‘Aardbevingen zijn niet regelbaar’

De beving in Zeerijp is de zwaarste in de provincie sinds 2012 toen een beving met een kracht van 3,6 Huizinge teisterde.

De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) die het Groninger gasveld exploiteert, en het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) hopen het risico op bevingen te verkleinen door het gas gestructureerd naar boven te halen. Velden waar het risico op bevingen relatief groot zijn, zoals die van Loppersum, nabij Zeerijp, worden bij die aanpak ontzien en in plaats daarvan wordt elders meer gewonnen. Ook is vorig jaar de totale productie met tien procent naar beneden bijgesteld van 24 miljard kuub naar 21,6 miljard kuub. Door die tragere winning hopen SodM en NAM vooral de grote bevingen te voorkomen.

‘Ik verwacht er helemaal niets van’

Vorig jaar zei Hagoort al in een interview in Delta dat hij weinig zag in deze methode. “Ik ben sceptisch over de regelbaarheid. Daar verwacht ik helemaal niets van. Aardbevingen zijn niet regelbaar. Punt.”

De aardbeving bij Zeerijp deze week lijkt hem gelijk te geven. Ondanks het feit dat er in de directe omgeving nauwelijks meer gas wordt gewonnen, werd het plaatsje getroffen door de op twee na zwaarste beving ooit in Groningen gemeten. “Het verbaast me niets”, zegt hij desgevraagd. “Dit is in lijn met mijn onderzoek.”

Hagoort refereert naar zijn studie van vorig jaar, waarin hij het verband analyseert tussen de totale hoeveelheid gewonnen gas, de frequentie waarmee zich aardbevingen voordoen en de verdeling van de sterkte van die bevingen. Volgens Hagoort vormt het Groninger gasveld één geheel. “Het bestaat uit segmenten poreus zandsteen die met elkaar communiceren. Het maakt niet uit waar je het gas wegpompt, als gevolg van de winning zal de druk overal verlagen. Die verlaging leidt tot de aardbevingen.”

‘Nog vierhonderd aardbevingen’

Er gaan nu stemmen op om de gasproductie nog verder te verminderen. Minister van Economische Zaken Eric Wiebes liet weten daar ook voor te voelen. Maar daarmee los je de problemen niet op, aldus Hagoort. “Zolang je doorgaat met de gasexploitatie blijven de aardbevingen komen. Als je de gaswinning op een lager pitje zet, spreid je de aardbevingen uit over de tijd. Mijn model voorspelt dat Groningen nog vierhonderd aardebevingen van minimaal 1,5 op de Schaal van Richter te wachten staat als het hele veld wordt leeggehaald. Dat is bovenop de driehonderd die er al zijn geweest. Dat kun je in tien jaar doen of in dertig jaar; die vierhonderd komen er. En daar zitten ook zware bij. Mogelijk een van 5 op de Schaal van Richter. Dan vallen er doden.”

Solide strategie

Hoogleraar geo-environmental engineering Timo Heimovaara (faculteit CiTG) ziet geen reden om laatdunkend te doen over de aanpak van de NAM en SodM. “Het is een solide strategie.” Volgens hem is geen gek idee om te veronderstellen dat je minder grote aardbevingen krijgt als je de gaswinning op een lager pitje zet. Als je minder snel gas wint, krijgen spanningen in de grond meer tijd om geleidelijk op te lossen, stelt hij. “Maar hoe het precies uitpakt, hangt af van de spanningsopbouw in de grond. En daar weten we nog heel weinig van af.”

Seismoloog dr. Läslo Evers, van het KNMI en tevens in deeltijd werkzaam bij CiTG, wijst erop dat niet te verwachten viel dat het risico op aardbevingen rond Loppersum in een keer verdwenen zou zijn met het stoppen van de gaswinning daar. “We hebben daar tientallen jaren gas weggehaald. Door de drukverlaging in het gebied kunnen er nog jarenlang aardbevingen plaatsvinden.”