[Column] Dr. Neelie

Net als de TU Delft, eert ook de TU Twente mensen met een bijzondere verdienste voor de wetenschap met een eredoctoraat. In Delft gebeurt dat ieder jaar op de Dies Natalis, de verjaardag van de universiteit. In een eerdere column sprak ik mijn waardering uit voor het Delftse beleid dat vrijwel zonder uitzondering eredoctoraten toekende aan mensen die dat dik verdiend hebben. Alleen in 1951 zat iemand niet goed op te letten, want toen kreeg Prins Bernhard een eredoctoraat. Hahahahaha, wat een grap! Nee, het is helaas de bittere realiteit. Boef Benno ontving daadwerkelijk een eredoctoraat van de TU Delft. De TU Twente reikt slechte eens in de vijf jaar eredoctoraten uit. Grote namen zijn in het verleden de revue gepasseerd, waaronder Willem Kolff, de uitvinder van de kunstnier, en Adriaan de Groot, gepromoveerd op het invloedrijke proefschrift ‘Het Denken van den Schaker’ (1946) en grondlegger van de Cito-toets. Ook de eredoctoraten voor Adam Savage en Jamie Hyneman, de presentatoren van het populaire wetenschapsprogramma Mythbusters, vind ik zeer terecht. Maar dit jaar vergaloppeert de TU Twente zich deerlijk.

Op 25 november, tijdens haar 55ste Dies Natalis, zal de TU Twente eredoctoraten verlenen aan Hugh Herr, een toonaangevend onderzoeker op het gebied van wearable robotics, aan Christoph Gerber, een pionier op het gebied van de Scanning Tunnel Microscope (STM) en de Atomic Force Microscope (AFM), aan Edward Tufte, een statisticus die hét standaardwerk schreef over het visualiseren van kwantitatieve data: The Visual Display of Quantitative Data (https://www.amazon.com/Visual-Display-Quantitative-Information/dp/0961392142), een meesterwerk dat iedere student verplicht zou moeten lezen, en aan Neelie Kroes.

Hè, wát, WIE??? Neelie Kroes? Ik las het goed, de TU Twente reikt een eredoctoraat uit aan Neelie Kroes vanwege haar grote verdiensten in… eh… eh…Er schoot me zo snel niets te binnen. Dat is niet helemaal waar, want er schoot me van alles te binnen: de Tank Cleaning Rotterdam-affaire, haar foute vriendjes (Bram Peper, Jan-Dirk Paarlberg), haar ‘vergeten’ bestuurslidmaatschap van Mint Holdings, en haar omstreden benoeming tot hoofd van de adviesraad van Uber. Maar ik zag geen link met wetenschap en technologie. Dus las ik de onderbouwing die de TU Twente aan haar eredoctoraat gaf: “[…] lange staat van dienst in de politiek en in bestuursfuncties […] ambassadeur voor Startup Delta […] adviseur voor de taxidienst Uber […] eerste vrouwelijke President van Nyenrode Business Universiteit […] stempel gedrukt op de digitale transformatie […] hard gemaakt voor de emancipatie van vrouwen in de techniek en in leidinggevende functies.” That’s it? Je zal maar een échte wetenschapper zijn en tegelijkertijd met dit Fremdkörper worden geëerd.

Van 1991 tot 2000 was ‘Netwerk Neelie’ president van Nyenrode. Grootgrutter Albert Heijn financierde in 1988 een leerstoel in de distributiekunde en vier jaar later ontving hij een eredoctoraat van Nyenrode. In 2001 was de feestelijke opening van het ‘Dr. Albert Heijn-gebouw’ dat hij bekostigde. Vestzak, broekzak, kontzak, balzak – want voor-wat hoort-wat, tenslotte. In 1993 protesteerden Piet Vroon en André Klukhun tegen de toekenning van dat eredoctoraat aan Albert Heijn door hun eigen doctorsbul in te leveren bij de Universiteit van Utrecht. Neelie Kroes ontkende dat er een verband was tussen de door Albert Heijn gefinancierde leerstoel en het aan hem toegekende eredoctoraat, en betichtte Vroon van ‘vismarkttaal’. She’d know, wouldn’t she? zou Basil Fawlty zeggen.

Het is overigens niet Neelies eerste eredoctoraat. In 1989 ontving ze er al een van de University of Hull. Voorwaar een hele eer, want ook Nick Barmby kreeg daar een eredoctoraat. Nick Barmby is een voetballer die in zijn carrière maar liefst vier doelpunten voor Engeland maakte. En in 2014 verleende de Open Universiteit haar een eredoctoraat. Voorwaar een hele eer, want ook Geert Mak kreeg daar een eredoctoraat. Neelie grossiert in onderscheidingen en eretitels. Het zijn er bijna net zoveel als haar nevenfuncties. Ze is onderscheiden met de Legpenning van de Vereniging Kust- en Oeverwerken, en ze ontving de Wolfert van Borselenpenning die ook is uitgereikt aan Lee Towers en Gerard Cox. Vorig jaar behaagde het de Koning om haar te benoemen tot Ridder Grootkruis in de Orde van Oranje-Nassau. Er zijn slechts tachtig andere gelukkigen die deze onderscheiding mochten ontvangen. Zonder uitzondering vallen die in de categorie minkukel en/of machtspotentaat. Een kleine selectie: Prince Charles, Herman van Rompuy, Wim Kok, Jan Peter Balkenende, en Dries van Agt. Neelie mag dan nog geen erelid zijn van de VVD, sinds 1989 is ze wel erelid van Vereniging Das en Boom.

Toen ik na het aanschouwen van zo veel rectale veren tevreden constateerde dat de TU Delft zich niet voor dat karretje had laten spannen, ontdekte ik tot mijn ontsteltenis dat Neelie Kroes in 2012 door de TU Delft is benoemd tot Honorary Fellow ‘als erkenning voor haar inspanningen op gebied van ICT’. Ook ontving ze de universiteitspenning. Gelukkig was het geen eredoctoraat, dus ik maak mezelf wijs dat we haar slechts een like en een flippo hebben gegeven.