Dit najaar wordt bekend welk architectenbureau de opdracht voor het nieuwe stadskantoor en station van Delft in de wacht sleept. Vier ontwerpen liggen op tafel. De verwachtingen zijn hooggespannen, de meningen verdeeld.
Verrijst straks in Delft boven de nog aan te leggen spoortunnel de ‘Hand’, die de vier ondergrondse sporen lijkt te willen beschutten voor naderend onheil? Of staan treinreizigers in Delft straks oog in oog met de ‘Ruwe Diamant’ waar je de ‘wolkenluchten van Vermeer’ in weerspiegeld ziet? Het valt lastig te voorspellen welke van de vier ontwerpen realiteit zal worden, maar één ding is zeker: de parel op de kroon moet het worden, het gebouw dat zowel het nieuwe stadskantoor als het nieuwe centraal station van Delft moet omvatten.
Dat gebouw moet in 2014 zijn opgeleverd, mag wat kosten (450 miljoen euro) en moet het hart van het nieuwe stationsgebied gaan vormen. In Delft moet de nieuwe spoorzone de charmante oude wijken achter het station beter ontsluiten, en ruimte bieden aan nieuwe woningen, kantoorruimte en een bescheiden park. Het feit dat straks dagelijks dichte drommen gemeenteambtenaren en . vooral – treinreizigers het gebouw zullen in. en uitzwermen, stelt stevige eisen aan de functionaliteit. Het station is bovendien een visitekaartje van een gemeente die zich graag als kennisstad afficheert.
Na de Europese aanbesteding van dit project zijn uiteindelijk vier Nederlandse architectenbureaus tot de ‘eindselectie’ doorgedrongen. Mecanoo kwam naar eigen zeggen met een ‘ruwe diamant’, met veel glas en een intrigerende stationshal. Rudy Uytenhaak, net als Francine Houben van Mecanoo bouwkundehoogleraar in Delft, ontwierp een reusachtige hand, ‘waarvan vier vingers zich uitstrekken over de tunnel.’ Sjoerd Soeters koos voor een ontwerp dat onmiddellijk als stationsgebouw te herkennen valt, maar ook voorzien is van een windturbine op iedere hoek. Dirk Jan Postel ontwierp een gebouw dat geen massieve ‘doos’ is, maar juist aansluit op de omgeving zonder het eigen karakter uit het oog te verliezen.
In de commissie die uit deze vier ontwerpen de beste moet kiezen, is de gemeente Delft vertegenwoordigd met twee wethouders en enkele hoge ambtenaren. Spoorbouwmeester Natalie de Vries en Joan Busquets, de Catalaanse stedenbouwkundige die voor het masterplan van de spoorzone tekende, hebben een belangrijke stem in deze ‘jury’. Het oordeel van de commissie weegt zwaar voor het college van burgemeester en wethouders (b en w), zo is afgesproken: drie keer zo zwaar als de voorkeur van het Delft Internet Panel, een groep van circa 2500 Delftenaren die wel vaker online vragen voorgelegd krijgen over de toekomst van hun stad.
Fractie
Studentenpartij Stip heeft in de Delftse gemeenteraad de discussie aangezwengeld over het belang van hoogwaardige architectuur in de stad. “Juist van een stad waar honderden bouwkundestudenten rondlopen en waar veel architectenbureaus zijn gevestigd, mag je verwachten dat er bij grote stedenbouwkundige projecten ruime aandacht is voor het niveau van de architectuur”, zegt Stip-fractielid Pieter Guldemond. De vier ontwerpen stellen hem niet teleur. “Ik zie bij alle vier duidelijke kwaliteiten, al grijpt het gebouw van Soeters voor mij te veel terug op het verleden. Daar zal mijn leeftijd ook wel iets mee te maken hebben.”
Het viel Stip-commissielid Sanne van Empel op dat alle architecten zich grote moeite hebben getroost om hun ontwerp goed te laten aansluiten op de omgeving. Dirk Jan Postel is daar wat haar betreft het beste in geslaagd. Ze pakt er een artist’s impression bij. “Deze gevels vormen een harmonieus geheel met de huisjes van de Coenderstraat. Heel knap hoe je in deze vriendelijke omgeving een heel strak gebouw kunt neerzetten zonder dat het als Fremdkörper oogt.” Ook Guldemond heeft een persoonlijke favoriet: de hand van Rudy Uytenhaak. “Zijn stationshal oogt dynamisch en baadt in het licht. Bovendien zijn stationshal en stadskantoor fraai geïntegreerd.”
Als fractie moet Stip nog een gezamenlijk standpunt bepalen. Guldemond sluit niet uit dat de fractieleden straks ieder een eigen voorkeur mogen uitspreken. Van Empel: “Uiteindelijk is het ook een kwestie van smaak. Dat moet je niet krampachtig gaan ontkennen.”
PvdA-fractielid Ernst Damen combineert zijn werk als raadslid met een eigen architectenbureau. De Delftse alumnus lijkt dus prima geschikt om als raadslid een oordeel te vellen over de vier ontwerpen. Alleen: de raad mag wel meepraten, maar niet meebeslissen. In tegenstelling tot de oppositiepartijen in de raad, vindt Damen dat een goede zaak. “Deze complexe beslissing kun je beter aan de deskundigen in de selectiecommissie overlaten”, zegt hij. “De oppositie zegt nu dat de raad buitenspel is gezet, maar dat vind ik retoriek. Soms moet je als raad durven zeggen: we hebben niet de deskundigheid in huis om over deze kwestie het eindoordeel te vellen. Het is al heel knap als je als leek aan de hand van die paar plattegrondtekeningen een solide oordeel kunt vellen over zaken als de toegankelijkheid van het gebouw.”
Functionaliteit
De fraaie artist’s impressions vertellen niet het hele verhaal, weet Damen. “In de werkelijkheid oogt een gebouw toch altijd een slag anders dan op het mooie plaatje. Daarom zie ik ook niets in een referendum. Pas als je iedereen in zeer sophisticated 3D-omgevingen zou kunnen laten rondlopen, kun je mensen een betrouwbaar beeld geven van de mogelijkheden en beperkingen van elk gebouw. Dat lijkt me niet haalbaar.”
Zijn persoonlijke favoriet wil Damen niet verklappen: “Dat vertroebelt de discussie in de raad.” Zijn voorkeur gaat uit naar een ‘spraakmakend gebouw’ dat ‘contrasteert, maar niet vloekt’ met de omgeving. Damen hecht aan een ‘helder verhaal’ van de architect: niet wollig, maar to the point en met cijfers onderbouwd. Damen: “Ik ben als architect toch een beetje een functionalist. De esthetische kant is belangrijk, maar laten we niet uit het oog verliezen dat het om een station gaat.”
Damen weet dat aan het winnende ontwerp de komende jaren nog wel het één en ander zal worden versleuteld. “Zo gaat dat altijd: als je de eisen waar het gebouw aan moet voldoen uitwerkt, blijken er allerlei wijzigingen noodzakelijk. Radicale veranderingen verwacht ik niet.”
“Geen van de vier ontwerpen kun je nu al als ‘af’ beschouwen”, zegt Sjaak Keuvelaar, raadslid van oppositiepartij CDA, die net als Damen bouwkunde heeft gestudeerd in Delft. “Daarom heb ik vooral gelet op de groeimogelijkheden van elk ontwerp. Bij het door Mecanoo ontworpen station is de binnenkant buitengewoon krachtig, maar van buiten oogt het gebouw nog te veel als een kantoor. Het concept is bij Mecanoo gelukkig flexibel genoeg om nog ruimte te bieden voor verbeteringen. Dat geldt ook voor het ontwerp van Dirk Jan Postel.”
Het masterplan is door sommige architecten als een keurslijf ervaren, is de indruk van Keuvelaar. “De beste ontwerpen proberen uit te stijgen boven wat de gemeente in gedachten heeft.” Het CDA-raadslid vindt het merkwaardig dat de fracties in de gemeenteraad niet het laatste woord krijgen bij de keuze voor het beste ontwerp. “We zouden ons zeker laten adviseren door de selectiecommissie. Maar je wilt meebeslissen, ook als de collegepartijen uiteindelijk voor een ander ontwerp kiezen dan de oppositie. Je wilt verantwoording kunnen afleggen aan de kiezer.” Damen (PvdA) laat zich door dat argument niet overtuigen. “Feit is dat de meningsverschillen over het beste ontwerp dwars door de fracties heen lopen. Dus duidelijkheid hoef je niet te verwachten bij een grotere invloed van de raad.”
En welk ontwerp de selectiecommissie straks zal omarmen: niemand van de geïnterviewde Delftse politici durft er een weddenschap op af te sluiten. Wat de keuze van de Delftse burger betreft: de uitslagen van het Delft Internet panel worden nooit tussentijds bekend gemaakt, maar op de populaire site www.politiekdelft.nl is het ontwerp van Mecanoo in een online enquête momenteel het populairst, met het ontwerp van Dirk Jan Postel als goede tweede. Er is natuurlijk een kans dat de voorkeur van ‘de kenners’ straks samenvalt met de voorkeur van ‘het volk’. Dat zou een aardige primeur zijn voor Delft Kennisstad.
www.gemeentedelft.info/spoorzone
Maquette van het schetsontwerp van Sjoerd Soeters. (Foto: Gemeente Delft)
Verrijst straks in Delft boven de nog aan te leggen spoortunnel de ‘Hand’, die de vier ondergrondse sporen lijkt te willen beschutten voor naderend onheil? Of staan treinreizigers in Delft straks oog in oog met de ‘Ruwe Diamant’ waar je de ‘wolkenluchten van Vermeer’ in weerspiegeld ziet? Het valt lastig te voorspellen welke van de vier ontwerpen realiteit zal worden, maar één ding is zeker: de parel op de kroon moet het worden, het gebouw dat zowel het nieuwe stadskantoor als het nieuwe centraal station van Delft moet omvatten.
Dat gebouw moet in 2014 zijn opgeleverd, mag wat kosten (450 miljoen euro) en moet het hart van het nieuwe stationsgebied gaan vormen. In Delft moet de nieuwe spoorzone de charmante oude wijken achter het station beter ontsluiten, en ruimte bieden aan nieuwe woningen, kantoorruimte en een bescheiden park. Het feit dat straks dagelijks dichte drommen gemeenteambtenaren en . vooral – treinreizigers het gebouw zullen in. en uitzwermen, stelt stevige eisen aan de functionaliteit. Het station is bovendien een visitekaartje van een gemeente die zich graag als kennisstad afficheert.
Na de Europese aanbesteding van dit project zijn uiteindelijk vier Nederlandse architectenbureaus tot de ‘eindselectie’ doorgedrongen. Mecanoo kwam naar eigen zeggen met een ‘ruwe diamant’, met veel glas en een intrigerende stationshal. Rudy Uytenhaak, net als Francine Houben van Mecanoo bouwkundehoogleraar in Delft, ontwierp een reusachtige hand, ‘waarvan vier vingers zich uitstrekken over de tunnel.’ Sjoerd Soeters koos voor een ontwerp dat onmiddellijk als stationsgebouw te herkennen valt, maar ook voorzien is van een windturbine op iedere hoek. Dirk Jan Postel ontwierp een gebouw dat geen massieve ‘doos’ is, maar juist aansluit op de omgeving zonder het eigen karakter uit het oog te verliezen.
In de commissie die uit deze vier ontwerpen de beste moet kiezen, is de gemeente Delft vertegenwoordigd met twee wethouders en enkele hoge ambtenaren. Spoorbouwmeester Natalie de Vries en Joan Busquets, de Catalaanse stedenbouwkundige die voor het masterplan van de spoorzone tekende, hebben een belangrijke stem in deze ‘jury’. Het oordeel van de commissie weegt zwaar voor het college van burgemeester en wethouders (b en w), zo is afgesproken: drie keer zo zwaar als de voorkeur van het Delft Internet Panel, een groep van circa 2500 Delftenaren die wel vaker online vragen voorgelegd krijgen over de toekomst van hun stad.
Fractie
Studentenpartij Stip heeft in de Delftse gemeenteraad de discussie aangezwengeld over het belang van hoogwaardige architectuur in de stad. “Juist van een stad waar honderden bouwkundestudenten rondlopen en waar veel architectenbureaus zijn gevestigd, mag je verwachten dat er bij grote stedenbouwkundige projecten ruime aandacht is voor het niveau van de architectuur”, zegt Stip-fractielid Pieter Guldemond. De vier ontwerpen stellen hem niet teleur. “Ik zie bij alle vier duidelijke kwaliteiten, al grijpt het gebouw van Soeters voor mij te veel terug op het verleden. Daar zal mijn leeftijd ook wel iets mee te maken hebben.”
Het viel Stip-commissielid Sanne van Empel op dat alle architecten zich grote moeite hebben getroost om hun ontwerp goed te laten aansluiten op de omgeving. Dirk Jan Postel is daar wat haar betreft het beste in geslaagd. Ze pakt er een artist’s impression bij. “Deze gevels vormen een harmonieus geheel met de huisjes van de Coenderstraat. Heel knap hoe je in deze vriendelijke omgeving een heel strak gebouw kunt neerzetten zonder dat het als Fremdkörper oogt.” Ook Guldemond heeft een persoonlijke favoriet: de hand van Rudy Uytenhaak. “Zijn stationshal oogt dynamisch en baadt in het licht. Bovendien zijn stationshal en stadskantoor fraai geïntegreerd.”
Als fractie moet Stip nog een gezamenlijk standpunt bepalen. Guldemond sluit niet uit dat de fractieleden straks ieder een eigen voorkeur mogen uitspreken. Van Empel: “Uiteindelijk is het ook een kwestie van smaak. Dat moet je niet krampachtig gaan ontkennen.”
PvdA-fractielid Ernst Damen combineert zijn werk als raadslid met een eigen architectenbureau. De Delftse alumnus lijkt dus prima geschikt om als raadslid een oordeel te vellen over de vier ontwerpen. Alleen: de raad mag wel meepraten, maar niet meebeslissen. In tegenstelling tot de oppositiepartijen in de raad, vindt Damen dat een goede zaak. “Deze complexe beslissing kun je beter aan de deskundigen in de selectiecommissie overlaten”, zegt hij. “De oppositie zegt nu dat de raad buitenspel is gezet, maar dat vind ik retoriek. Soms moet je als raad durven zeggen: we hebben niet de deskundigheid in huis om over deze kwestie het eindoordeel te vellen. Het is al heel knap als je als leek aan de hand van die paar plattegrondtekeningen een solide oordeel kunt vellen over zaken als de toegankelijkheid van het gebouw.”
Functionaliteit
De fraaie artist’s impressions vertellen niet het hele verhaal, weet Damen. “In de werkelijkheid oogt een gebouw toch altijd een slag anders dan op het mooie plaatje. Daarom zie ik ook niets in een referendum. Pas als je iedereen in zeer sophisticated 3D-omgevingen zou kunnen laten rondlopen, kun je mensen een betrouwbaar beeld geven van de mogelijkheden en beperkingen van elk gebouw. Dat lijkt me niet haalbaar.”
Zijn persoonlijke favoriet wil Damen niet verklappen: “Dat vertroebelt de discussie in de raad.” Zijn voorkeur gaat uit naar een ‘spraakmakend gebouw’ dat ‘contrasteert, maar niet vloekt’ met de omgeving. Damen hecht aan een ‘helder verhaal’ van de architect: niet wollig, maar to the point en met cijfers onderbouwd. Damen: “Ik ben als architect toch een beetje een functionalist. De esthetische kant is belangrijk, maar laten we niet uit het oog verliezen dat het om een station gaat.”
Damen weet dat aan het winnende ontwerp de komende jaren nog wel het één en ander zal worden versleuteld. “Zo gaat dat altijd: als je de eisen waar het gebouw aan moet voldoen uitwerkt, blijken er allerlei wijzigingen noodzakelijk. Radicale veranderingen verwacht ik niet.”
“Geen van de vier ontwerpen kun je nu al als ‘af’ beschouwen”, zegt Sjaak Keuvelaar, raadslid van oppositiepartij CDA, die net als Damen bouwkunde heeft gestudeerd in Delft. “Daarom heb ik vooral gelet op de groeimogelijkheden van elk ontwerp. Bij het door Mecanoo ontworpen station is de binnenkant buitengewoon krachtig, maar van buiten oogt het gebouw nog te veel als een kantoor. Het concept is bij Mecanoo gelukkig flexibel genoeg om nog ruimte te bieden voor verbeteringen. Dat geldt ook voor het ontwerp van Dirk Jan Postel.”
Het masterplan is door sommige architecten als een keurslijf ervaren, is de indruk van Keuvelaar. “De beste ontwerpen proberen uit te stijgen boven wat de gemeente in gedachten heeft.” Het CDA-raadslid vindt het merkwaardig dat de fracties in de gemeenteraad niet het laatste woord krijgen bij de keuze voor het beste ontwerp. “We zouden ons zeker laten adviseren door de selectiecommissie. Maar je wilt meebeslissen, ook als de collegepartijen uiteindelijk voor een ander ontwerp kiezen dan de oppositie. Je wilt verantwoording kunnen afleggen aan de kiezer.” Damen (PvdA) laat zich door dat argument niet overtuigen. “Feit is dat de meningsverschillen over het beste ontwerp dwars door de fracties heen lopen. Dus duidelijkheid hoef je niet te verwachten bij een grotere invloed van de raad.”
En welk ontwerp de selectiecommissie straks zal omarmen: niemand van de geïnterviewde Delftse politici durft er een weddenschap op af te sluiten. Wat de keuze van de Delftse burger betreft: de uitslagen van het Delft Internet panel worden nooit tussentijds bekend gemaakt, maar op de populaire site www.politiekdelft.nl is het ontwerp van Mecanoo in een online enquête momenteel het populairst, met het ontwerp van Dirk Jan Postel als goede tweede. Er is natuurlijk een kans dat de voorkeur van ‘de kenners’ straks samenvalt met de voorkeur van ‘het volk’. Dat zou een aardige primeur zijn voor Delft Kennisstad.
www.gemeentedelft.info/spoorzone
Maquette van het schetsontwerp van Sjoerd Soeters. (Foto: Gemeente Delft)
Comments are closed.