De Duitse schrijver Georg Büchner overleed al op 23-jarige leeftijd. Niettemin heeft hij in zijn korte levensspanne drie toneelstukken nagelaten.
Zijn revolutionaire gezindheid heeft onder andere zijn neerslag gevonden in ‘Dantons Dood’. Een toneelstuk over de nadagen van de Franse Revolutie waarin Danton en Robespierre in een heftige strijd zijn verwikkeld.
Al op jonge leeftijd koesterde Georg Büchner (1813-1837) revolutionaire ideeën waarmee hij als voorloper van Karl Marx zijn tijd ver vooruit was. Een en ander mondde in 1835 uit in het politieke pamflet ‘de Hessische Landbote’ waarin hij het volk van Hessen aanspoort om in opstand te komen tegen zijn onderdrukkers. De machthebbers kon het maar weinig bekoren, zodat hij gedwongen was te vluchten naar Frankrijk.
Luttele maanden later verscheen zijn toneelstuk ‘Dantons Dood’. Een koningsdrama over de twee grote mannen van de Franse Revolutie: Georges Danton en Maximilien Robespierre. Beiden behoorden tot de Jacobijnen die na de val van het Ancient Regime deel uitmaakten van de Nationale Conventie en streden tegen de adel en de geestelijkheid.
‘Dantons Dood’ speelt zich af op een moment dat Robespierre de macht naar zich toetrekt en al zijn (vermeende) opponenten onder de guillotine legt. Danton en enkele medestanders vinden dat hij daarin te ver gaat. Ze pleiten voor een stabilisering van de revolutie en willen de terreur een halt toeroepen. Robespierre vat dit op als hoogverraad en sleept Danton en de zijnen voor het gerecht.
Het toneelstuk speelt zich af vlak voordat Danton te horen krijgt dat het politieke tij zich tegen hem keert. Het Appeltheater, waar ‘Dantons Dood’ in de regie van Antoine Uitdehaag wordt opgevoerd, is voor de gelegenheid omgetoverd tot een revolutionair arena compleet met zandhopen, puin en half verwoeste sierbogen.
Danton en Robespierre staan in hun meningen lijnrecht tegenover elkaar. Robespierre, in een ingetogen rol van Robert Prager, vindt dat het wapen van de revolutie de terreur is. Danton (Aus Greidanus) huldigt de opvatting dat de revolutie op een punt is gekomen dat ze haar eigen kinderen opvreet. Wat hen verder uiteendrijft is dat Robespierre uitgaat van ‘de deugd’ en Danton van ‘de ondeugd’; de eerste stelt de maatschappij boven het individu, de tweede het individuele boven het collectieve.
Het pleit wordt uiteindelijk gewonnen door Robespierre, want hij weet Danton uit de weg te ruimen. Het stuk is zeer verbaal en voor de teksten heeft Büchner geput uit talrijke historische bronnen over de Franse revolutie, de Griekse mythologie en de bijbel. Ondanks de gloedvolle dialogen is het daarom niet altijd even gemakkelijk te volgen. De Franse tijd weet het goed op te roepen, maar het ontbeert turbulentie en zinderende spanning. (M.v.d.L.)
‘Dantons Dood’ wordt de hele maand opgevoerd in het Appeltheater in Den Haag.
De Duitse schrijver Georg Büchner overleed al op 23-jarige leeftijd. Niettemin heeft hij in zijn korte levensspanne drie toneelstukken nagelaten. Zijn revolutionaire gezindheid heeft onder andere zijn neerslag gevonden in ‘Dantons Dood’. Een toneelstuk over de nadagen van de Franse Revolutie waarin Danton en Robespierre in een heftige strijd zijn verwikkeld.
Al op jonge leeftijd koesterde Georg Büchner (1813-1837) revolutionaire ideeën waarmee hij als voorloper van Karl Marx zijn tijd ver vooruit was. Een en ander mondde in 1835 uit in het politieke pamflet ‘de Hessische Landbote’ waarin hij het volk van Hessen aanspoort om in opstand te komen tegen zijn onderdrukkers. De machthebbers kon het maar weinig bekoren, zodat hij gedwongen was te vluchten naar Frankrijk.
Luttele maanden later verscheen zijn toneelstuk ‘Dantons Dood’. Een koningsdrama over de twee grote mannen van de Franse Revolutie: Georges Danton en Maximilien Robespierre. Beiden behoorden tot de Jacobijnen die na de val van het Ancient Regime deel uitmaakten van de Nationale Conventie en streden tegen de adel en de geestelijkheid.
‘Dantons Dood’ speelt zich af op een moment dat Robespierre de macht naar zich toetrekt en al zijn (vermeende) opponenten onder de guillotine legt. Danton en enkele medestanders vinden dat hij daarin te ver gaat. Ze pleiten voor een stabilisering van de revolutie en willen de terreur een halt toeroepen. Robespierre vat dit op als hoogverraad en sleept Danton en de zijnen voor het gerecht.
Het toneelstuk speelt zich af vlak voordat Danton te horen krijgt dat het politieke tij zich tegen hem keert. Het Appeltheater, waar ‘Dantons Dood’ in de regie van Antoine Uitdehaag wordt opgevoerd, is voor de gelegenheid omgetoverd tot een revolutionair arena compleet met zandhopen, puin en half verwoeste sierbogen.
Danton en Robespierre staan in hun meningen lijnrecht tegenover elkaar. Robespierre, in een ingetogen rol van Robert Prager, vindt dat het wapen van de revolutie de terreur is. Danton (Aus Greidanus) huldigt de opvatting dat de revolutie op een punt is gekomen dat ze haar eigen kinderen opvreet. Wat hen verder uiteendrijft is dat Robespierre uitgaat van ‘de deugd’ en Danton van ‘de ondeugd’; de eerste stelt de maatschappij boven het individu, de tweede het individuele boven het collectieve.
Het pleit wordt uiteindelijk gewonnen door Robespierre, want hij weet Danton uit de weg te ruimen. Het stuk is zeer verbaal en voor de teksten heeft Büchner geput uit talrijke historische bronnen over de Franse revolutie, de Griekse mythologie en de bijbel. Ondanks de gloedvolle dialogen is het daarom niet altijd even gemakkelijk te volgen. De Franse tijd weet het goed op te roepen, maar het ontbeert turbulentie en zinderende spanning. (M.v.d.L.)
‘Dantons Dood’ wordt de hele maand opgevoerd in het Appeltheater in Den Haag.
Comments are closed.