Science

De marktgerichte melkmeter

Hoe weet je of de melk in een pak bedorven is? Door het pak open te maken en eens goed te ruiken. Maar ontdekking aan de keukentafel is te laat: bedorven producten bij de consument thuis zijn de nachtmerrie van iedere voedselproducent.

Delftse elektrotechnici bedachten een methode om ieder pak ongeopend te controleren.

,,Het is in principe niet zo’n groot probleem om bacteriële activiteit, een voorbode van bederf, in voedsel te meten. Ook binnen een afgesloten verpakking. Maar al die methoden hebben als nadeel dat het te lang duurt, bijvoorbeeld 24 uur, om eventueel bederf te ontdekken”, vertelt dr. S. Nihtianov, die sinds 1995 als onderzoeker bij de vakgroep elektronica met dit project bezig is. ,,De uitdaging was dan ook om een systeem te bedenken waarmee de inhoud van verpakkingen met een enorme snelheid gecontroleerd kan worden.”

Want een productielijn in een melkfabriek spuugt tot twee volle pakken melk per seconde uit. Of de dagvoorraad van een grote supermarkt in drie minuten. En fabrikanten willen dat àlle pakken gecontroleerd worden.

Nihtianov: ,,Nu neemt men een steekproef, waarbij destructieve detectiemethoden worden gebruikt. Die melk moet dus weggegooid worden en een steekproef bewijst alleen dat er op duizend pakken melk misschien vijf bedorven zijn. Welke vijf weet je niet, waardoor die pakken nog steeds bij klanten thuis terechtkomen.”

In samenwerking met onder andere verpakkingsgigant Tetra Pak en Unilever werd uiteindelijk een oplossing gevonden in het meten van de impedantie, de elektrische geleiding van de melk. Voor het meten van die impedantie zijn twee elektroden nodig. Maar de fabrikanten hebben al problemen om één melkpak te plaatsen, ook al is die elektrode in feite niets anders dan een klein geleidend strookje.

,,Toen bedachten we dat de aluminiumlaag in de verpakking, die ons bij andere meetmethoden altijd in de weg had gezeten, als elektrode konden gebruiken. Het probleem werd zo de oplossing”, legt de Bulgaarse wetenschapper uit.

,,Met onze oplossing kan ieder pak gecontroleerd worden. En de meetsnelheid gaat absoluut niet ten koste van de kwaliteit van meten. Onze metingen zijn zelfs nog maximaal veertig procent beter dan die van huidige, destructieve meetapparatuur.”

Tot nu toe is dit Europese onderzoeksproject een voorbeeld van marktgerichte wetenschap. Maar men is pas halverwege: ,,Het principe is er. Nu moeten wij nog gaan werken aan de apparatuur, aan een meetsysteem dat die melkproductie kan bijbenen.”

Dus zijn Nihtianov en zijn collega’s aan een klein persoffensief begonnen: lezingen, aandacht in de media, het hoort er allemaal bij. ,,We zijn net begonnen lawaai te maken, want tot nu toe zijn de investeringen laag geweest. Maar als we daadwerkelijk een meetsysteem gaan bouwen zal er meer geld nodig zijn.”

Deze vorm van wetenschap bevalt Nihtianov goed: ,,Ik doe graag onderzoek op de grens tussen wetenschap en de buitenwereld.Laten we echte problemen in de echte wereld oplossen.”

Hoe weet je of de melk in een pak bedorven is? Door het pak open te maken en eens goed te ruiken. Maar ontdekking aan de keukentafel is te laat: bedorven producten bij de consument thuis zijn de nachtmerrie van iedere voedselproducent. Delftse elektrotechnici bedachten een methode om ieder pak ongeopend te controleren.

,,Het is in principe niet zo’n groot probleem om bacteriële activiteit, een voorbode van bederf, in voedsel te meten. Ook binnen een afgesloten verpakking. Maar al die methoden hebben als nadeel dat het te lang duurt, bijvoorbeeld 24 uur, om eventueel bederf te ontdekken”, vertelt dr. S. Nihtianov, die sinds 1995 als onderzoeker bij de vakgroep elektronica met dit project bezig is. ,,De uitdaging was dan ook om een systeem te bedenken waarmee de inhoud van verpakkingen met een enorme snelheid gecontroleerd kan worden.”

Want een productielijn in een melkfabriek spuugt tot twee volle pakken melk per seconde uit. Of de dagvoorraad van een grote supermarkt in drie minuten. En fabrikanten willen dat àlle pakken gecontroleerd worden.

Nihtianov: ,,Nu neemt men een steekproef, waarbij destructieve detectiemethoden worden gebruikt. Die melk moet dus weggegooid worden en een steekproef bewijst alleen dat er op duizend pakken melk misschien vijf bedorven zijn. Welke vijf weet je niet, waardoor die pakken nog steeds bij klanten thuis terechtkomen.”

In samenwerking met onder andere verpakkingsgigant Tetra Pak en Unilever werd uiteindelijk een oplossing gevonden in het meten van de impedantie, de elektrische geleiding van de melk. Voor het meten van die impedantie zijn twee elektroden nodig. Maar de fabrikanten hebben al problemen om één melkpak te plaatsen, ook al is die elektrode in feite niets anders dan een klein geleidend strookje.

,,Toen bedachten we dat de aluminiumlaag in de verpakking, die ons bij andere meetmethoden altijd in de weg had gezeten, als elektrode konden gebruiken. Het probleem werd zo de oplossing”, legt de Bulgaarse wetenschapper uit.

,,Met onze oplossing kan ieder pak gecontroleerd worden. En de meetsnelheid gaat absoluut niet ten koste van de kwaliteit van meten. Onze metingen zijn zelfs nog maximaal veertig procent beter dan die van huidige, destructieve meetapparatuur.”

Tot nu toe is dit Europese onderzoeksproject een voorbeeld van marktgerichte wetenschap. Maar men is pas halverwege: ,,Het principe is er. Nu moeten wij nog gaan werken aan de apparatuur, aan een meetsysteem dat die melkproductie kan bijbenen.”

Dus zijn Nihtianov en zijn collega’s aan een klein persoffensief begonnen: lezingen, aandacht in de media, het hoort er allemaal bij. ,,We zijn net begonnen lawaai te maken, want tot nu toe zijn de investeringen laag geweest. Maar als we daadwerkelijk een meetsysteem gaan bouwen zal er meer geld nodig zijn.”

Deze vorm van wetenschap bevalt Nihtianov goed: ,,Ik doe graag onderzoek op de grens tussen wetenschap en de buitenwereld.Laten we echte problemen in de echte wereld oplossen.”

Editor Redactie

Do you have a question or comment about this article?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.