De Nationale DenkTank organiseerde op 26 november in Amsterdam een debat over big data. Het werd een levendige afweging tussen kansen en gevaren, waarbij de eerste wonnen.
Terwijl buiten de toeristen langs de rode ramen schuifelen, verzamelen zo’n vijftig jonge geesten zich in het Amsterdamse Bethaniënklooster om van gedachten te wisselen over beloften en risico’s van big data toepassingen. Het debat is een voorspel voor de eindpresentatie van de nationale denktank op 8 december.
Onderzoek van de nationale denktank – een twintigtal talentrijke studenten, jonge afstudeerders en promovendi die zich op uitnodiging van overheid en bedrijfsleven gedurende vier maanden oriënteren op een belangrijk maatschappelijk thema – had uitgewezen dat 80 procent van de Nederlanders niet kan vertellen wat big data is. Daarom begint de denktank met een definitie: ‘Big Data is de enorme toename van de mogelijkheden om data te genereren, delen, combineren en analyseren, die leidt tot nieuwe inzichten en een nieuwe manier van redeneren.’
De denktank verwacht winstgevende toepassingen van big data op het gebied van mobiliteit, infrastructuur, gezondheidszorg en betere dienstverlening van overheid naar de burgers. In totaal zou big data 45 miljard euro kunnen toevoegen aan de Nederlandse economie, schat de denktank. Maar willen burgers wel dat hun data daarvoor gebruikt worden? Wat blijft er nog over van privacy?
Wat zou er gebeuren als er helemaal geen privacy meer bestond, vroeg avondvoorzitter professor Eugène Sutorius (UvA). Het zou wel even wennen zijn, dacht Martijn van der Veen (Privacy First), maar mensen gaan vanzelf weer dingen bedenken om zich te onderscheiden. Tom Kunstler (Open State Foundation) stelde dat open data een zelfreinigend vermogen hebben: “Controle houdt mensen in het gareel. Als hun gedrag openbaar is, gaan mensen zich fatsoenlijker gedragen en geen scheldmails meer sturen.” Privacy is ook een kwestie van digitale opvoeding, vond Stefan de Konink (TU en GeoState). “Als je niet wilt dat papa en mama het weten, zet het dan niet op internet.”
Wordt de ongelijkheid minder of groter door big data, vroeg Sutorius? Floris Kreiken (Bits of Freedom) stelde dat, zoals het nu gaat, de burger aan het kortste eind trekt. Overheden en grote bedrijven hebben datacentra en de mogelijkheid om de technologie toe te passen. De consument is vaak zelf de koopwaar, zeker als hij van gratis diensten gebruik maakt.
Mark Dijksman (ICT-ondernemer) stelde daar tegenover dat bedrijven die tegen de wil van hun klanten opereren vanzelf het loodje leggen, of zich beter gaan gedragen. Als illustratie noemde hij het plan van het ING-bank om klanten te benaderen met advertenties op basis van hun pingedrag. Dat plan sneuvelde onder druk van publieke verontwaardiging. Egge van der Poel (KPMG) vond dat bedrijven eerlijk moeten zijn over het gebruik van data. RWE/Essent vraagt klanten tegenwoordig toestemming voor het gebruik van hun gegevens. Daarvoor in ruil ontvangen ze een kleine korting of bonuspunten. Ook zouden bedrijven en overheden moeten gaan communiceren over wat het gebruik van data heeft opgeleverd. Zo kunnen ze het heersende wantrouwen verminderen.
Aan het eind van de avond maakte scribent Jan Willem Scholten van de denktank de balans op. Eigenaarschap van data moet beter geregeld worden, stelde hij vast. Maar vastklampen aan privacy remt innovatie. Daarbij was het hem opgevallen dat voorstanders van big data toepassingen met concrete voorbeelden waren gekomen (bestrijding van honger, opsporen van fraude en effectiever optreden tegen huiselijk geweld) terwijl de tegenstanders waren blijven hangen in vage angsten. “Waakzaam blijven en kansen grijpen”, luidde zijn conclusie.
De TU is traditioneel hofleverancier van studenten aan de nationale denktank. Dit jaar waren er vier van de 23 deelnemers afkomstig uit Delft: Roeland van Elsas (TNW), Rune van der Meijden (EWI), Youssef el Bouhassani (LR) en Lotte Engelen (LR). Begin 2015 gaat de werving van start voor de volgende editie.
–> Lees ook het interview met Jolanda Koot die vorig jaar meedeed
NDT – Big Data samenvatting analyse
Comments are closed.