Bezuinigingen studentenkaart: NS overleeft het best

Zelfs als studenten door hogere reiskosten een derde minder treinkilometers gaan afleggen, blijven de Nederlandse Spoorwegen groeien. Dat blijkt uit de ‘prognose reizigersvervoer’ die de minister van Infrastructuur onlangs naar de Tweede Kamer stuurde. Is de bezuiniging op de ov-studentenkaart minder fors, dan zal het aantal reizigerskilometers in 2020 met minstens 2,6 miljard zijn toegenomen. Ook in de voorspellingen voor 2030 verwacht het ministerie steeds meer treinreizigers.



Die vooruitzichten roepen vragen op over de doemscenario’s die vervoerders graag schetsen als het gaat om de aangekondigde bezuinigingen op de ov-studentenkaart. Studenten zouden de kurk zijn waarop het openbaar vervoer drijft. Als zij minder reizen, zouden er minder bussen en treinen gaan rijden. Dat zou dan weer leiden tot ontslagen en misschien zelfs tot “sociale onrust”.



Of die angst terecht is, valt te bezien. Op het Nederlandse spoornet is het nu al filerijden, in de spits zitten treinen vaak overvol. Misschien komt het de NS dus niet slecht uit als er wat minder studenten in de trein zitten. Hoe erg is dat, als de spoorwegen het de komende jaren sowieso een stuk drukker krijgen?



“Minder studenten in de trein is voor de NS niet per definitie heel vervelend”, beaamt Henk Doeke van Waveren, die overheden adviseert over hun ov-beleid. “Maar alles hangt af van hoe de ov-studentenkaart er uiteindelijk uit gaat zien. Als het aantal studenten in de spits gelijk blijft, of zelfs stijgt, is dat voor de NS geen goed nieuws.”



Studenten zijn voor de NS minder belangrijk dan voor veel regionale vervoerders. Van Waveren: “De grote treinlijnen, die kunnen wel wat hebben. Maar sommige buslijnen zijn erg afhankelijk van studenten, daar moet je rekening mee houden.” Een woordvoerder van de NS wil niet veel kwijt maar beaamt: “Studenten zijn voor ons een veel kleiner deel van het totaal aantal reizigers dan voor regionale vervoerders.”



De contouren van de nieuwe ov-studentenkaart zijn nog in nevelen gehuld. Maar de minister van Onderwijs moet op termijn 425 miljoen bezuinigen op het reisrecht voor studenten, dus dat er iets gaat veranderen is zeker. Om toch iets zinnigs te zeggen over het aantal reizigers, rekent het ministerie in de prognose met drie bezuinigingsscenario’s: het aantal reizigerskilometers van studenten daalt met vijf procent, twintig procent, of vijfendertig procent. Dat is volgens het ministerie ongeveer “de bandbreedte” van de gevolgen.