‘Bauhaus is meer dan een stijl’

Voor de leek: wat is Bauhaus?

“Bauhaus is een bekende ideologische stroming in de architectuur. Vóór Bauhaus waren architectuuropleidingen heel traditioneel. Men keek naar het verleden, de antieken, de renaissance. Het opleidingsinstituut Bauhaus, dat in Weimar werd opgericht in 1919, bracht voor het eerst architectuur en toegepaste kunsten onder één dak.”

Wat doet een scientific advisory board?

“De zeven leden van het bestuur controleren of het instituut, dat wordt gefinancierd door de Duitse overheid, het goed doet. En dan meer op inhoudelijk dan op financieel vlak. Zo beoordelen en adviseren wij op het gebied van publicaties, internationale congressen en tentoonstellingen en projecten en vragen van bijvoorbeeld monumentenzorg. Het Bauhaus-gebouw staat op de Unesco World Heritage List en is onlangs opgeknapt. Het meest actuele project is het negentigjarig bestaan van Bauhaus, dat volgend jaar wordt gevierd met een grote tentoonstelling in Berlijn.”

Waarom wilden ze u hebben?

“Het heeft te maken met mijn reputatie als architectuurhistoricus. Ik ben hoofd van het Institute of History of Art, Architecture and Urbanism (IHAAU), dat bekend staat om de grote hoeveelheid publicaties en niet te vergeten proefschriften.”

Spreekt Bauhaus de huidige generatie studenten nog aan?

“Het is een stijlbegrip. Iedereen weet wat Bauhaus is, net als bijvoorbeeld Le Corbusier. Het is bijna jammer dat Nederlandse studenten Bauhaus beter kennen dan Berlage. Populair gezien staat Bauhaus voor functioneel design. Minder mensen weten dat Bauhaus maatschappelijk georiënteerd is. Het gaat niet alleen om het ontwerpen van een stoel.”

Waaruit blijkt de maatschappelijke betrokkenheid van het hedendaagse Bauhaus?

“Uit diverse projecten, bijvoorbeeld een onderzoek in EU-verband naar de effecten van culturele hoofdsteden. Heeft dit een positief of een negatief effect gehad op de stad? Ook hebben Bauhaus-promovendi onderzoek gedaan naar de effecten op de maatschappij van de komst van VN-vertegenwoordigers in Afghanistan en Kosovo.”

‘Bij Bauhaus moeten studenten hun eigen creativiteit exploreren in het werken met de meest diverse materialen. Er wordt bewust en gedreven gezocht naar een architectuur die maatschappelijke impact heeft.’ Gebeurt dit bij Bouwkunde ook?

“Nee, jammer genoeg niet. Tot de jaren tachtig bestond hier projectonderwijs, waarbij studenten zelf thema’s konden kiezen en er leraren bij zoeken. Het zou leuk zijn om meer in die richting te werken. Maar een soortgelijk onderwijs staat hier tegenwoordig niet meer op de eerste plaats. Het gaat niet meer om de kwaliteit, om het proces, maar om de output.”

Voor de leek: wat is Bauhaus?

“Bauhaus is een bekende ideologische stroming in de architectuur. Vóór Bauhaus waren architectuuropleidingen heel traditioneel. Men keek naar het verleden, de antieken, de renaissance. Het opleidingsinstituut Bauhaus, dat in Weimar werd opgericht in 1919, bracht voor het eerst architectuur en toegepaste kunsten onder één dak.”

Wat doet een scientific advisory board?

“De zeven leden van het bestuur controleren of het instituut, dat wordt gefinancierd door de Duitse overheid, het goed doet. En dan meer op inhoudelijk dan op financieel vlak. Zo beoordelen en adviseren wij op het gebied van publicaties, internationale congressen en tentoonstellingen en projecten en vragen van bijvoorbeeld monumentenzorg. Het Bauhaus-gebouw staat op de Unesco World Heritage List en is onlangs opgeknapt. Het meest actuele project is het negentigjarig bestaan van Bauhaus, dat volgend jaar wordt gevierd met een grote tentoonstelling in Berlijn.”

Waarom wilden ze u hebben?

“Het heeft te maken met mijn reputatie als architectuurhistoricus. Ik ben hoofd van het Institute of History of Art, Architecture and Urbanism (IHAAU), dat bekend staat om de grote hoeveelheid publicaties en niet te vergeten proefschriften.”

Spreekt Bauhaus de huidige generatie studenten nog aan?

“Het is een stijlbegrip. Iedereen weet wat Bauhaus is, net als bijvoorbeeld Le Corbusier. Het is bijna jammer dat Nederlandse studenten Bauhaus beter kennen dan Berlage. Populair gezien staat Bauhaus voor functioneel design. Minder mensen weten dat Bauhaus maatschappelijk georiënteerd is. Het gaat niet alleen om het ontwerpen van een stoel.”

Waaruit blijkt de maatschappelijke betrokkenheid van het hedendaagse Bauhaus?

“Uit diverse projecten, bijvoorbeeld een onderzoek in EU-verband naar de effecten van culturele hoofdsteden. Heeft dit een positief of een negatief effect gehad op de stad? Ook hebben Bauhaus-promovendi onderzoek gedaan naar de effecten op de maatschappij van de komst van VN-vertegenwoordigers in Afghanistan en Kosovo.”

‘Bij Bauhaus moeten studenten hun eigen creativiteit exploreren in het werken met de meest diverse materialen. Er wordt bewust en gedreven gezocht naar een architectuur die maatschappelijke impact heeft.’ Gebeurt dit bij Bouwkunde ook?

“Nee, jammer genoeg niet. Tot de jaren tachtig bestond hier projectonderwijs, waarbij studenten zelf thema’s konden kiezen en er leraren bij zoeken. Het zou leuk zijn om meer in die richting te werken. Maar een soortgelijk onderwijs staat hier tegenwoordig niet meer op de eerste plaats. Het gaat niet meer om de kwaliteit, om het proces, maar om de output.”