Science

Cryosat

Afgelopen zaterdag kwam er een einde aan Cryosat, de ijsmissie van ESA. De faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek loopt daardoor een lucratief contract mis.

Europese ruimtevaartorganisatie ESA had alles tot in de puntjes voorbereid. Toch ging er afgelopen zaterdag bij de lancering van Cryosat iets mis. Ruim veertig minuten na de lancering was duidelijk dat Cryosat het niet had gered en dat Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek de data van Cryosat niet zou kunnen analyseren. Het onderzoek naar klimaatverandering loopt hierdoor een forse deuk op. Wat ging er mis?

“Waarschijnlijk had de satelliet niet de vereiste snelheid om in de juiste omloopbaan te komen”, zegt dr.ir. Ernst Schrama van Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek desgevraagd. “We zijn teleurgesteld dat het is misgegaan. De lancering had een slaagkans van 95 tot 99 procent, dus het is bijzonder dat je het mis hebt zien gaan. Onder de satelliet zitten drie trappen. De onderste twee branden op en worden afgestoten. De derde trap, de Breeze-KM module, functioneerde niet, zodat Cryosat te weinig snelheid, minder dan 8 kilometer per seconde, kreeg om in een goede omloopbaan te komen.”

Niet alleen de Cryosat ging verloren, maar ook het lucratieve contract tussen Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek en ESA. Een financiële aderlating? “Een deel van het contract is nu ontbonden”, zegt Schrama. “Dat is teleurstellend, maar we nemen ons verlies. Het is nog onduidelijk welke financiële gevolgen dit heeft voor ons.” Of een Cryosat 2 wordt gelanceerd, is ook nog onduidelijk. Schrama: “Voordat een nieuwe lancering zal plaatsvinden, zijn we drie jaar verder.”

Cryosat zou de ijshoogte- en ijsdiktevariatie hebben gemeten. “Een belangrijk onderzoek”, zegt Schrama. “Vooral om meer te weten over klimaatverandering. In Groenland wilden we bijvoorbeeld hoogteveranderingen van de gletsjer ten opzichte van het zeeniveau meten. Ook zouden we de dikte van zee-ijs meten. Een ijsberg steekt maar voor eentiende boven het water uit, de rest zit onder water. De Cryosat-radar zou dat kopje meten en vervolgens een schatting maken van de totale massa. Een ander doel was om de totale massabalans van ijs op aarde te meten. Dan weet je hoe veel oppervlakte ijs er is, hoe veel inhoud er was en hoe dat verandert. Dat zou ons veel vertellen over klimaatverandering.”

Ook missies die soortgelijk onderzoek doen zijn geen onverdeeld succes. “Nasa heeft ook een satelliet. Die doet hetzelfde onderzoek, maar met een laser in plaats van een radar. Die lancering ging wel goed, maar de lasers verouderen onverwacht snel. De satelliet vliegt nu tweeëneenhalf jaar, maar de missie zal waarschijnlijk vroegtijdig worden beëindigd. Ruimtevaart is risky business. Het grote geluk is dat er geen astronauten aan boord waren. Het mislukken van Cryosat kost geen levens, dus we moeten er ook niet te zwaar over doen.” (RV)

Europese ruimtevaartorganisatie ESA had alles tot in de puntjes voorbereid. Toch ging er afgelopen zaterdag bij de lancering van Cryosat iets mis. Ruim veertig minuten na de lancering was duidelijk dat Cryosat het niet had gered en dat Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek de data van Cryosat niet zou kunnen analyseren. Het onderzoek naar klimaatverandering loopt hierdoor een forse deuk op. Wat ging er mis?

“Waarschijnlijk had de satelliet niet de vereiste snelheid om in de juiste omloopbaan te komen”, zegt dr.ir. Ernst Schrama van Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek desgevraagd. “We zijn teleurgesteld dat het is misgegaan. De lancering had een slaagkans van 95 tot 99 procent, dus het is bijzonder dat je het mis hebt zien gaan. Onder de satelliet zitten drie trappen. De onderste twee branden op en worden afgestoten. De derde trap, de Breeze-KM module, functioneerde niet, zodat Cryosat te weinig snelheid, minder dan 8 kilometer per seconde, kreeg om in een goede omloopbaan te komen.”

Niet alleen de Cryosat ging verloren, maar ook het lucratieve contract tussen Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek en ESA. Een financiële aderlating? “Een deel van het contract is nu ontbonden”, zegt Schrama. “Dat is teleurstellend, maar we nemen ons verlies. Het is nog onduidelijk welke financiële gevolgen dit heeft voor ons.” Of een Cryosat 2 wordt gelanceerd, is ook nog onduidelijk. Schrama: “Voordat een nieuwe lancering zal plaatsvinden, zijn we drie jaar verder.”

Cryosat zou de ijshoogte- en ijsdiktevariatie hebben gemeten. “Een belangrijk onderzoek”, zegt Schrama. “Vooral om meer te weten over klimaatverandering. In Groenland wilden we bijvoorbeeld hoogteveranderingen van de gletsjer ten opzichte van het zeeniveau meten. Ook zouden we de dikte van zee-ijs meten. Een ijsberg steekt maar voor eentiende boven het water uit, de rest zit onder water. De Cryosat-radar zou dat kopje meten en vervolgens een schatting maken van de totale massa. Een ander doel was om de totale massabalans van ijs op aarde te meten. Dan weet je hoe veel oppervlakte ijs er is, hoe veel inhoud er was en hoe dat verandert. Dat zou ons veel vertellen over klimaatverandering.”

Ook missies die soortgelijk onderzoek doen zijn geen onverdeeld succes. “Nasa heeft ook een satelliet. Die doet hetzelfde onderzoek, maar met een laser in plaats van een radar. Die lancering ging wel goed, maar de lasers verouderen onverwacht snel. De satelliet vliegt nu tweeëneenhalf jaar, maar de missie zal waarschijnlijk vroegtijdig worden beëindigd. Ruimtevaart is risky business. Het grote geluk is dat er geen astronauten aan boord waren. Het mislukken van Cryosat kost geen levens, dus we moeten er ook niet te zwaar over doen.” (RV)

Editor Redactie

Do you have a question or comment about this article?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.