Stel, een student haalt voor haar allereerste tentamen een nette zeven. Een goede start van de studie. Die is binnen. Maar wat als we haar drie maanden later, bij wijze van experiment, zouden vragen om zonder extra studie ook het hertentamen te doen? Zou zij daar dan nog steeds een voldoende voor halen?
Na afloop van het eerste kwartaal rolde de traditionele schok van heel veel onvoldoendes voor de nieuwe lichting studenten weer door mijn faculteit. En dat terwijl we ons al sinds week 1 verbazen over hoe braaf en hardwerkend het huidige cohort lijkt te zijn. Reden voor veel ‘hoe komt dat nou toch’-gesprekken.
Helaas wordt die discussie bijna nooit gekoppeld aan een ander hardnekkig fenomeen: dat ouderejaars studenten vaak compleet vergeten zijn waar ze eerder toch echt tentamens in gehaald hebben. Toen ik me hier tegen een collega verbaasd over uitsprak, vertelde hij me over een gesprek onder studentassistenten bij een werkcollege. Ze bladerden door het boek van een vak dat bij een eerstejaars op tafel lag. “Kun jij dit nog?”, vroeg de één. “Ik snap niet eens meer waar het over gaat!”, antwoordde de ander.
Zou het feit dat studenten belangrijke kennis relatief kort na het halen van een toets alweer kwijt zijn, niet tot meer reflectie moeten leiden? In ieder geval hoort bij een analyse van slagingspercentages ook de vraag wat degenen die wél een 6 of een 7 hebben binnengesleept nu eigenlijk aan kennis meenemen. Als het geleerde zo snel alweer weg kan zijn, wat zegt dat cijfer dan?
Onderwijs is niet bedoeld als wedstrijd
Via het online vak Teaching College-Level Science and Engineering van Sanjoy Mahajan las ik Everyone Should Get an A van David MacKay. Hij pleit ervoor om af te stappen van het systeem waarbij we na een arbitraire periode het leerproces afkappen met een tentamen. Want in feite maken we er nu een race van, waarin studenten beoordeeld worden op hoe ver ze komen binnen een bepaalde tijd. Maar veel leerstrategieën die onder die voorwaarden effectief zijn, zijn desastreus voor solide lange-termijnleren.
Stel in plaats van de beschikbare tijd het te behalen niveau vast, stelt MacKay voor, en geef iedereen de mogelijkheid om dat 100% te bereiken. Iedereen een 10. Want waarom zouden we überhaupt zessen, zevens, achten, en negens willen geven? Onderwijs is niet bedoeld als wedstrijd. En het is niet onze taak als docent om studenten van goed naar slecht te rangschikken.
Ik voel wel voor zijn ideeën. Want studenten door de tentamens van struikelvakken heen helpen zou zomaar het paard achter de wagen kunnen zijn. Ook al zou het lukken om studenten – met betere colleges, meer ondersteuning, of wat dan ook – die horde allemaal wel in één keer met een 6 of 7 te laten halen, als ze het twee jaar later toch weer kwijt zijn, dan is daar uiteindelijk weinig mee bereikt.
Bob van Vliet is docent op de faculteit 3mE, na eerder bij Industrieel Ontwerpen en Bouwkunde les te hebben gegeven.
Bob van Vliet / Columnist
Comments are closed.