Campus

Bij Belgisch bier ligt de grens

‘Meer doen met minder’, luidt het motto van vrekkenpaar Hanneke van Veen en Rob van Eeden. Als uitgevers van de Vrekkenkrant schopten ze het tot Bekende Nederlanders.

Tijdens de Studium Generale-reeks ‘Het slijk der aarde’ mocht het duo niet ontbreken. ,,Uit de hoge opkomst valt op te maken dat het een interessant onderwerp is”, begon Van Eeden. ,,Het is natuurlijk ook leuk om eens naar dat gekke vrekkenechtpaar te kijken.”

Wie ze nog nooit heeft gezien of gehoord, denkt bij het ‘vrekkenechtpaar’ aan twee steile calvinisten die achter de kansel de zegeningen van de zuinigheid verkondigen. Of zoals Rob van Eeden zelf schrijft in het voorwoord van ‘Hoe word ik een echte vrek?: ,,Ze verwachten een karig stel, gehuld in lompen, in een woning met sinaasappelkistjes als meubilair, druk doende broodkruimels te verzamelen voor door de yoghurt.”

Ook tijdens het optreden in het cultureel centrum komt Hanneke van Veen op het vooroordeel terug: ,,Veel mensen denken dat wij theezakjes aan de waslijn drogen en dat we de hele avond in een zitzak tegen de verwarming aan zitten die tien graden lager is gezet. Het moet wel heel afschuwelijk op sommigen overkomen.”

Het moet gezegd dat Van Eeden en Van Veen er allesbehalve uitzien als twee ‘harken’. Eerder als goed opgeleide veertigers met een vlotte babbel die ook over humor en zelfspot blijken te beschikken. Van Eeden was ooit mede-directeur van het Centrum voor Energiebesparing in Delft, zijn echtgenote werkte in de psychotherapie. Je zou dus denken dat het initiatief voor het uitgeven van een Vrekkenkrant, waarvan inmiddels het laatste nummer is verschenen, bij Van Eeden ligt. Dat is niet het geval.

,,Rob was mijn eerste bekeerling”, legt Van Veen uit, ,,maar het was wel een zwaar geval. Rond mijn veertigste begonnen we allebei goed te verdienen en hebben we het geld behoorlijk laten rollen. Op een bepaald moment merkte ik dat het me ging tegenstaan. Ik zat voor de zoveelste keer in een restaurant en voelde me verplicht om ervan te genieten, want het kost veel geld. Maar ik vond er niets aan. Hetzelfde had ik met vakanties. Eigenlijk bleef ik net zo lief thuis. Ik werd dus een beetje blasé. Daarnaast las ik in allerlei rapporten dat we in het rijke Westen onze consumptie moesten minderen.”
Doorzonwoning

Voor Van Eeden hoefde het allemaal niet zo. Hij had een netto inkomen van 2200 gulden per maand en leefde daar naar eigen zeggen riant van. Intussen hield hij zich bij het Centrum voor Energiebesparing wel bezig met glasbakken en GFT. Ook spraken ze weleens over het ‘sobere’ toekomstscenario waarin iedereen een paar procent minder consumeert. Dat sloeg totaal niet aan. ,,Als ik eraan terugdenk”, zegt hij, ,,dan begrijp ik het ook wel. We waren allemaal jonge ingenieurs en bedrijfskundigen. We hadden net eenVolvo gekocht, een doorzonwoning en een tweede huisje of een tweede vrouw. Bovendien was het op het ministerie van VROM niet te verkopen dat we minder moesten consumeren.”

Desondanks bleeft zijn echtgenote ,,aan zijn kont zeuren” om zuiniger te leven. Toen is het begonnen. Nu zegt hij: ,,Het is heel leuk, dus ik raad iedereen aan die er zin in heeft om radicaal te stoppen met consumeren. Iedere keer als er een koopimpuls komt, moet je diep ademhalen en niks kopen. Dan kun je tuinieren, wandelen, boeken lezen of met de kinderen spelen. Maar dan komt het weer: Windows 95. Dat moet ik hebben, denk je dan, want al mijn collega’s hebben het. Dagen zijn ze ermee bezig. Nachtenlang zitten ze een faxmodem te installeren. Ga zitten en wacht met kopen. Hou op met consumeren!”

Ze deden de abonnementen de deur uit, gingen niet meer buitenshuis eten, meden de kroeg, kochten tweedehands kleding, deden zo goedkoop mogelijk boodschappen en reisden voortaan met het openbaar vervoer. Wie rondneust in ‘Hoe word ik een echte vrek?’ komt vele andere voorbeelden van tegen. Zo laat een uitgeknepen tube tandpasta zich doormidden knippen, zodat er nog ettelijke malen mee gepoetst kan worden. Wie een thee-ei gebruikt in plaats van theezakjes bespaart in zijn leven honderden guldens. Uit haar ‘vrekkenkoffer’ tovert Van Veen een doosje wybertjes. Omgerekend kosten die zeventig gulden per kilo. Bij de drogist kost dezelfde hoeveelheid zonder doosje slechts veertien gulden.
Sport

Maar wie bij iedere aanschaf stilstaat bij een goedkoper alternatief, is die niet de godganse dag bezig met geld? Een koopneurose wordt zo ingeruild voor een bezuinigingsobsessie. Van Veen: ,,Sommigen denken inderdaad dat wij de hele dag geld lopen te tellen. Het feit dat je zuinig leeft roept een bepaald beeld op. Ik denk dat ik vroeger veel meer geobsedeerd was door geld dan nu. Wij doen namelijk niet zoveel. We laten veel meer na.”

Op het ogenblik geeft het echtpaar achttienhonderd gulden per maand uit. Dat is ongeveer evenveel als een bijstandsuitkering voor twee mensen die samenwonen. Van Veen is het ermee eens dat het eenvoudiger is om te bezuinigen als je veel geld verdient. ,,Ik sprak laatst een vrouw die het heel mooi zei: je begint eerst jezelf te verwennen, dan raak je eraan gewend en dan wordt het gewoon. Als je veel kleren hebt of je hebt net je huis ingericht, dan kun je inderdaad gemakkelijker stoppen met kopen. Dat is een betere uitgangssituatie.”

Onderhand geeft het vrekkenechtpaar nog maar een kwart uit van wat het ooit besteedde. Wat gebeurt er eigenlijk met al dat geld? Volgens Van Veen wisten ze in het begin niet wat ze ermee wilden doen. Nu denken ze eraan om minder te werken of later helemaal te stoppen. Haar echtgenoot zet de sport voorop. ,,Ik vind het een uitdaging om de grens op te zoeken. Bij Belgisch bier heb ik de grens al bereikt. Dat drink ik nu alleen in het weekend. That’s the limit!”
Absurd

Het heeft er veel van weg dat het echtpaar door minder te kopen weliswaar milieubewust bezig is, maar dat ondertussen de zelfverrijking op de eerste plaats staat. Vandaar natuurlijk ook de naam ‘vrek’, die toch een vrij ongunstige betekenis heeft. Van Eeden: ,,Daarom zijn we na 28 nummers gestopt met de Vrekkenkrant. Het nieuwe blad heet ‘Genoeg’. Ik heb zelf ook een beetje genoeg van dat vrekkengedoe. Wij sturen ons geld ook naar Afrika, maar dat gaan we niet telkens aan de grote klok hangen. We hebben gekozen voor de naam ‘Vrekkenkrant’, omdat je in Nederland als je zuinig bent al snel een vrek wordt genoemd. Het is een provocerende naam. Wij zien ons als moderne vrekken: we zijn zuinig voor onszelf, maar niet gierig voor een ander.”

Dat neemt niet weg dat het echtpaar door zijn nieuwe levensstijl een aantal kennissen heeft verloren. Van Veen: ,,Ik heb nog nooit zoveel leuke mensen ontmoet als de laatste jaren, maar het blijft een pijnlijke ontdekking dat mensen je schrijven: ik wil met jou niks meer te maken hebben, want wat je nu doet is echt absurd. Ik denk dat het voor sommigen die luxe leven erg confronterend is. Terwijl wij zelf helemaal niet het idee hebben dat we mensen die er anders over denken veroordelen. Wij staan hier niet om bekeerlingen te maken. Het spreekt je aan of niet.”

Het echtpaar geeft tegenwoordig ook cursussen waarin geleerd wordt hoe greep te krijgen op de financiën. Van Veen: ,,Er zijn veel mensen die schulden hebben, een gat in de hand dragen of die koopverslaafd zijn. We beginnen de cursussen vaak met de vraag wat je zou doen in je leven als geld geen rol zou spelen. Meestal realiseren ze zich dan dat ze om het geld een bepaalde baan aanhouden of ergens blijven wonen. Geld houdt blijkbaar een heleboel mensen op hun plek.”
Geloof

Creatief met geld omgaan. Dat lijkt de boodschap van het vrekkenechtpaar. Het verschaft handige tips die vooral bestemd lijken voor mensen die de oorlog niet hebben meegemaakt. Wel kun je je afvragen of het leven er niet een beetje te kaal door wordt. Van Eeden: ,,Sommigen vragen ons weleens: springen jullie nou nooit eens uit de band? Ik ga niet uitleggen hoe ik uit de band spring, maar het grappige is juist dat als je relatief zuinig bent, je het jezelf gemakkelijker kunt permitteren.”

Er is al geopperd dat er in Nederland een vrekkenpartij moet komen, maar het vrekkenechtpaar hecht meer geloof aan buitenparlementaire acties en beïnvloeding. Van Veen: ,,Het heeft ook een keerzijde. Daarom zijn we onder andere met de Vrekkenkrant gestopt. Je bent ook een openbaar persoon. Dat is niet alleen maar leuk. Voor een politieke partij zijn we denk ik niet in de wieg gelegd.”

‘Meer doen met minder’, luidt het motto van vrekkenpaar Hanneke van Veen en Rob van Eeden. Als uitgevers van de Vrekkenkrant schopten ze het tot Bekende Nederlanders. Tijdens de Studium Generale-reeks ‘Het slijk der aarde’ mocht het duo niet ontbreken. ,,Uit de hoge opkomst valt op te maken dat het een interessant onderwerp is”, begon Van Eeden. ,,Het is natuurlijk ook leuk om eens naar dat gekke vrekkenechtpaar te kijken.”

Wie ze nog nooit heeft gezien of gehoord, denkt bij het ‘vrekkenechtpaar’ aan twee steile calvinisten die achter de kansel de zegeningen van de zuinigheid verkondigen. Of zoals Rob van Eeden zelf schrijft in het voorwoord van ‘Hoe word ik een echte vrek?: ,,Ze verwachten een karig stel, gehuld in lompen, in een woning met sinaasappelkistjes als meubilair, druk doende broodkruimels te verzamelen voor door de yoghurt.”

Ook tijdens het optreden in het cultureel centrum komt Hanneke van Veen op het vooroordeel terug: ,,Veel mensen denken dat wij theezakjes aan de waslijn drogen en dat we de hele avond in een zitzak tegen de verwarming aan zitten die tien graden lager is gezet. Het moet wel heel afschuwelijk op sommigen overkomen.”

Het moet gezegd dat Van Eeden en Van Veen er allesbehalve uitzien als twee ‘harken’. Eerder als goed opgeleide veertigers met een vlotte babbel die ook over humor en zelfspot blijken te beschikken. Van Eeden was ooit mede-directeur van het Centrum voor Energiebesparing in Delft, zijn echtgenote werkte in de psychotherapie. Je zou dus denken dat het initiatief voor het uitgeven van een Vrekkenkrant, waarvan inmiddels het laatste nummer is verschenen, bij Van Eeden ligt. Dat is niet het geval.

,,Rob was mijn eerste bekeerling”, legt Van Veen uit, ,,maar het was wel een zwaar geval. Rond mijn veertigste begonnen we allebei goed te verdienen en hebben we het geld behoorlijk laten rollen. Op een bepaald moment merkte ik dat het me ging tegenstaan. Ik zat voor de zoveelste keer in een restaurant en voelde me verplicht om ervan te genieten, want het kost veel geld. Maar ik vond er niets aan. Hetzelfde had ik met vakanties. Eigenlijk bleef ik net zo lief thuis. Ik werd dus een beetje blasé. Daarnaast las ik in allerlei rapporten dat we in het rijke Westen onze consumptie moesten minderen.”
Doorzonwoning

Voor Van Eeden hoefde het allemaal niet zo. Hij had een netto inkomen van 2200 gulden per maand en leefde daar naar eigen zeggen riant van. Intussen hield hij zich bij het Centrum voor Energiebesparing wel bezig met glasbakken en GFT. Ook spraken ze weleens over het ‘sobere’ toekomstscenario waarin iedereen een paar procent minder consumeert. Dat sloeg totaal niet aan. ,,Als ik eraan terugdenk”, zegt hij, ,,dan begrijp ik het ook wel. We waren allemaal jonge ingenieurs en bedrijfskundigen. We hadden net eenVolvo gekocht, een doorzonwoning en een tweede huisje of een tweede vrouw. Bovendien was het op het ministerie van VROM niet te verkopen dat we minder moesten consumeren.”

Desondanks bleeft zijn echtgenote ,,aan zijn kont zeuren” om zuiniger te leven. Toen is het begonnen. Nu zegt hij: ,,Het is heel leuk, dus ik raad iedereen aan die er zin in heeft om radicaal te stoppen met consumeren. Iedere keer als er een koopimpuls komt, moet je diep ademhalen en niks kopen. Dan kun je tuinieren, wandelen, boeken lezen of met de kinderen spelen. Maar dan komt het weer: Windows 95. Dat moet ik hebben, denk je dan, want al mijn collega’s hebben het. Dagen zijn ze ermee bezig. Nachtenlang zitten ze een faxmodem te installeren. Ga zitten en wacht met kopen. Hou op met consumeren!”

Ze deden de abonnementen de deur uit, gingen niet meer buitenshuis eten, meden de kroeg, kochten tweedehands kleding, deden zo goedkoop mogelijk boodschappen en reisden voortaan met het openbaar vervoer. Wie rondneust in ‘Hoe word ik een echte vrek?’ komt vele andere voorbeelden van tegen. Zo laat een uitgeknepen tube tandpasta zich doormidden knippen, zodat er nog ettelijke malen mee gepoetst kan worden. Wie een thee-ei gebruikt in plaats van theezakjes bespaart in zijn leven honderden guldens. Uit haar ‘vrekkenkoffer’ tovert Van Veen een doosje wybertjes. Omgerekend kosten die zeventig gulden per kilo. Bij de drogist kost dezelfde hoeveelheid zonder doosje slechts veertien gulden.
Sport

Maar wie bij iedere aanschaf stilstaat bij een goedkoper alternatief, is die niet de godganse dag bezig met geld? Een koopneurose wordt zo ingeruild voor een bezuinigingsobsessie. Van Veen: ,,Sommigen denken inderdaad dat wij de hele dag geld lopen te tellen. Het feit dat je zuinig leeft roept een bepaald beeld op. Ik denk dat ik vroeger veel meer geobsedeerd was door geld dan nu. Wij doen namelijk niet zoveel. We laten veel meer na.”

Op het ogenblik geeft het echtpaar achttienhonderd gulden per maand uit. Dat is ongeveer evenveel als een bijstandsuitkering voor twee mensen die samenwonen. Van Veen is het ermee eens dat het eenvoudiger is om te bezuinigen als je veel geld verdient. ,,Ik sprak laatst een vrouw die het heel mooi zei: je begint eerst jezelf te verwennen, dan raak je eraan gewend en dan wordt het gewoon. Als je veel kleren hebt of je hebt net je huis ingericht, dan kun je inderdaad gemakkelijker stoppen met kopen. Dat is een betere uitgangssituatie.”

Onderhand geeft het vrekkenechtpaar nog maar een kwart uit van wat het ooit besteedde. Wat gebeurt er eigenlijk met al dat geld? Volgens Van Veen wisten ze in het begin niet wat ze ermee wilden doen. Nu denken ze eraan om minder te werken of later helemaal te stoppen. Haar echtgenoot zet de sport voorop. ,,Ik vind het een uitdaging om de grens op te zoeken. Bij Belgisch bier heb ik de grens al bereikt. Dat drink ik nu alleen in het weekend. That’s the limit!”
Absurd

Het heeft er veel van weg dat het echtpaar door minder te kopen weliswaar milieubewust bezig is, maar dat ondertussen de zelfverrijking op de eerste plaats staat. Vandaar natuurlijk ook de naam ‘vrek’, die toch een vrij ongunstige betekenis heeft. Van Eeden: ,,Daarom zijn we na 28 nummers gestopt met de Vrekkenkrant. Het nieuwe blad heet ‘Genoeg’. Ik heb zelf ook een beetje genoeg van dat vrekkengedoe. Wij sturen ons geld ook naar Afrika, maar dat gaan we niet telkens aan de grote klok hangen. We hebben gekozen voor de naam ‘Vrekkenkrant’, omdat je in Nederland als je zuinig bent al snel een vrek wordt genoemd. Het is een provocerende naam. Wij zien ons als moderne vrekken: we zijn zuinig voor onszelf, maar niet gierig voor een ander.”

Dat neemt niet weg dat het echtpaar door zijn nieuwe levensstijl een aantal kennissen heeft verloren. Van Veen: ,,Ik heb nog nooit zoveel leuke mensen ontmoet als de laatste jaren, maar het blijft een pijnlijke ontdekking dat mensen je schrijven: ik wil met jou niks meer te maken hebben, want wat je nu doet is echt absurd. Ik denk dat het voor sommigen die luxe leven erg confronterend is. Terwijl wij zelf helemaal niet het idee hebben dat we mensen die er anders over denken veroordelen. Wij staan hier niet om bekeerlingen te maken. Het spreekt je aan of niet.”

Het echtpaar geeft tegenwoordig ook cursussen waarin geleerd wordt hoe greep te krijgen op de financiën. Van Veen: ,,Er zijn veel mensen die schulden hebben, een gat in de hand dragen of die koopverslaafd zijn. We beginnen de cursussen vaak met de vraag wat je zou doen in je leven als geld geen rol zou spelen. Meestal realiseren ze zich dan dat ze om het geld een bepaalde baan aanhouden of ergens blijven wonen. Geld houdt blijkbaar een heleboel mensen op hun plek.”
Geloof

Creatief met geld omgaan. Dat lijkt de boodschap van het vrekkenechtpaar. Het verschaft handige tips die vooral bestemd lijken voor mensen die de oorlog niet hebben meegemaakt. Wel kun je je afvragen of het leven er niet een beetje te kaal door wordt. Van Eeden: ,,Sommigen vragen ons weleens: springen jullie nou nooit eens uit de band? Ik ga niet uitleggen hoe ik uit de band spring, maar het grappige is juist dat als je relatief zuinig bent, je het jezelf gemakkelijker kunt permitteren.”

Er is al geopperd dat er in Nederland een vrekkenpartij moet komen, maar het vrekkenechtpaar hecht meer geloof aan buitenparlementaire acties en beïnvloeding. Van Veen: ,,Het heeft ook een keerzijde. Daarom zijn we onder andere met de Vrekkenkrant gestopt. Je bent ook een openbaar persoon. Dat is niet alleen maar leuk. Voor een politieke partij zijn we denk ik niet in de wieg gelegd.”

Editor Redactie

Do you have a question or comment about this article?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.