Blinden navigeren op trilvest

Prof.dr. Mark Neerincx van de sectie mens-machine interactie wil volgend jaar met TNO Human Factors en de Universiteit Twente aan het ontwerp beginnen.

Het vest moet de blinde een beeld van zijn omgeving laten ervaren op basis van verschillende soorten trillingen. Sensoren in de schoenen en kleding moeten via het vest de gebruiker waarschuwen voor obstakels en aanstormende voertuigen. De gebruiker kan zijn koers vervolgens wijzigen op aanwijzing van zijn vest.

“Het gaat dus niet om een trillinkje aan of uit, maar een heel scala aan trillingen”, zegt Neerincx. “Want je wilt verschillende soorten informatie doorgeven over de weg, en naderende objecten. De trillingen die het vest de gebruiker geeft, moeten via de tastzintuigen een beeld van de wereld geven – de zogeheten tactiele informatie.”

Een voordeel van tactiele informatie voor blinden boven geluidsinformatie is de kleinere kans op verstoring, bijvoorbeeld door een gesprek in de directe nabijheid. Ook zit de signalering de gebruiker letterlijk dicht op de huid.

“Iedere soort trilling brengt unieke informatie over een obstakel”, zegt Neerincx. “Gebruikers hebben dan wel een soort training nodig om een aantal signalen te begrijpen. Maar de nadruk in het ontwerp van het trilvest ligt op het feit dat de meeste trillingsinformatie intuïtief wordt begrepen.”

De waarneming van obstakels in de omgeving gebeurt via een nieuwe sensortechniek, die aan de TU Twente wordt ontworpen. TNO ontwikkelt de trillingssignalen die mensen makkelijk als bruikbare informatie kunnen verwerken. Neerincx richt zich op de gebruiksvriendelijkheid van het vest.

“Er bestaat nog weinig kennis over wat voor bewegingspatroon het vest oproept in de beleving van de gebruiker”, zegt hij. “Een wandelaar verplaatst zichzelf, objecten in de omgeving bewegen en dit heeft gevolgen voor zijn oriëntatie. Van belang is hoe je verschillende soorten bewegingen in de omgeving naar een signaal in het vest kunt vertalen, zodat de gebruiker daar doeltreffend op reageert.”

Nog een beetje science fiction, maar op termijn haalbaar zou een vest kunnen zijn dat ook op GPS-informatie reageert en de blinde door de stad naar bijvoorbeeld het postkantoor kan begeleiden.

Het trilvest bestaat al als proefmodel bij TNO. Astronaut André Kuipers heeft dit vest in het internationale ruimtestation ISS getest op de mogelijkheden voor navigatie in de ruimte.

Ook helikopterpiloten gebruiken al een trilvest, om exact stil in de lucht te kunnen hangen. Het trilvest geeft op grond van locatie-informatie door of er een afwijking naar voren of achteren optreedt en geeft dit door aan het vest. De piloot voelt de aanwijzingen van het vest en kan dan bijsturen.

Prof.dr. Mark Neerincx van de sectie mens-machine interactie wil volgend jaar met TNO Human Factors en de Universiteit Twente aan het ontwerp beginnen.

Het vest moet de blinde een beeld van zijn omgeving laten ervaren op basis van verschillende soorten trillingen. Sensoren in de schoenen en kleding moeten via het vest de gebruiker waarschuwen voor obstakels en aanstormende voertuigen. De gebruiker kan zijn koers vervolgens wijzigen op aanwijzing van zijn vest.

“Het gaat dus niet om een trillinkje aan of uit, maar een heel scala aan trillingen”, zegt Neerincx. “Want je wilt verschillende soorten informatie doorgeven over de weg, en naderende objecten. De trillingen die het vest de gebruiker geeft, moeten via de tastzintuigen een beeld van de wereld geven – de zogeheten tactiele informatie.”

Een voordeel van tactiele informatie voor blinden boven geluidsinformatie is de kleinere kans op verstoring, bijvoorbeeld door een gesprek in de directe nabijheid. Ook zit de signalering de gebruiker letterlijk dicht op de huid.

“Iedere soort trilling brengt unieke informatie over een obstakel”, zegt Neerincx. “Gebruikers hebben dan wel een soort training nodig om een aantal signalen te begrijpen. Maar de nadruk in het ontwerp van het trilvest ligt op het feit dat de meeste trillingsinformatie intuïtief wordt begrepen.”

De waarneming van obstakels in de omgeving gebeurt via een nieuwe sensortechniek, die aan de TU Twente wordt ontworpen. TNO ontwikkelt de trillingssignalen die mensen makkelijk als bruikbare informatie kunnen verwerken. Neerincx richt zich op de gebruiksvriendelijkheid van het vest.

“Er bestaat nog weinig kennis over wat voor bewegingspatroon het vest oproept in de beleving van de gebruiker”, zegt hij. “Een wandelaar verplaatst zichzelf, objecten in de omgeving bewegen en dit heeft gevolgen voor zijn oriëntatie. Van belang is hoe je verschillende soorten bewegingen in de omgeving naar een signaal in het vest kunt vertalen, zodat de gebruiker daar doeltreffend op reageert.”

Nog een beetje science fiction, maar op termijn haalbaar zou een vest kunnen zijn dat ook op GPS-informatie reageert en de blinde door de stad naar bijvoorbeeld het postkantoor kan begeleiden.

Het trilvest bestaat al als proefmodel bij TNO. Astronaut André Kuipers heeft dit vest in het internationale ruimtestation ISS getest op de mogelijkheden voor navigatie in de ruimte.

Ook helikopterpiloten gebruiken al een trilvest, om exact stil in de lucht te kunnen hangen. Het trilvest geeft op grond van locatie-informatie door of er een afwijking naar voren of achteren optreedt en geeft dit door aan het vest. De piloot voelt de aanwijzingen van het vest en kan dan bijsturen.