‘Noordwijk krijgt eerste ruimtehanddruk van ISS’, aldus de Volkskrant. Vanaf de aarde een astronaut de hand geven terwijl deze in het ISS zit. Het klinkt als science fiction. Toch deed TU-onderzoeker dr.ing André Schiele dit vorige week. Min of meer.
“Het was een heel bizarre ervaring. Je voelt niet de warmte van de andere hand, maar wel de kracht.” André Schiele is nog geëxalteerd over het experiment dat op 3 juni plaatsvond in zijn lab voor telerobotica. Hij werkt voor het European Space Research and Technology Centre (Estec) in Noordwijk en is verbonden aan de TU (sectie biomechatronics and biorobotics). Slechts enkele minuten kregen hij en zijn collega’s de tijd van het controlecentrum van het ISS in Houston om ‘handjes te schudden’ met astronaut Terry Virts die op dat moment in het International Space Station verbleef. Maar het was voldoende om een technologie te testen waar zijn team jaren aan had gewerkt.
De astronaut duwde tegen een joystick en zette daardoor ook een joystick in Noordwijk in beweging. Tussen beide bewegingen zat een tijdsspanne van acht tienden van een seconde. Het signaal reisde van het ISS op enkele honderden kilometers afstand van de aarde naar een geostationaire satelliet op 36 duizend kilometer van onze planeet, naar Houston en vervolgens naar Noordwijk.
De technologie die hierachter steekt, moet het in de toekomst mogelijk maken om robots te besturen op honderden kilometers afstand. Willen we ooit met bemande ruimtereizen ons zonnestelsel verkennen, dan kunnen we volgens Schiele niet om deze technologie heen. “Als astronauten naar Mars gaan, dan zullen ze daar niet op landen. Het is ondoenlijk om een heel lanceerplatform mee te nemen zodat je later weer weg kunt. Ze zullen in plaats daarvan robots laten landen en zelf rondjes draaien om de planeet.”
Via telerobotica kunnen ze de robots aansturen. Een krachtterugkoppeling zorgt ervoor dat de astronauten objecten kunnen oppakken en verplaatsen en fijn motorische taken kunnen uitvoeren op de rode planeet, zoals moertjes om boutjes draaien.
“In september vindt het volgende experiment plaats”, zegt Schiele. “We laten een Deense astronaut dan vanuit het ISS een stalen object plaatsen in een gaatje. De objecten passen maar net in elkaar, er is een foutmarge van slechts één millimeter. Dit experiment vindt plaats in Noordwijk of ergens op de TU Delft. Daar zijn we nog niet uit.”
Intussen werkt Schiele ook verder aan een exoskelet om ruimterobots mee te besturen. Zijn uitvinding heeft wat weg van een Robocop-achtig harnas en heet Spoc Exoskeleton. Het eerste prototype ontwikkelde hij als promovendus aan de TU. Hij verdedigde in 2008 zijn proefschrift. Door de jaren heen heeft hij veel verbeteringen aangebracht. Spoc behoort tot de vijfde generatie exoskeletten uit zijn lab. “Eind 2016 verwacht ik dat hij in gebruik wordt genomen.”
Comments are closed.