of studentenpartij Oras, die door menig DB-lid als ja-knikkers worden beschouwd.
Rechts
,,Als je het met de landelijke politiek vergelijkt, zitten wij in de hoek van de Pvda”, legt Gorissen uit. ,,De laatste tijd zijn we inderdaad wat opgeschoven naar rechts, maar wie niet?” De partij heeft rond de driehonderd leden, waarbij aangetekend moet worden dat lidmaatschap gratis is. Zo’n twee à driemaal per jaar komt de ledenvergadering bijeen, het hoogste orgaan van de partij. Gemiddeld een lid of vijfentwintig laat zich dan zien, maar wanneer er belangrijke punten op de agenda staan, zoals de kandidatenlijst of het verkiezingsprogramma, is de opkomst duidelijk hoger.
Zeven leden telt de fractie van DB in de u-raad. De ledenvergadering mag dan het hoogste orgaan zijn, het zijn primair de u-raadsleden die het standpunt van de partij bepalen. Iedere maandagmiddag komen de dame en zes heren bijeen voor de fractievergadering in hun eigen zaaltje op het ‘universitaire Binnenhof’ aan de Cornelis Drebbelweg.
Analoog aan de universiteitsraadscommissies kent DB zelf ook werkgroepen die af en toe in het leven geroepen worden. Zo suddert er momenteel een tweekoppige werkgroep Samenwerking Ontwikkelingslanden. ,,Binnen de TU niet meer zo gangbaar”, verklaart Slavenburg. Om de twee jaar buigt een werkgroep zich over het verkiezingsprogramma.
Klootschieten
Het is maandagmiddag 16 september, de fractieleden van DB druppelen hun vergaderzaaltje binnen. Daarnaast zijn ook twee u-raadsleden van Aag en Oras aanwezig. ,,Bij de fractievergadering zitten in principe altijd vertegenwoordigers van beide studentenfracties; die draaien mee als volwaardige gesprekspartners”, legt Slavenburg uit. De houten hamer, voor hem op de tafel, duidt op zijn functie van voorzitter. Slechts zelden laat de gemoedelijke Slavenburg het ding op tafel neerdalen.
Wanneer de meeste fractieleden binnen zijn, sommigen komen wat later vanwege collegeverplichtingen, opent Slavenburg de vergadering. De aanwezigen hebben wat paperassen voor zich liggen, sommigen een schriftje om wat te noteren. De agenda meldt negen punten, op de minuut nauwkeurig ingeroosterd.
Slavenburg begint met een belangrijke mededeling: ,,Martin is kampioen klootschieten geworden, in de regen.” Gorissen ontvangt felicitaties en gelukwensen, niet geheel ontdaan van ironie. ,,Ik wist eigenlijk niet eens wat het was”, is het commentaar van de nieuwe kampioen. Bert van Zomeren vertelt ondertussen ‘acte de présence’ gegeven te hebben in het Techniek Museum. ,,Daar krijgen we inderdaad veel uitnodigingen voor”, voegt Gorissen toe. ,,Niemand van het cvb of de raad was er”, gaat Van Zomeren verder. ,,Ik heb de nieuwe directeur in actie gezien, die maakte een tamelijk enthousiaste indruk. De u-raad heeft vrij veel geld in het museum gestoken dus ik heb hem aangesproken dat ik binnenkort een bedrijfsplan van hem verwacht.”
Het verslag van Van Zomerens uitje wordt voor kennisgeving aangenomen en de voorzitter loopt de agendapunten verder langs. Bij punt zes (mededelingen uit de commissies en het presidium) komen de tongen los. Loes Schutte-Postma vertelt over de discussies binnen de universiteitscommissie Onderwijs en Onderzoek over de onderzoekscholen. Het cvb wil de TU-criteria waar onderzoekscholen zich aan moeten houden, als zelfstandig instrument afschaffen onder het mom ‘bureaucratische romslomp’. DB is het hier niet mee eens, de meerderheid van de universiteitsraad gaat echter met het college mee. ,,TH Akkoord heeft er geen behoefte aan, de Bullen vinden het idee van de criteria volkomen overbodig”, meldt Schutte-Postma de verhoudingen. En de Oras, in het verleden een voorvechter voor de criteria, is volgens haar door de vorige fractie blijkbaar niet goed geïnformeerd: ze zijn plotseling tegen. ,,Er is verschrikkelijk veel lobby-werk nodig om er nog iets van te redden”, concludeert Schutte-Postma uiteindelijk.
Zonder veel commentaar horen haar partijgenoten haar aan. Gorissen rolt een shaggie, en geeft een vloeitje door aan Slavenburg. Anderen schenken nog een keer koffie of thee bij in hun DB-mok, voorzien van de tekst ‘DB, beslist beter, ook voor het milieu’.
Paranoïde
3 Democratisch Beleid in de universiteitsraad
De andere commissies komen aan bod. Gorissen bekent nog niet toegekomen te zijn aan het dikke pak stukken over nevenwerkzaamheden, vanwege het kampioenschap klootschieten. De beurt gaat door naar de commissie FP, waarin Bert van Zomeren zich roert. Van Zomeren, het meest serieuze fractielid, toont zich meestal ook het meest achterdochtig met betrekking tot het cvb. Zo heeft ‘iemand, niet bekend wie’ heimelijk de agenda van de commissie gewijzigd.
,,Ik weet niet of het iets te paranoïde is, maar het lijkt erop alsof RPO en FP tegen elkaar uitgespeeld worden”, destilleert Van Zomeren uit dit geheimzinnige voorval. ,,Bert, doe je nou zo geheimzinnig of…”, reageert Slavenburg. Er wordt nog even doorgediscussieerd. ,,Het kan heel onschuldig zijn”, concluderen beide heren uiteindelijk. Vervolgens praten de fractieleden door over de centrale werkplaats en nieuwbouwplannen van de TU.
Gorissen eet ondertussen een boterhammetje, terwijl u-raadsvoorzitter Van Iperen aanschuift. ,,Alle fracties geknipt en geschoren”, meldt Van Iperen. DB is het laatst aan de beurt. ,,Ik stimuleer het proces, en zorg dat er standpunten worden ingenomen. Een ongeschreven gewoonte van de voorzitter van de u-raad”, legt hij uit aan Delta. Tevens brieft hij’mededelingen uit het cvb’ over, punt vijf van de agenda.
Wanneer alle onderwerpen behandeld zijn, iedereen zijn zegje gedaan heeft, en ook de uiteindelijk rondvraag (agendapunt acht) achter de rug is, is het tijd voor het traditionele ‘rondje van de voorzitter’. Achter een rood gordijn blijkt een grote koelkast schuil te gaan. Onder het genot van een biertje keuvelen de DB’ers over luchtiger onderwerpen, zoals grappige foutjes van de notulisten en de wederopstanding van de Fanta. Van Zomeren houdt de borrelpraat al gauw voor gezien, en bladert aandachtig door een aantal ordners. ,,Gaan we failliet Bert?”, reageren zijn collega’s.
Foefjes
Een week later is de fractie opnieuw bijeen voor de laatste vergadering voor de u-raad. De procedure is dezelfde. Van Zomeren vertelt over de discussies met ‘Nico’ over de centrale werkplaats. ,,Nico had zijn hoofd duidelijk ergens anders bij. Hij wist er echt niks van”, klaagt hij. Daarnaast ontrafelt Van Zomeren voor zijn fractiegenoten de foefjes achter de contourenbegroting. ,,Het lijkt of het Rekencentrum slapend rijk wordt, maar dat komt omdat een bepaalde post niet is uitgesplitst. Vorig jaar wel.” Opzet? Dat durft Van Zomeren niet met zekerheid te zeggen: ,,Maar er zit iets niet koosjer.” Financieel gaat het de TU voor de wind, zo blijkt verder uit de begroting.
Andere zaken passeren de revue. Opvallend is dat de MUB voortdurend als een zwaard van Damocles boven de hoofden van de aanwezigen hangt: ,,Komend voorjaar, dat maken we nog mee.” Uiteindelijk komt ook het heikel punt van de onderzoekscholen weer ter sprake, waar DB geen meerderheid voor haar standpunt kan vinden. Jaap Klooster haalt fel uit naar de aanwezige Oras-vertegenwoordiging omdat deze partij haar vroegere standpunt ontrouw geworden is. ,,Een schrijnend tekort aan historisch besef. Dat heb je als je geen beginselen hebt”, sneert hij.
Zijdeuren
De senaatszaal is de plek waar de u-raad doorgaans haar maandelijkse bijeenkomst heeft. Woensdag 25 september staat er weinig op de agenda. Het belooft een rustige raadsvergadering te worden, zodat de raad waarschijnlijk ruim voor zessen huiswaarts kan. Naast de drie leden van het cvb zit de u-raadsvoorzitter. In een grote U-vorm daaromheen nemen de raadsleden plaats. Achter het college zit een enkele ambtenaar voor eventuele directe bijstand.
Het gaat van een leien dakje, voor de meeste agendapunten is niet meer nodig dan een hamerslag van de voorzitter. Totdat de onderzoekscholen aan bod komen. DB’er Klooster betoogt waarom de TU-criteria volgens zijn partij niet afgeschaft moeten worden. Samen met AAG dient hij een amendement in. Omdat hij inschat dat hiervoor geen meerderheid is, dient DB daarnaast een motie in van zwakkere strekking. Wie weet haalt die het wel. Vervolgens herhaalt Klooster ten overstaan van de raad zijn beschuldigingen aan het adres van Oras. Woedend reageren de studenten dat zij ,,minder krampachtig aan oude besluiten vasthouden.”
Rector-magnificus Wakker reageert vervolgens dat het cvb geen behoefte heeft aan het amendement. ,,En de motie?”, informeert voorzitter Van Iperen. ,,Daar volgt logisch uit: ook niet aan de motie.”
Martin Gorissen vraagt het woord, en wil van Wakker weten of hij het RPO-advies gelezen heeft. Collegelid Magda Veenendaal blijkt in deze commissie te hebben toegezegd dat de TU-criteria voor de onderzoekscholen zouden worden opgenomen in het instellingenbeleid, en zo via een omweg behouden.
Wakker schrikt een beetje en schorst de vergadering om vijf minuten overleg te plegen. ,,Als de commissie zich gepasseerd voelt, heb je de poppen aan het dansen”, voorspelt DB-fractielid Johan Kelderman. Maar het cvb wil na terugkeer van geen wijken weten: de criteria moeten verdwijnen, voor zijdeuren is geen plaats.
Maar de gang van zaken blijkt enige raadsleden te ergeren. ‘Bul’ Wil Aalbers, wiens fractie het cvb zonet nog steunde, merkt op door de gang van zaken gedwongen te zijn het amendement te steunen. Ook TH Akkoord zit met ‘hetzelfde probleem’, en het cvb kan plotseling zijn meerderheid vergeten.
Verschrikt draait Wakker zich om naar zijn ambtenaar: ,,Ze willen niet.” ,,Zeg dat je geen bezwaar hebt om de criteria op te nemen in het instellingenbeleid”, krijgt hij als advies. En zo geschiedt. Klooster trekt amendement en motie vervolgens in, en de raad gaat over tot stemming over het nieuwe, gewijzigde voorstel. Iedereen is voor, alleen Van Zomeren stemt tegen. Een kleine overwinning voor DB door onzorgvuldig handelen van het cvb.
,,Een proteststem vanwege dat onbenullige gedoe van het college”, legt Van Zomeren later uit. ,,Nu is het voorstel tenminste niet unaniem aangenomen. Als commissievoorzitter voelde Martin zich tamelijk in zijn kruis getast. Afspraken met de commissies moet het cvb nakomen. Nee, dit optreden van het college verdient geen schoonheidsprijs.”
Vijfentwintig jaar geleden werd de eerste personeelfractie aan de toenmalige TH opgericht. Demokratisch Beleid (DB) vertegenwoordigde in de jaren die volgden de stem van de links. Een roemrucht verleden, maar een onzekere toekomst door de invoering van de MUB. Hoe functioneert zo’n politieke partij eigenlijk? Een antwoord, voor het te laat is.
1 29 Augustus, Demokratisch Beleid viert feest
Feest bij Demokratisch Beleid. Maar een slechtere dag om het vijfentwintigjarig jubileum van de partij te vieren, is eigenlijk moeilijk denkbaar. Donderdag 29 augustus valt de regen met bakken uit de hemel. Maar het uitje naar Archeon waarmee de DB’ers vandaag hun verjaardag vierden, was volgens de meesten toch best leuk.
De avond is aangebroken, in en rond het ‘TUD Binnenhof’ gaat de viering door. Een barbecue in een feesttentje buiten, drank en muziek binnen. Wie na de kip of loempia een wijntje wil, moet een sprintje wagen door de stromende regen.
Binnen bladert een aantal oudgedienden door het fotoalbum van universiteitsraadsvoorzitter Hans van Iperen. ,,Goh, ben jij dat Hans?”, wijzend op een eigenwijze jongeman met donkere lokken over de oren. De heren en dame zijn al lang bij het wel en wee van de partij betrokken, maar het prille begin, dat kennen ook zij alleen van horen zeggen. Zelfs de man met imposant lange baard was er toen nog niet bij. ,,Als je mooie verhalen wilt horen, moet je bij Jan Jonker zijn”, wijst hij op een heer op leeftijd die net bij de barbecue vandaan komt.
Jonker recht de rug en denkt even na. ,,Hoe het vroeger was?” In zijn uitleg probeert Jonker geen detail over te slaan. Hij begint over de voorlopers van de u-raad: de eerste constituerende raad en later de hogeschoolraad. Over een tijd waarin er nog geen partijen bestonden, en de drie geledingen de enige onderverdeling vormden: wetenschappelijk personeel, niet-wetenschappelijk personeel en studenten. ,,Tijdens de eerste zitting van de hogeschoolraad is DB opgericht. Tien van de elf NWP’ers zijn lid geworden. Het eerste wat we deden was het doorbreken van de geledingen.”
Strijdlust
Jonkers uiteenzetting wordt ruw onderbroken door twee DB’ers die een – vooral lang – lied ten gehore brengen. De glorieuze geschiedenis wordt in vocale dialoogvorm verteld. Bezongen wordt de band met studentenpartij AAG, die DB leerde hoe je begin jaren zeventig politiek bedreef. ‘En Jasper haal nog eens boven die act, die act van opstaan en gaan. Hoe vaak werd dat gebruikt nu?’ ‘Men noemde ons die linksen, voor rechts was dat wel strop’, zingt de hele zaal de laatste regels van couplet vijf mee. Voor Jonker komen vervlogen tijden weer tot leven, uit volle borst tracht hij meer schuchterepartijgenoten tot meezingen aan te zetten.
Zoals ook het lied niet kan verhullen, is de strijdlust bij DB de laatste jaren getemperd. ,,Het is helaas niet meer wat het geweest is”, betreurt de socialist-van-de-oude-stempel Jonker. Het lied heeft het vuur van het verleden in de ogen van Jonker een beetje doen oplaaien. Anekdotes komen boven, zoals over de eerste bezetting van het hoofdgebouw door studenten. ,,De vrouw van de rector kwam op een gegeven moment naar me toe: ‘Mijnheer, begrijpt u nou dat ze dit doen? Wij zijn toch de vader en moeder van de universiteit’.” Jonker begint te lachen: ,,Dat idee leefde eens. Studenten hoorden dat niet te doen.”
De laatste grote confrontatie met rechts kende de partij in 1982. De universiteitsraad droeg DB’er Leo Waaijers (thans de Delftse bibliothecaris) voor als derde lid van het cvb. Jonker: ,,Ze zeiden botweg, we kunnen niet samenwerken met Leo Waaijers.” Een enorme rel was het gevolg. Het einde van het liedje was dat de minister de universiteitsraad voor twee jaar haar bevoegdheid ontnam. Een onbegrijpelijke beslissing, vindt Jonker nog altijd. ,,Maar de nieuwe cvb-voorzitter Zeevalking, besloot ze die bevoegdheid toch te geven.”
De drank blijft rijkelijk vloeien, en de sfeer wordt steeds gemoedelijker. Een dame breidt aan een DB-trui, en zo nu en dan wordt een lied aangeheven. Opvallend is het grote aantal AAG-jongeren, dat met de oudere geestverwanten meefeest. ‘Onze broeders’, noemt de fractievoorzitter van DB, Ton Slavenburg, ze. De scheidende AAG-voorzitter houdt zelfs een toespraakje en biedt – ‘symbolisch voor de verrechtsing’ – een AAG-das aan.
Navelstaren
2 Demokratisch Beleid tijdens fractievergadering bijeen
Voordat de MUB wordt ingevoerd nog één keer de zo zwaar bevochten bestuursstructuur op een rijtje. De drie leden van het college van bestuur (cvb) vormen het dagelijks bestuur van de universiteit. De universiteitsraad (u-raad) moet de belangrijkste besluiten van het cvb goedkeuren. De raad bestaat uit dertig leden. De vertegenwoordigers van de studenten, het wetenschappelijk en het ondersteundend en beheerspersoneel worden gekozen. Daarnaast hebben vijf buiten-universitaire leden (BUL) zitting in de raad, vaak afkomstig uit het bedrijfsleven of het onderwijs. ,,Een geluid van buiten om navelstaren te voorkomen”, aldus DB-voorzitter Slavenburg. De u-raad komt in principe eenmaal per maand bijeen.
De u-raad kent drie commissies, die eveneens maandelijks vergaderen. De universiteitsraadscommissie voor Reglementen, Personeel en Organisatie (RPO), voor Financiën en Planning (FP) en voor Onderwijs en Onderzoek (URCOO). Ieder u-raadslid is tevens lid van een commissie. Binnen de commissies discussiëren de raadsleden over kwesties die op de agenda van de u-raad komen, en bepalen hun standpunt. Komend jaar staan de commissies RPO en FP respectievelijk onder voorzitterschap van de DB’ers Martin Gorissen en Bert van Zomeren. De voorzitters van de fracties uit de u-raad spreken elkaar in het presidium, ‘de minst belangrijke commissie’, volgensSlavenburg.
Over de vraag wie er de ‘baas’ is op de universiteit, wordt verschillend gedacht. Volgens sommigen heeft het cvb feitelijk negen van de tien touwtjes in handen, en vormt de u-raad slechts een bureaucratisch blok aan het been van een slagvaardig bestuur. Anderen ontkennen dit stellig. Martin Gorissen, naast een aantal andere politieke functies secretaris van DB: ,,De raadsleden vormen het bestuur, het college is de dagelijkse uitvoerder. Het college bereidt de besluitvorming voor, maakt het voor ons makkelijker.”
Samen met studentenpartij AAG en de kleine fractie van TU-2000 (een afsplitsing van DB) vormt DB de linkervleugel van de u-raad. De oudste partij uit de raad biedt het college dan ook het meeste tegengas, in tegenstelling tot de ‘bullen’ of studentenpartij Oras, die door menig DB-lid als ja-knikkers worden beschouwd.
Rechts
,,Als je het met de landelijke politiek vergelijkt, zitten wij in de hoek van de Pvda”, legt Gorissen uit. ,,De laatste tijd zijn we inderdaad wat opgeschoven naar rechts, maar wie niet?” De partij heeft rond de driehonderd leden, waarbij aangetekend moet worden dat lidmaatschap gratis is. Zo’n twee à driemaal per jaar komt de ledenvergadering bijeen, het hoogste orgaan van de partij. Gemiddeld een lid of vijfentwintig laat zich dan zien, maar wanneer er belangrijke punten op de agenda staan, zoals de kandidatenlijst of het verkiezingsprogramma, is de opkomst duidelijk hoger.
Zeven leden telt de fractie van DB in de u-raad. De ledenvergadering mag dan het hoogste orgaan zijn, het zijn primair de u-raadsleden die het standpunt van de partij bepalen. Iedere maandagmiddag komen de dame en zes heren bijeen voor de fractievergadering in hun eigen zaaltje op het ‘universitaire Binnenhof’ aan de Cornelis Drebbelweg.
Analoog aan de universiteitsraadscommissies kent DB zelf ook werkgroepen die af en toe in het leven geroepen worden. Zo suddert er momenteel een tweekoppige werkgroep Samenwerking Ontwikkelingslanden. ,,Binnen de TU niet meer zo gangbaar”, verklaart Slavenburg. Om de twee jaar buigt een werkgroep zich over het verkiezingsprogramma.
Klootschieten
Het is maandagmiddag 16 september, de fractieleden van DB druppelen hun vergaderzaaltje binnen. Daarnaast zijn ook twee u-raadsleden van Aag en Oras aanwezig. ,,Bij de fractievergadering zitten in principe altijd vertegenwoordigers van beide studentenfracties; die draaien mee als volwaardige gesprekspartners”, legt Slavenburg uit. De houten hamer, voor hem op de tafel, duidt op zijn functie van voorzitter. Slechts zelden laat de gemoedelijke Slavenburg het ding op tafel neerdalen.
Wanneer de meeste fractieleden binnen zijn, sommigen komen wat later vanwege collegeverplichtingen, opent Slavenburg de vergadering. De aanwezigen hebben wat paperassen voor zich liggen, sommigen een schriftje om wat te noteren. De agenda meldt negen punten, op de minuut nauwkeurig ingeroosterd.
Slavenburg begint met een belangrijke mededeling: ,,Martin is kampioen klootschieten geworden, in de regen.” Gorissen ontvangt felicitaties en gelukwensen, niet geheel ontdaan van ironie. ,,Ik wist eigenlijk niet eens wat het was”, is het commentaar van de nieuwe kampioen. Bert van Zomeren vertelt ondertussen ‘acte de présence’ gegeven te hebben in het Techniek Museum. ,,Daar krijgen we inderdaad veel uitnodigingen voor”, voegt Gorissen toe. ,,Niemand van het cvb of de raad was er”, gaat Van Zomeren verder. ,,Ik heb de nieuwe directeur in actie gezien, die maakte een tamelijk enthousiaste indruk. De u-raad heeft vrij veel geld in het museum gestoken dus ik heb hem aangesproken dat ik binnenkort een bedrijfsplan van hem verwacht.”
Het verslag van Van Zomerens uitje wordt voor kennisgeving aangenomen en de voorzitter loopt de agendapunten verder langs. Bij punt zes (mededelingen uit de commissies en het presidium) komen de tongen los. Loes Schutte-Postma vertelt over de discussies binnen de universiteitscommissie Onderwijs en Onderzoek over de onderzoekscholen. Het cvb wil de TU-criteria waar onderzoekscholen zich aan moeten houden, als zelfstandig instrument afschaffen onder het mom ‘bureaucratische romslomp’. DB is het hier niet mee eens, de meerderheid van de universiteitsraad gaat echter met het college mee. ,,TH Akkoord heeft er geen behoefte aan, de Bullen vinden het idee van de criteria volkomen overbodig”, meldt Schutte-Postma de verhoudingen. En de Oras, in het verleden een voorvechter voor de criteria, is volgens haar door de vorige fractie blijkbaar niet goed geïnformeerd: ze zijn plotseling tegen. ,,Er is verschrikkelijk veel lobby-werk nodig om er nog iets van te redden”, concludeert Schutte-Postma uiteindelijk.
Zonder veel commentaar horen haar partijgenoten haar aan. Gorissen rolt een shaggie, en geeft een vloeitje door aan Slavenburg. Anderen schenken nog een keer koffie of thee bij in hun DB-mok, voorzien van de tekst ‘DB, beslist beter, ook voor het milieu’.
Paranoïde
3 Democratisch Beleid in de universiteitsraad
De andere commissies komen aan bod. Gorissen bekent nog niet toegekomen te zijn aan het dikke pak stukken over nevenwerkzaamheden, vanwege het kampioenschap klootschieten. De beurt gaat door naar de commissie FP, waarin Bert van Zomeren zich roert. Van Zomeren, het meest serieuze fractielid, toont zich meestal ook het meest achterdochtig met betrekking tot het cvb. Zo heeft ‘iemand, niet bekend wie’ heimelijk de agenda van de commissie gewijzigd.
,,Ik weet niet of het iets te paranoïde is, maar het lijkt erop alsof RPO en FP tegen elkaar uitgespeeld worden”, destilleert Van Zomeren uit dit geheimzinnige voorval. ,,Bert, doe je nou zo geheimzinnig of…”, reageert Slavenburg. Er wordt nog even doorgediscussieerd. ,,Het kan heel onschuldig zijn”, concluderen beide heren uiteindelijk. Vervolgens praten de fractieleden door over de centrale werkplaats en nieuwbouwplannen van de TU.
Gorissen eet ondertussen een boterhammetje, terwijl u-raadsvoorzitter Van Iperen aanschuift. ,,Alle fracties geknipt en geschoren”, meldt Van Iperen. DB is het laatst aan de beurt. ,,Ik stimuleer het proces, en zorg dat er standpunten worden ingenomen. Een ongeschreven gewoonte van de voorzitter van de u-raad”, legt hij uit aan Delta. Tevens brieft hij’mededelingen uit het cvb’ over, punt vijf van de agenda.
Wanneer alle onderwerpen behandeld zijn, iedereen zijn zegje gedaan heeft, en ook de uiteindelijk rondvraag (agendapunt acht) achter de rug is, is het tijd voor het traditionele ‘rondje van de voorzitter’. Achter een rood gordijn blijkt een grote koelkast schuil te gaan. Onder het genot van een biertje keuvelen de DB’ers over luchtiger onderwerpen, zoals grappige foutjes van de notulisten en de wederopstanding van de Fanta. Van Zomeren houdt de borrelpraat al gauw voor gezien, en bladert aandachtig door een aantal ordners. ,,Gaan we failliet Bert?”, reageren zijn collega’s.
Foefjes
Een week later is de fractie opnieuw bijeen voor de laatste vergadering voor de u-raad. De procedure is dezelfde. Van Zomeren vertelt over de discussies met ‘Nico’ over de centrale werkplaats. ,,Nico had zijn hoofd duidelijk ergens anders bij. Hij wist er echt niks van”, klaagt hij. Daarnaast ontrafelt Van Zomeren voor zijn fractiegenoten de foefjes achter de contourenbegroting. ,,Het lijkt of het Rekencentrum slapend rijk wordt, maar dat komt omdat een bepaalde post niet is uitgesplitst. Vorig jaar wel.” Opzet? Dat durft Van Zomeren niet met zekerheid te zeggen: ,,Maar er zit iets niet koosjer.” Financieel gaat het de TU voor de wind, zo blijkt verder uit de begroting.
Andere zaken passeren de revue. Opvallend is dat de MUB voortdurend als een zwaard van Damocles boven de hoofden van de aanwezigen hangt: ,,Komend voorjaar, dat maken we nog mee.” Uiteindelijk komt ook het heikel punt van de onderzoekscholen weer ter sprake, waar DB geen meerderheid voor haar standpunt kan vinden. Jaap Klooster haalt fel uit naar de aanwezige Oras-vertegenwoordiging omdat deze partij haar vroegere standpunt ontrouw geworden is. ,,Een schrijnend tekort aan historisch besef. Dat heb je als je geen beginselen hebt”, sneert hij.
Zijdeuren
De senaatszaal is de plek waar de u-raad doorgaans haar maandelijkse bijeenkomst heeft. Woensdag 25 september staat er weinig op de agenda. Het belooft een rustige raadsvergadering te worden, zodat de raad waarschijnlijk ruim voor zessen huiswaarts kan. Naast de drie leden van het cvb zit de u-raadsvoorzitter. In een grote U-vorm daaromheen nemen de raadsleden plaats. Achter het college zit een enkele ambtenaar voor eventuele directe bijstand.
Het gaat van een leien dakje, voor de meeste agendapunten is niet meer nodig dan een hamerslag van de voorzitter. Totdat de onderzoekscholen aan bod komen. DB’er Klooster betoogt waarom de TU-criteria volgens zijn partij niet afgeschaft moeten worden. Samen met AAG dient hij een amendement in. Omdat hij inschat dat hiervoor geen meerderheid is, dient DB daarnaast een motie in van zwakkere strekking. Wie weet haalt die het wel. Vervolgens herhaalt Klooster ten overstaan van de raad zijn beschuldigingen aan het adres van Oras. Woedend reageren de studenten dat zij ,,minder krampachtig aan oude besluiten vasthouden.”
Rector-magnificus Wakker reageert vervolgens dat het cvb geen behoefte heeft aan het amendement. ,,En de motie?”, informeert voorzitter Van Iperen. ,,Daar volgt logisch uit: ook niet aan de motie.”
Martin Gorissen vraagt het woord, en wil van Wakker weten of hij het RPO-advies gelezen heeft. Collegelid Magda Veenendaal blijkt in deze commissie te hebben toegezegd dat de TU-criteria voor de onderzoekscholen zouden worden opgenomen in het instellingenbeleid, en zo via een omweg behouden.
Wakker schrikt een beetje en schorst de vergadering om vijf minuten overleg te plegen. ,,Als de commissie zich gepasseerd voelt, heb je de poppen aan het dansen”, voorspelt DB-fractielid Johan Kelderman. Maar het cvb wil na terugkeer van geen wijken weten: de criteria moeten verdwijnen, voor zijdeuren is geen plaats.
Maar de gang van zaken blijkt enige raadsleden te ergeren. ‘Bul’ Wil Aalbers, wiens fractie het cvb zonet nog steunde, merkt op door de gang van zaken gedwongen te zijn het amendement te steunen. Ook TH Akkoord zit met ‘hetzelfde probleem’, en het cvb kan plotseling zijn meerderheid vergeten.
Verschrikt draait Wakker zich om naar zijn ambtenaar: ,,Ze willen niet.” ,,Zeg dat je geen bezwaar hebt om de criteria op te nemen in het instellingenbeleid”, krijgt hij als advies. En zo geschiedt. Klooster trekt amendement en motie vervolgens in, en de raad gaat over tot stemming over het nieuwe, gewijzigde voorstel. Iedereen is voor, alleen Van Zomeren stemt tegen. Een kleine overwinning voor DB door onzorgvuldig handelen van het cvb.
,,Een proteststem vanwege dat onbenullige gedoe van het college”, legt Van Zomeren later uit. ,,Nu is het voorstel tenminste niet unaniem aangenomen. Als commissievoorzitter voelde Martin zich tamelijk in zijn kruis getast. Afspraken met de commissies moet het cvb nakomen. Nee, dit optreden van het college verdient geen schoonheidsprijs.”
Do you have a question or comment about this article?
delta@tudelft.nl
Comments are closed.