Campus

De Scheepsschroef van Appel

In de hal van Werktuigbouw/Maritieme Techniek hangt een marmermozaïek van Karel Appel. Het is één van de kunstwerken die de gebouwen van de TU sieren.

De verhalen achter die werken zijn het onderwerp van de komende achterpagina’s.

Lopend door de gebouwen van de TU voelt een passant zich slechts zelden aangenaam getroffen door wat hij ziet. De oude gebouwen stralen nog wel romantiek uit, met brede marmeren trappenhuizen en mooie glas-in-lood ramen. In de nieuwere gebouwen heerst echter veelal kaalslag.

Toch zijn er hier en daar kunstwerken die moedig strijden tegen de grijsheid. Eén daarvan is het marmermozaïek van Karel Appel. Honderden werktuigbouwkundigen zijn er waarschijnlijk al duizend keer langsgelopen zonder te weten wat het voor werk is.

Het mozaïek van Appel siert de hal van het gebouw sinds de oplevering in 1955. Samen met een mozaïek van Jan Bons dat aan de andere kant van de hal hangt, stelt het werk de twee studies voor die in het gebouw gehuisvest zijn. Het mozaïek van Appel beeldt een scheepsschroef uit en die van Bons een hijskraan, waarmee respectievelijk Maritieme Techniek en Werktuigbouwkunde gesymboliseerd zijn.

Karel Christiaan Appel werd in 1921 in Amsterdam geboren en geldt al sinds het begin van de jaren vijftig als Nederlands bekendste na-oorlogse schilder. Het marmermozaïek stamt uit een periode waarin zijn werk uitblonk door een ongeremde zeggingskracht. Die expressiviteit komt ook zeker tot uiting in zijn spontane verbeelding van een scheepsschroef.

De opdracht voor de kunstwerken is waarschijnlijk gegeven door de voorloper van het cvb, het college van curatoren, in samenwerking met de architect. ,,Vroeger werd nog een gedeelte van de bouwsom besteed aan kunst, helaas is dat nu niet meer zo”, zegt M. Buitenhek, de coördinator huisvesting WbMT en al sinds 1959 daar werkzaam. Volgens hem realiseren zich maar weinig wensen hoe waardevol het kunstwerk is. Hij lacht: ,,Je bent eigenlijk als de dood dat iemand er zo’n verwijsbordje op schroeft”.

In al die jaren is er slechts één keer wat vreemds gebeurd met het mozaïek. ,,Na een borrel van de studievereniging maakten een stel studenten er een sinaasappelboom van door er met waterverf op te schilderen”, herinnert Buitenhek zich. Het marmer werd daardoor gelukkig niet beschadigd. Het kunstwerk is, net als de meeste werken die in openbare ruimtes op de TU zijn opgesteld, zwaar en niet van zijn plaats te krijgen. Brasvast.
Jeroen Arendsen

In de hal van Werktuigbouw/Maritieme Techniek hangt een marmermozaïek van Karel Appel. Het is één van de kunstwerken die de gebouwen van de TU sieren. De verhalen achter die werken zijn het onderwerp van de komende achterpagina’s.

Lopend door de gebouwen van de TU voelt een passant zich slechts zelden aangenaam getroffen door wat hij ziet. De oude gebouwen stralen nog wel romantiek uit, met brede marmeren trappenhuizen en mooie glas-in-lood ramen. In de nieuwere gebouwen heerst echter veelal kaalslag.

Toch zijn er hier en daar kunstwerken die moedig strijden tegen de grijsheid. Eén daarvan is het marmermozaïek van Karel Appel. Honderden werktuigbouwkundigen zijn er waarschijnlijk al duizend keer langsgelopen zonder te weten wat het voor werk is.

Het mozaïek van Appel siert de hal van het gebouw sinds de oplevering in 1955. Samen met een mozaïek van Jan Bons dat aan de andere kant van de hal hangt, stelt het werk de twee studies voor die in het gebouw gehuisvest zijn. Het mozaïek van Appel beeldt een scheepsschroef uit en die van Bons een hijskraan, waarmee respectievelijk Maritieme Techniek en Werktuigbouwkunde gesymboliseerd zijn.

Karel Christiaan Appel werd in 1921 in Amsterdam geboren en geldt al sinds het begin van de jaren vijftig als Nederlands bekendste na-oorlogse schilder. Het marmermozaïek stamt uit een periode waarin zijn werk uitblonk door een ongeremde zeggingskracht. Die expressiviteit komt ook zeker tot uiting in zijn spontane verbeelding van een scheepsschroef.

De opdracht voor de kunstwerken is waarschijnlijk gegeven door de voorloper van het cvb, het college van curatoren, in samenwerking met de architect. ,,Vroeger werd nog een gedeelte van de bouwsom besteed aan kunst, helaas is dat nu niet meer zo”, zegt M. Buitenhek, de coördinator huisvesting WbMT en al sinds 1959 daar werkzaam. Volgens hem realiseren zich maar weinig wensen hoe waardevol het kunstwerk is. Hij lacht: ,,Je bent eigenlijk als de dood dat iemand er zo’n verwijsbordje op schroeft”.

In al die jaren is er slechts één keer wat vreemds gebeurd met het mozaïek. ,,Na een borrel van de studievereniging maakten een stel studenten er een sinaasappelboom van door er met waterverf op te schilderen”, herinnert Buitenhek zich. Het marmer werd daardoor gelukkig niet beschadigd. Het kunstwerk is, net als de meeste werken die in openbare ruimtes op de TU zijn opgesteld, zwaar en niet van zijn plaats te krijgen. Brasvast.
Jeroen Arendsen

Editor Redactie

Do you have a question or comment about this article?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.