Dijkgraaf naar Amerika

Albert Einstein heeft aan dit Institute for Advanced Study gewerkt, net als 26 andere Nobelprijswinnaars en 38 winnaars van de Fields Medaille voor de wiskunde. Dijkgraaf zelf zat er begin jaren negentig en kwam er in 2002 nog even terug. Hij begint per 1 juli 2012 als directeur.



Dijkgraaf is momenteel president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Die functie zal hij bij zijn vertrek vier jaar lang hebben vervuld. Hij zal de deur van het Trippenhuis “met pijn in het hart” achter zich dichttrekken als hij de KNAW verlaat, zegt hij.



De functie bij het IAS is volgens hem “de mooist denkbare”. Zijn eigen vakgebied, de snaartheorie, is er tot bloei gekomen. Veel van zijn leermeesters werken er of deden dat in het verleden. Bovendien bevalt het Dijkgraaf dat hij bestuurlijke taken met onderzoek mag combineren. Deze kans is volgens hem “uniek”.



Vicepresident Pearl Dykstra van de KNAW prijst Dijkgraaf, met name vanwege “de energie, de eruditie en de charme waarmee hij optrad als onvermoeibare ambassadeur van de wetenschap”. Dat het IAS hem binnenhaalt is volgens Dykstra “een meesterzet”.



Het IAS is in 1930 opgericht. Er werken 28 hoogleraren, maar ieder jaar komen er bijna tweehonderd wetenschappers van over de hele wereld tijdelijk onderzoek doen. Dat zijn niet alleen natuur- en wiskundigen, maar ook historici en sociale wetenschappers.

Ze bevorderen wetenschappelijke vooruitgang, er komen talentvolle onderzoekers op af, het bedrijfsleven is erbij gebaat, de regio profiteert ervan, de samenleving krijgt oplossingen aangereikt voor problemen op het gebied van klimaatverandering, gezondheidszorg en energie…

Duur
Eigenlijk hebben grootschalige onderzoeksfaciliteiten volgens de staatssecretaris van OCW maar één nadeel: ze zijn nogal duur. “De overheid kan niet al uw voorstellen bekostigen”, onderstreepte hij gisteren in Leiden tijdens een conferentie over zulke faciliteiten.
“Zoek daarom samenwerking op, ontwikkel business cases met elkaar en probeer alternatieve financieringsbronnen aan te boren.”

Prioriteit
Wel zegde hij toe dat de grootschalige onderzoeksfaciliteiten een ‘prioriteit’ blijven voor de komende vier jaar. Er zijn de afgelopen twee jaar tien grootschalige projecten gefinancierd en volgens Zijlstra was het geld ‘goed besteed’.

Roadmap
Twee jaar geleden is er op verzoek van toenmalig PvdA-minister Ronald Plasterk een roadmap gemaakt met daarop allerlei ideeën voor grootschalige infrastructuur. Voor de projecten is jaarlijks twintig miljoen euro beschikbaar.