Wat betekent het klimaatakkoord voor de TU Delft?

• Scroll naar beneden voor het klimaatakkoord in getallen

Hoogleraar engineering systems design in energy Paulien Herder is vertegenwoordiger van de Nederlandse kennisinstellingen in het topteam Energie. Per mail wil zij haar kijk op het klimaatakkoord wel geven: “Het is goed dat er een nieuw klimaatakkoord komt, de contouren zijn er nu. De ambities zijn gelukkig hoog. De maatschappelijke urgentie en draagvlak begint daardoor te groeien. Dat moet ook, omdat de energietransitie een hele grote opgave wordt.”

“Tegelijk denk ik dat we niet alleen de problemen en kosten moeten benadrukken, maar ook moeten kijken naar wat het akkoord Nederland kan opleveren. Aan het klimaatakkoord hangen diverse innovatie-agenda’s. Daar liggen kansen voor nieuwe bedrijvigheid, ombouwen van industrie, een grondstoffentransitie, een rol in Europa als gateway voor duurzame en circulaire energie en -grondstoffen. Aan de formulering van die innovatieagenda’s hebben diverse Delftse wetenschappers bijgedragen. Die agenda’s lopen parallel aan de onderzoekslijnen van het Delft Energy Initiative: e-Refinery, Urban Energy, Duwind, en Powerweb.

Energie-econoom Aad Correljé (Faculteit TBM) heeft een wat andere kijk. Het valt hem op dat de invulling van de CO₂-reducties niet overal even concreet zijn, vertelt hij. “Bij de gebouwde omgeving zijn de doelstellingen relatief concreet qua mogelijkheden. Daar zijn technologieën voor beschikbaar, terwijl het voor de industrie minder duidelijk is hoe de reductie tot stand moet komen. Daar zal nog heel wat ontwikkeld en uitgetest moeten worden.”

Curricula aanpassen

Welke rol zien zij voor de TU Delft? Paulien Herder: ‘Het Delftse onderzoek kan en moet aan het energieonderzoek bijdragen. Nu al door te informeren wat er op termijn mogelijk is om een lock-in te voorkomen (kiezen voor een bestaande technologie en daaraan vastzitten terwijl er iets beters aan staat te komen, JW). En ook door fundamenteel onderzoek te doen voor de radicale innovaties die pas over twintig tot dertig jaar een industriële schaal bereiken.’

Correljé denkt dat het tijd wordt voor een andere manier van energielevering, niet langer per kubieke meter gas of per kilowattuur, maar als dienst. “Er is behoefte aan nieuwe exploitatiemodellen die de hoge investeringslasten van systeemvernieuwing spreiden. Zo verlaag je de barrière . Dat geeft twee vragen: hoe maak je het economisch interessant voor bedrijven om te investeren in duurzaamheid, efficiency, comfort en praktische inzet? En: hoe zorg je ervoor dat gebruikers investeringen in die nieuwe systemen kunnen dragen?”  

Eerder is al gesignaleerd dat tekort aan technici de energiedoelstellingen in gevaar brengt. Nu leidt de TU geen loodgieters op, maar wat kan de TU er wel aan doen om aan het dreigende tekort tegemoet te komen?

Volgens Herder heeft de TU Delft ‘een enorme opgave in het opleiden van mensen die de doelstellingen van het klimaatakkoord kunnen vormgeven’. “We hebben een tekort aan experts en technici voor de energietransitie, we zullen onze curricula hierop moeten aanpassen, en we zullen bestaande arbeidskrachten deels moeten ‘omscholen’, professional life-long education dus.”

Correljé denkt dat je die mensen ‘op een meer generieke manier moet gaan opleiden’. “Nu is energieapparatuur een gescheiden verantwoordelijkheid van energiebedrijf, gas- en waterinstallateurs, elektriciëns en loodgieters. In de toekomst verwacht ik meer geïntegreerde ICT-gestuurde systemen die al die ‘nutsvoorzieningen’ op elkaar aanlsuiten. Systeemintegratie vergt een veel grotere mate van modulariteit en standaardisering dan nu. Daardoor heb je minder vakspecialisten en meer generiek opgeleide mensen nodig.”

Tot slot: gaan we het halen?

“Terugkijken op het tempo in het verleden zou het me verrassen”, zegt Correljé, “maar ik hoop het nog wel mee te maken.”

Het klimaatakkoord in getallen

Het klimaatakkoord dat op 16 juli is gepresenteerd, verdeelt CO₂ -reductie over vijf verschillende sectoren:

• Elektriciteit: minus 20,2 megaton CO₂/jaar (-31%)
• Industrie: minus 14,3 megaton CO₂/jaar (-44%)
• Mobiliteit: minus 7,3 megaton CO₂/jaar (-24%)
• Landbouw: minus 3,5 megaton CO₂/jaar (-43%)
• Gebouwde omgeving: minus 3,4 megaton CO₂/jaar (-20%)