Duikvlucht

/strong>

Een kabelbreuk bezorgde twee New Yorkers de bungeejump van hun leven. De lift waarin ze zaten viel veertig verdiepingen voordat hij tot stilstand kwam. De inzittenden raakten hierbij licht gewond.

Dat laatste kan oud-docent dr.ir. L. Wiek, 32 jaar lang liftendeskundige bij de sectie transporttechnologie van Werktuigbouwkunde, zich moeilijk voorstellen. ,,Als de beveiliging van een lift faalt, komt hij uiteindelijk terecht op een valbuffer”, vertelt hij desgevraagd. En dat is geen pretje: ,,Daarbij treden zulke grote krachten op, dat je volgens mij niet meer van lichte verwondingen kunt spreken. Vooral de knieën en de enkeltjes hebben het dan erg zwaar te verduren. Dat was ook een veelvoorkomende klacht bij arbeiders in de Duitse kolenmijnen. Die mijnliften bewogen met veertien meter per seconde, en stonden ook vrij abrupt stil.”

Dat een lift 120 meter naar beneden valt is overigens uniek. Volgens Wiek heeft elke moderne lift een deugdelijke remvoorziening, die een val vrijwel direct afbreekt. ,,Een liftkooi heeft zogenaamde vangen, wig- of rolvormige remblokken die in werking treden als de kabel slap komt te hangen of de daalsnelheid te hoog wordt. Bij een kabelbreuk slaan de vangen zich vast in de liftgeleiders. Ze vreten zich dan echt in het staal in. De geleiderails zijn na een ongeval niet meer te gebruiken, en moeten worden vervangen.”
Rolletje

Dat uitgerekend in het Empire State Building een liftkabel bezwijkt, verrast hem niet zo. ,,Moet u eens luisteren, er kan tegenwoordig van alles. Maar onderhoud? Ho maar.” Wiek was een aantal jaren geleden in Amerika voor een werkbezoek, en zegt geschrokken te zijn van de slechte staat van de liftinstallaties. ,,Dat was wel een periode waarin het onderhoud in het algemeen weinig aandacht kreeg. Aan de wegen werd toen ook nauwelijks wat gedaan. Maar ik ben daar wel eens liften tegengekomen waarvoor ik maar een extra rolletje kabel achter de hand zou houden. Die kabels zaten soms vol kleine draadbreuken. En als je bovenin de machinekamer rondkeek, dan zag je overal stukjes kabel liggen.”

In Nederland houdt het Liftinstituut toezicht op het onderhoud, maar in Amerika mogen de beheerders van een gebouw zelf weten hoe vaak ze de lift laten nakijken. Academische pottenkijkers worden liever geweerd. Wiek heeft de installatie van het Empire State Building daarom niet kunnen bezichtigen. ,,We waren wel op weg, maar ons werd op het laatst de toegang ontzegd. Commerciële belangen: de leverancier van de liften bleek dat te hebben bedongen.”

Naar de oorzaak van het liftongeval kan hij dus alleen maar gissen. ,,Je kunt er pas wat over zeggen als je een stukje kabel in handen hebt. Dat is ook een probleem, want na een liftongevalwillen de kabelresten nogal eens spoorloos verdwijnen. Je kunt het natuurlijk niet bewijzen, maar het lijkt soms sterk op verduistering van bewijsmateriaal.”

Desgevraagd

Een lift in het Empire State Building is met twee mensen erin veertig verdiepingen omlaag gestort.

Een kabelbreuk bezorgde twee New Yorkers de bungeejump van hun leven. De lift waarin ze zaten viel veertig verdiepingen voordat hij tot stilstand kwam. De inzittenden raakten hierbij licht gewond.

Dat laatste kan oud-docent dr.ir. L. Wiek, 32 jaar lang liftendeskundige bij de sectie transporttechnologie van Werktuigbouwkunde, zich moeilijk voorstellen. ,,Als de beveiliging van een lift faalt, komt hij uiteindelijk terecht op een valbuffer”, vertelt hij desgevraagd. En dat is geen pretje: ,,Daarbij treden zulke grote krachten op, dat je volgens mij niet meer van lichte verwondingen kunt spreken. Vooral de knieën en de enkeltjes hebben het dan erg zwaar te verduren. Dat was ook een veelvoorkomende klacht bij arbeiders in de Duitse kolenmijnen. Die mijnliften bewogen met veertien meter per seconde, en stonden ook vrij abrupt stil.”

Dat een lift 120 meter naar beneden valt is overigens uniek. Volgens Wiek heeft elke moderne lift een deugdelijke remvoorziening, die een val vrijwel direct afbreekt. ,,Een liftkooi heeft zogenaamde vangen, wig- of rolvormige remblokken die in werking treden als de kabel slap komt te hangen of de daalsnelheid te hoog wordt. Bij een kabelbreuk slaan de vangen zich vast in de liftgeleiders. Ze vreten zich dan echt in het staal in. De geleiderails zijn na een ongeval niet meer te gebruiken, en moeten worden vervangen.”
Rolletje

Dat uitgerekend in het Empire State Building een liftkabel bezwijkt, verrast hem niet zo. ,,Moet u eens luisteren, er kan tegenwoordig van alles. Maar onderhoud? Ho maar.” Wiek was een aantal jaren geleden in Amerika voor een werkbezoek, en zegt geschrokken te zijn van de slechte staat van de liftinstallaties. ,,Dat was wel een periode waarin het onderhoud in het algemeen weinig aandacht kreeg. Aan de wegen werd toen ook nauwelijks wat gedaan. Maar ik ben daar wel eens liften tegengekomen waarvoor ik maar een extra rolletje kabel achter de hand zou houden. Die kabels zaten soms vol kleine draadbreuken. En als je bovenin de machinekamer rondkeek, dan zag je overal stukjes kabel liggen.”

In Nederland houdt het Liftinstituut toezicht op het onderhoud, maar in Amerika mogen de beheerders van een gebouw zelf weten hoe vaak ze de lift laten nakijken. Academische pottenkijkers worden liever geweerd. Wiek heeft de installatie van het Empire State Building daarom niet kunnen bezichtigen. ,,We waren wel op weg, maar ons werd op het laatst de toegang ontzegd. Commerciële belangen: de leverancier van de liften bleek dat te hebben bedongen.”

Naar de oorzaak van het liftongeval kan hij dus alleen maar gissen. ,,Je kunt er pas wat over zeggen als je een stukje kabel in handen hebt. Dat is ook een probleem, want na een liftongevalwillen de kabelresten nogal eens spoorloos verdwijnen. Je kunt het natuurlijk niet bewijzen, maar het lijkt soms sterk op verduistering van bewijsmateriaal.”