Customize Consent Preferences

We use cookies to help you navigate efficiently and perform certain functions. You will find detailed information about all cookies under each consent category below.

The cookies that are categorized as "Necessary" are stored on your browser as they are essential for enabling the basic functionalities of the site. ... 

Always Active

Necessary cookies are required to enable the basic features of this site, such as providing secure log-in or adjusting your consent preferences. These cookies do not store any personally identifiable data.

No cookies to display.

Functional cookies help perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collecting feedback, and other third-party features.

No cookies to display.

Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics such as the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.

No cookies to display.

Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.

No cookies to display.

Advertisement cookies are used to provide visitors with customized advertisements based on the pages you visited previously and to analyze the effectiveness of the ad campaigns.

No cookies to display.

Education

​’Onafhankelijkheid in de wetenschap bestaat niet’

Is de universiteit nog onafhankelijk genoeg? Om die vraag draaide het maandagavond in het Meisjeshuis tijdens een debat georganiseerd door de SP.

Hoogleraar Jacco Hoekstra beet het spits af door te schetsen hoe de financiering vanuit de overheid en NWO de afgelopen jaren daalde en publiek private partnerschappen steeds meer geleid worden door de industrie. Door dalende slagingskansen voor het binnenhalen van projecten gaat talent naar het buitenland. “Ik hoop niet dat Geert Mak binnenkort komt met het boek: Hoe de wetenschap verdween uit Nederland.”

Astronoom en universitair hoofddocent innovatiemanagement en ondernemerschap Dap Hartmann zei het onwenselijk te vinden als een opdrachtgever belang heeft bij de uitkomst van onderzoek danwel een (financiële) relatie heeft met de onderzoeker. Als voorbeeld noemde hij onder meer de financiering door ProRail van de leerstoel railbouwkunde van deeltijdhoogleraar Rolf Dollevoet. “Bij problemen op het spoor bellen media met Dollevoet met de vraag wat hij vindt van het beleid”, zei Hartmann. “Dan kun je ProRail niet afvallen. En als je positief bent, ben je niet geloofwaardig.”

Onafhankelijkheid in de wetenschap bestaat niet, vond organisch chemicus Marcel de Puit die bij het Nationaal Forensisch Instituut én de TU werkt. “Een onderzoeker is afhankelijk van de universiteit of een instituut voor faciliteiten en zijn salaris.” Hij sprak liever over onpartijdigheid. “Je moet je nooit laten leiden door wie het onderzoek financiert. Integriteit is waar het om draait. Het gevaar ligt in prestatiegerichtheid.”

Dat laatste is volgens De Puit te voorkomen door de aandacht te verschuiven naar meer fundamenteel onderzoek. De afhankelijkheid van bedrijven hoeft niet noodzakelijk te verminderen. Het punt was volgens hem dat de politiek de wetenschap aan haar lot had overgelaten. Niet dat de politiek moet bepalen wat onderzocht wordt.

De Puit wilde af van ‘de coördinatie rondom wetenschappers’. “Het NWO moet op de schop. Leg de inhoud bij de mensen zelf, biedt onderzoekers perspectief. Houd op met dat rare tenure track systeem: als je een aio wilt moet je de financiering zelf regelen, dat kost een hoop tijd. Zorg voor structurele financiering. Wees perverse prikkels voor.”

SP Tweede Kamerlid Jasper van Dijk maakte zich zorgen om ‘de universiteit als uitvoerder van belangen van bedrijven’. “De universiteit wordt niet meer gezien als onafhankelijke tempel, maar als concern met een imago en belangen”, zei hij, verwijzend naar het feit dat studentenblad Folia tijdens een open dag bij de Hogeschool van Amsterdam uit de rekken moest vanwege blote borsten op de cover.

Toch, zo bleek later tijdens de discussie, vonden de wetenschappers niet dat je nooit zou moeten samenwerken met bedrijven. “Het is een misvatting dat bij samenwerken met de industrie je onafhankelijkheid in het geding is”, zei Hartmann. “Vraag is: werk je aan een betere wereld? Natuurlijk heeft een bedrijf er voordeel bij, maar de universiteit ook. Als je in het begin maar goede afspraken maakt en het intellectueel eigendom op zijn minst fifty fifty is verdeeld.”

En als je de resultaten maar publiek mag maken, daar was iedereen het over eens.

Editor Redactie

Do you have a question or comment about this article?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.